N
il, Tuna ve Orhun… Prof. Dr. Haluk Dursun bu üç nehrin kıyısında Osmanlı kültürünün izlerini sürüyor. Nil’den sonra Tuna Güzellemesi’ni yazan Dursun, gelecek kitapta Orhun Nehri’ni yazacak.
İstanbul’daki Belgrad Kapı’yı bilir misiniz, gördünüz mü? İçinden geçtiniz mi? Etrafında dolandınız mı? Eğer bunları yapmadıysanız mesele yok. Lakin yaptıysanız işiniz zor. Size yol göründü; Artık güzergah Balkanlar demektir…
Kültür tarihçisi Prof. Dr. Haluk Dursun, Belgrad Kapı’dan geçenlerden. Bu kapıdan bir kere geçtikten sonra Tuna nehrinin bereketiyle beslediği ülkelere yolu düşenlerden… Geçenlerde ‘Tuna Güzellemesi’ kitabı yayınlandı. Bilindiği üzere hocanın daha önce çıkmış ‘Nil’den Tuna’ya Osmanlı’ isimli bir kitabı daha var. Dursun, bu kitapta mavi Nil’in etrafında şekillenen kültür tarihimizin izini sürmüştü. Yeni kitabında ise gürül gürül Tuna var.
Üsküp doğumlu medeniyet şairimiz Yahya Kemal, ısrarla ‘Türk’ün gönlünde dağ varsa Balkan’dır, nehir varsa Tuna’dır’ diyor. Falih Rıfkı da ‘Tuna Osmanlı Türklüğünün bağrından akar, bu tarihi neresinden dinlerseniz onun çağıltısını duyarsınız’ der, Tuna Kıyıları adlı kitabında… Meşhur tarihçilerden Franz Babinger de bir makalesinde Osmanlı’nın kader ırmağı olarak Tuna’dan bahseder. Gerçekten de Tuna, Osmanlılar için sadece maddi değil, manevi tarafıyla da benimsenen bir nehirdir. Bugün bizden uzakta olsa bile gönlümüzde yerini korumaktadır. Şair Hamit Macit Selekler’in ‘Tuna’yı görmedim fakat tanırım’ demesi boşuna değildir.
Haluk Dursun’un ‘Tuna Güzellemesi’, o coğrafyayı daha yakından tanımak ve gönlünde hissetmek isteyenler için önemli bir başvuru kitabı. Eser, yazarın gezi notlarının yanı sıra, Tuna üzerine farklı kalemler tarafından ortaya konulmuş yazılar ve şiirleri de ihtiva ediyor. Samiha Ayverdi, İsmail Habib Sevük, İlber Ortaylı, Ahmet Cevdet Cevdet Paşa bu isimlerden birkaçı…
(Bedir Acar)
