Tarihimizle Ne Zaman Barışacağız

ürk Milleti iyilikte de dünyanın tek kavmidir. Türkler gittikleri her yere fazilet, insanlık, adâlet, eşitlik, kardeşlik, tolerans ve nizam götürmüşlerdir. Bugünkü birçok milletler varlıklarını ve gelişmelerini Türklere borçludurlar. Türkler birçok milletlere yeni hayat sahaları kazandırmış, birçoklarını korumuş ve himaye etmiş, bir çoklarına da destek olmuştur. 

Türkler yalnız milletleri değil, yabancı kültürleri ve dinleri de saygı ile korumuşlardır. Bu Türkün tabiatidir, karakteridir. Dünyada Türk kadar düşman olmasını, kin tutmasını bilmeyen millet yoktur denilebilir. Türk o kadar düşmanlıktan uzaktır ki yakın can düşmanlarına bile düşmanlık hisleri beslemez. Fakat Türk Milletinin bu iyilik vasfı dünyaya ve hatta tabiata daima ters düşmüştür. 

Türkler bu karakterleriyle dünyaya bir türlü intibak edememişlerdir. Çünkü dünya kötülüklerle doludur. Tabiatın temelinde kuvvetin hakimiyeti vardır. Egoizm canlı varlığın sökülmez bir yanıdır. Bir kendisini koruma ve yaşama hassasıdır. Her insan da, her cemiyet de önce kendisi için vardır. Onun için Türk milletinin iyiliği tarihte daima muallakta kalmış ve hemen hemen hiç karşılık görmemiştir. 

Karşılık şöyle dursun, tam mânasiyle, Türk Milletinin merhametinden maraz hâsıl olmuştur. Türkten iyilikten başka bir şey görmeyenler en az kölenin, hizmetkârın efendisine karşı duyduğu hasedi ve kıskançlığı duymuş, günü gelince onu arkadan hançerlemekten çekinmemişlerdir. Kurnazlıklar, şirretlikler, kötülükler dünyasında Türk Milletinin eli kolu adeta bağlı kalmıştır. 

Türk, gittiği hiç bir yere zulüm götürmemiştir, vahşet götürmemiştir, mecburi kültür değişmesi götürmemiştir. Yeryüzünde imparatorluk kurup da emperyalist olmayan tek millet belki de Türk Milletidir. Türk Milleti adeta başkaları için yaşayan millet olmuştur. Ülkeler almış, imparatorluklar kurmuş, fakat bunu sömürmek için değil, fütühât ve cihangirlik için yapmıştır. Cihana nizam götürmek için yapmıştır. Türk Milleti müstemlekesiz imparatorluk kurmanın şerefine ulaşan tek millet olmuştur.

İdaresi altındakileri sömürecek yerde, kendisi elindekini avucundakini onlara vermiştir. Herkes en az onun kadar yaşamış, o herkesten daha çok ölmüştür. Türkten başka hiç bir millet yoktur ki, imparatorluğu dağılınca ana unsurunun ve ana vatanının perişan düşmüş olduğu görülsün, ayrılanlardan çok geri kalmış olsun. Bu ne Roma’nın, ne İngiltere’nin, ne Fransa’nın, ne Hollanda’nın, ne de bir başka müstemlekeci milletin başına gelmiştir. 
Bu bakımdan Türk Milleti kötülük yapma kabiliyeti olmayan bir millettir diyebiliriz. Bu ise dünyaya göre bir hal değildir. Kötülük yapma kabiliyeti olmayanların dünyası meleklerin dünyasıdır. Onun içindir ki Türk Milleti, bütün târih boyunca, dünyâyı kaplayan kötülükler okyanusunda daima bir iyilikler adası olarak kalmıştır.

eyh Edebâli Külliyesi, eski Bilecik Şehrinin tam ortasında yükselen bir kayanın üstüne kurulmuştur. Oradan, bütün eski Bilecik görünür. Yeni Bilecik, buradan kaçmış, kuzeyin sert kayalıklarını güneye almış. Yeni Bilecik’te fazla durmadık. Yoldan gelip geçen birkaç genç hariç, kimseye bir şey de sormadık. Mekteplerin paydos saati idi. Rastladığımız birkaç gence Şeyh Edebâli Türbesi’ne giden yolu sorduk. Bazıları, bu ismi yeni işitmiş gibi yüzümüze garip garip bakarken, orta yaşlı bir adam, imdadımıza yetişti; çamurlu, bakımsız toprak yolu gösterdi. Teşekkür ettik ve Eski Bilecik vadisine daldık. Birkaç dakika sonra külliyede idik. Osman Bey’in ve Mal Hatun’un oğlu, Bursa’nın fatihi Orhan Bey’in kiliseden camiye tahvil ettiği mâbedin karşısında arabamızı park ettik. İkindi ezanı okunuyordu ve bizler abdestli idik. Camiden içeriye süzüldük. Dört kişi idik. Diz çöküp oturduk. Biraz sonra imam ve müezzin de geldiler. Peşlerinden, birkaç genç ve aşka bir ziyaretçi de cemaate katıldı. Koskoca camide bir saf bile değildik. Yeni Bilecik, bu camiye uzak düşmüştü. Onlar, ister istemez, kolayca gelemezlerdi. Her ne hikmetse, şimdi, şehircilik anlayışımıza, tarihten kaçmak fikri musallat olmuş. Bizim devrimbazlar şimdi mâbetsiz şehirler gibi, tarihsiz şehirler kurmak peşindeler. Yahut, şehirlerimiz Osmanlardan, Orhanlardan ve Selçuklardan kaçan Greko-Lâtin dünyasının kültür miraslarına doğru kaydırılmaktadır. Osmanlı ve Selçuklu ihmal edilirken, kitleler, putperest veya Hıristiyan Grekon-Lâtin kalıntılarına doğru çekiliyor. Her ne ise, bırakalım bunu… Daha sonra, kartal yuvasından, eski Bilecik’i seyretmeye koyulduk. Şehrin harabeleri bile kalmamış… Ancak, oradan eskiden bir şehrin mevcut olduğunu belli eden sıra sıra taş yığınları var. Kuzeydeki granit kayalar, çırılçıplak ve vahşi görünüşünü yeniden kazanmış. Bu vâdinin iki tarafına kurulu eski Bilecik, her nedense, bize Ergenekon’u hatırlattı. Ben görmedim, fakat arkadaşlarım, Söğüt’ün de aşağı yukarı bu görünüşte olduğunu söylediler. Demek ki, Kayı aşireti, bir uç beyliği olarak buralarda yaşarken, kendini Ergenekon’u hatırlattı. Ben görmedim, fakat arkadaşlarım, Söğüt’ün de aşağı yukarı bu görünüşte olduğunu söylediler. Demek ki, Kayı aşireti, bir uç beyliği olarak buralarda yaşarken, kendini Ergenekon’daki gibi hissediyordu. Gerçekten de etrafı sert granitlerle çevrili olan bu vâdide yaşamaya mecbur kalan Kayı aşireti, asla rahat edemezdi. O tarihlerde Bizans’ın elinde bulunan bereketli topraklara doğru bir fetih özlemi taşıyacaktı. Buna bir de, Şeyh Edebâli’nin aşıladığı “fetih ruhu” eklenince, Ertuğrul’un çocukları, birer alperen olarak asırlarca at koşturacaklardı. Bütün tarih mirasımız karşısında müşâhede ettiğimiz kayıtsızlığı burada da gördük. Osman Bey’in, kayınpederi ve mürşidi için yaptırdığı türbe, pek bakımlı değil. Mürşidin külliyenin bahçesinde yatan ana ve babasının mezarları, harap olmuş, yıkılmış ve devrilmiş. Bize rehberlik eden başörtülü türbedâr hanım kardeşimizin anlattığına göre: “1939 Erzincan zelzelesi sırasında böyle harap olmuş”.  Oysa, yaşadığımız manevi zelzelenin izleri apaçık ortada duruyordu. “Peki, buraya, hiç mi devlet eli uzanmaz?” diye sorduğumuzda, boynunu bükerek bize baktı. Sonra, bir şeyler hatırlarmış gibi ayağa kalktı. Külliyeyi, türbeleri ve Orhan Gazi Camii’ni göstererek: “Sultan İkinci Abdülhamid zamanında esaslı bir tamirattan geçirilmiş” dedi. Geçerken de medrese ve türbenin kapısı üzerindeki mermerde, tamirat tarihi olarak, “1307” rakamı okunuyordu. Ancak, o günlerden bu yana, nerede ise bir asra yaklaşmaktadır, hiç kimse başka bir şey yapmamış gözüküyor. Oysa, burası, bizim için bir tarih başlangıcı olabilecek kadar önemli bir yerdir. Efes’i Papaların ziyaretine hazırlayan zihniyete karşılık, bizi bize kazandıracak hamle nerede? İşte, Türk-İslâm ülkücüsü, bu hamlenin takipçisi olacaktır.Not: Merhum Seyyid Ahmet Arvasi Beyin yazısında bahsettiği cami ve türbenin restorasyonları yakın zamanda mükemmel bir şekilde yapıldı. Ruhu şad olsun.

ebiü’l-evvel ayını on ikinci günü Sultan Ahmet Camiinde okunacak mevlide çağrılacak vezirlerin davetiyeleri saat belirtilerek, kethüda bey tarafından yazılıp gönderilir. Anadolu ve Rumeli kazaskerleri, ulemanın ileri gelenleri ve üç nefer şeyhin defteri bir kaç gün önceden Şeyhülislam tarafından Reisülküttab’a gönderilir.

Defter gereğince davetiyeleri tahvil kaleminden yazılır ve bir gün önce çavuşbaşı ağaya teslim edilir. Mir-i alem ağaya ve bütün kapıcıbaşı ağaları temsilen başkapıcıbaşı ağaya, rikâb-ı hüma-yun ağalarına, yeniçeri ağasına, ocak ağalarına, defterdara, tevikiye, defter eminine, şıkkeyn efendilere çavuşbaşı ağa tarafından davetiyeleri yazılır ve bunlar divan çavuşları ile gönderilir.

Mevlide gelecek müderislere de İstanbul kadısı tarafından davetiyeleri yazılıp gönderilir. Şeyhülislamın mevlid günü saat kaçta geleceğini gösteren pusula, reisülküttap tarafından yazılır ve kisedarlara ile bir gün önceden gönderilir. Mevlid günü haberci çavuş da yine şeyhülislama gönderilir.

Mevlid günü seher vakti, yukarıda sözü edilen devlet adamları kararlaştırılan saatte gelirler. Şeyhülislam “örf”denilen bir sarık ve mevsim gereği beyaz bir kürk giyerek mevlide gelir. Vezirler sarık ve mevsime göre erkân kürk veya ferace giyerler. Bindikleri atlara “divan bisatlı” denilen ve özel günlerde kullanılan kıymetli eyerler konur. Ulema ve Müderrisler örf kavuk ve muvahhidi kürkler giyerler. Defterdar, kavuk ve erkân kürkleri veya ferace giyip bindikleri atlara “divan rahtı” adı verilen gümüşlü eyer takımı koyarlar.

Herkes belirlenen saatte mevlide Anadolu ve Rumeli kazaskerleri ile ulemanın önde gelenleri ve müderrisleri derecelerine göre mihrabın sağ tarafından minberin sonuna, oradan da sofa kenarıyla mahfel-i hümayuna doğru otururlar.

Vezirler mihrabın sol tarafına koyulan seccadelere otururlar. Onların alt yanına yeniçeri ağası, defterdar, tevkîî, defter emini ve şıkkeyn efendiler, onların da arkasına mir-i alem ağa, kapıcıbaşı ağalar, sipah, silahdar, cebecibaşı, topçubaşı, arabacıbaşı, dört bölük ağaları, sipah ve silahdar kâtipleri ve kethüdaları oturur.

Sıra geriye doğru devam ederek Haremeyn müfettişi, muhasebecisi ve mukataacısı ve bunların halifeleri ve kisedarları yerlerini alır.

Yeniçeri ağası selamlıktan gelince, önce sadrazama selâm verir sonra yerine oturur. Eğer ordu seferde ise yeniçeri ağasının yerine sekbanbaşı geçer.

Bundan sonra gelen davetiyelerin camideki yerleri şöyledir; zağarcı ve saksoncubaşı ağalar, muhzır ağa, bostancılar odabaşısı ve yeniçeri yancıları minber kapısı önünden kürsüye doğru otururlar. Sultan Ahmet Camiinin dört orta direkleri arasında kalan yere yeniçeri erleri sırayla dizilirler ve ayakta dururlar. Eğer ordu seferde ise muhzır ağa ve başçavuş minber kapısı yanında ayakta dururlar.

Bostancılar odabışısı ve yeniçeri yancıları minber kapısı önünden kürsüye doğru dizilirler. Kapıcıbaşı ağalar camiye gelmeden önce selimî kavuk ve mevsim gereği erkân kürk yahut ferace giyerek divan bisatlı eyerle eyerlenmiş atlara biner ve sarayın kapısına gelirler. Özel bir törenle padişahı saraydan alır, camiye getirirler. Âdet olduğu üzere yeniçeri ağası ve sözünü ettiğimiz kapıcıbaşı ağalar selâmladıktan sonra yerlerine gelip otururlar. 

Şeyhülislam geldikten sonra sadrazam da kallavî sarık ve mevsime göre erkân kürk veya ferace giyip divan bisatlı at’la gelir. Diğer devlet adamlarından reisülküttab ve çavuşbaşı ağa selimi kavuk ve mevsim gereği erkân kürk veya ferace giyer, divan bisatlı ata biner. Tezkireci efendiler ve mektubi efendi başlarına mücevveze denilen üstü geniş, ağzı dar bir sarık ve mevsime göre erkân kürk yahut ferace giyerler, kemer rahtlı diye adlandırılan, özel bir eyerle eyerlenmiş ata binerlerdi.

Divan-ı Hümâyun çavuşları ve ağalar mücevveze sarık ve feraceler giymiş olarak sadrazamın sarayından törenle camiye geldiklerinde orada bulunanların hepsi ayağa kalkarlar. Gelenler sofa sırasında olan ulemanın ortasından her iki yana selâm vererek geçer ve mihrabın önüne konan seccadelere otururlar.

Reisülküttab ve çavuşbaşı ağa, sadrazamın karşısında hümayun tarafından önceden konmuş olan seccadelere, tezkireci efendiler ve mektubî efendi ise kürsü tarafından mahfel hümayun altında otururlar.

Bu sırada teşrifati efendi, teşrifat halifesi ve teşrifat kisedarı mücevveze sarık ve mevsime göre kürk yahut feraceler giymiş olarak buhurdanlar getirirler. Buhurdanlardan birini sadrazamın, birini şeyhülislamın, birini ede vezirlerin önüne koyarlar. Padişahın gelmesine yakın teşrifati efendi, halifesi ve kisedarı ile buhurdanları kaldırırlar. Feth-i Şerif Suresi Okunur

Buhurdanlar kaldırılırken müezzinler “Feth-i Şerif Suresi” okumaya başlarlar. Surenin okunması bittiği zaman padişahın mahfel-i hümayuna gelip oturduğunu göstermek için kafesin küçük kapısı açılır. Kafes kapısının açılması ile birlikte orada bulunanların hepsi ayağa kalkarak saygıyla eğilir. Sadrazam ise seccadesinden aşağıda yer öper. Kafesin küçük kapısı kapandıktan sonra herkes yerine oturur. Teşrifati efendi mahfel-i hümayun altında, sadrazamın karşısında emre hazır olarak ayakta bekler.

Müezzinler Ta’rif okuduktan sonra, önce Ayasofya şeyhi, arkasından Sultan Ahmet Camii şeyhi ve üçüncü olarak da nöbetli olan şeyh kürsüye çıkıp va’z verirler. Va’zını bitirip kürsüden inen her şeyhe darüssaade ağası kâtibi eliyle ferace ve samur kürkler giydirilir ve armağanlar verilir.

Darüssaade ağası kâtibi eğer hacegândan ise mücevveze sarık ve mevsim gereği erkân samur kürk veya ferace giyerek bu işi yapması gerekir. Bu sırada her bir şey kürsüye çıktıkça vezirlere,  âlimlere ve orada bulunan diğer devlet büyüklerine zülüflüler üç kez şerbet ve buhur verirler. Şeyh efendiler kürsüden indikçe sadrazam tarafından verilen armağan çıkınları, teşrifat efendi eliyle koyunlarına konur. Bütün bunlardan sonra birinci mevlidhan çıkıp biraz okuduktan sonra inerken yine darüssaade ağası kâtibi eliyle hil’at giydirilir. İkinci mevlidhan okumaya devam ederek:

Geldi bir ak kuş kanadiyle revan
Arkamı sıvadı kuvvetle heman

beytini okuduğu zaman orada bulunan herkes ayağa kalkar.

anunî Sultan Süleyman zamanında Özdemir Paşa ve oğlu Osman Paşa, Doğu Afrika’da Eritre’yi, Somali’yi, Habeşistan’ın büyük bir bölümünü Osmanlı Türk imparatorluğuna katmışlardı. Bu suretle Kuzey, Batı ve Orta Afrika’dan sonra Doğu Afrika’nın da en büyük ülkeleri ya doğrudan doğruya devlete ilhak edilmiş, veya tâbiiyet yoluyle İstanbul’a bağlanmıştı. Afrika kıt’asının geri kalan ülkeleri zaten henüz meçhuldü. 

Kanunî’den sonra Osmanlı Türkleri, Doğu Afrika’da daha da güneye inmek için birkaç tecrübe yaptılar. Bilhassa XVI. asrın sonlarına doğru Ali Bey adında bir Türk amiralenin III. Sultan Murad zamanındaki teşebbüsleri, coğrafya ve keşifler tarihi bakımından çok ilgi çekicidir. Sâlih Paşa’nın Büyük Sahrâ, Özdemir Paşa ile oğlu Osman Paşa’nın Sudan ve Somali keşif seferlerinden sonra Ali Bey’in Doğu Afrika kıyılarını dolaşması, Afrika kıt’asının medenî dünya tarafından biraz daha iyi tanınmasını mümkün kılmıştır.

Ali Bey’in seferleri hakkında Türk kaynaklarında fazla bir şey yoktur. Bu seferler hakkındaki bilgilerimizi, daha çok o çağda yazılmış Portekiz kaynaklarından ediniyoruz. Ali Bey, Yemen eyaletinin vilâyetlerinden birinin sancak beyiydi. İlk ününü, Ummân’ın Maskat limanını fethederek yaptı. 

Maskat’ı vaktiyle Pîrî Reis almış, fakat sonradan Portekizliler ele geçirmişlerdi. Bundan sonra Ali Bey, 1584 yılında Aden limanından hareket etti. Aden Körfezi’nden Hint Okyanusu’na çıktı. Güneydoğuya doğru yol alıyordu. Somali kıyılarını baştan başa geçti. Ekvator çizgisini güneye doğru aştı. Kenya kıyılarını takip ederek güneye doğru indi. Mombasa’nın 100 kilometre kuzeyinde Malindi limanına demir attı. 

Türkleri Sevinçle Karşıladılar

Burada Zenciler’le beraber bir miktar da Arap ve Arap-Zenci melezi yaşıyordu. Bunlar, Türk denizcilerini sevinçle karşıladılar. Bilhassa Araplar, gönüllü olarak Türk hizmetine girdiler. Böylece oldukça önemli kuvvete sahip olan Ali Bey, hemen bütün Kenya kıyılarında egemenlik kurdu. Kuzeyde Lamu adası, güneyde Mombasa limanı, Türkler’in eline geçti.  Ali Bey, Aden’e döndü. Bıraktığı memurlar, Kenya kıyılarında Türk idaresini devam ettirdiler.

1584 seferinin başarısı üzerine Yemen beylerbeyisi, 5yıl sonra, 1589 başında Ali Bey’i teşebbüsünü genişletmek üzere tekrar Doğu Afrika’ya gönderdi. 4 kadırga ve birçok küçük savaş ve taşıt gemisiyle Ali Bey, gene Kenya’ya geldi. 

İngiliz tarihçisi Dames: “bu sırada Osmanlı hükûmeti Hind okyanusu’na daha büyük bir filo gönderebilseydi, bütün Doğu Afrika, Afrika’nın diğer ülkeleri gibi yüzyıllarca Türkler’in olurdu” demektedir.

Bu sıralarda Ramazan Paşa’nın bir tek meydan muharebesiyle siyasî varlığına son verdiği Portekiz devleti, İspanya’ya katılmıştı. Doğu Afrika halkının çoğu da Türkler’i iyi karşılıyorlardı. 

Portekizliler’le birçok defalar vuruşan Ali Bey, Mombasa’ya geldi. Türk amiralinin başarısından ürken Portekiz kıral Naibi, İspanya Kıralı’ndan aldığı emir üzerine, kardeşi Don Thomé de Souza Countinho’yu bir filo ile Ali Bey’in üzerine gönderdi. 5 Mart 1589’da Portekiz donanması, Mombasa’ya girdi. Baskına uğrayan Türk filosu yakıldı.

Mombasa, Türkler’den alındı. Ali Bey esir edildi ve Lizbon’a götürüldü. Türk levendleri, güneybatıya, Tanganyika içerilerine kaçtılar. Fakat Güneydoğu Afrika’yı harabeye çeviren Bantu ırkından Zimbaslar’ın eline düştüler. Yamyam olan zımbasılar, Türk levendlerini kızartıp yediler. 

Osmanlı Türkleri’nin hâkimiyeti, XVI. asır içinde Kenya kıyılarından çok daha güneye de indi. Tanganyika ve Mozambik kıyılarını ellerinde tutan Arap Şîrâzî devleti, birçok defalar Yavuz’a Kanunî’ye III. Murad’a tâbiiyetini arzetti. Bu suretle Doğu Afrika’da Türk hâkimiyeti, ekvatorun 20-25 derece güneyine kadar inmiş oldu. 

Bu 56 yılın her birinde Malazgirt Meydan Muharebesi, çok şanlı merasimlerle kutlanmalıdır. Bu yıl belki bunu düşünecek vakit olmadı ama  önümüzdeki yıldönümlerinde devlet, bütün imkân ve görkemiyle Malazgirt’te olmalıdır. Sıradan bir olimpiyat oyunlarına bile 10 yıl evvelinden hazırlanmaya başlanmakta. Kaldı ki bugün Malazgirt ovası ağlıyor. Ovadaki şüheda verilen her şehitle birlikte bir kere daha vuruluyor…

Şu üç şuur çok ehemmiyetlidir.
Vaz geçilemez, ihmal edilemez.Bunlarla varlığımızı devam ettirebilir ve istikbale yürüyebiliriz:İslâm şuuru.Tarih şuuru.Türkçe şuuru.

Maddi refah seviyesi ancak bunlar var oldukça kendilerini koruyabilirler. Yollar, köprüler, meydanlar mevcutsa değerlidir. Millet, kalabalıklar topluluğu değildir. Devlet de o topluluğun siyasi teşkilatı değildir. Hakîkat bu iken bu milletin evlâtlarına son bir asırda ne Büyük Selçuklu, ne Anadolu Selçuklu, ne Osmanlı layıkıyla öğretildi. Siyasi hayatta vesayetden şikâyetçiyiz. Ancak; en büyük vesayet ilmin üzerinde, bir başka ifadeyle dinin, tarihin ve Türkçe’nin üzerinde yaşandı. Buralarda alan boşaltması yapıldığı için terör türedi.

Bugün herhangi bir lise mezunumuz, Sultan Alparslan’a dair anlatacakları bir paragraflık bir malumatı zor bulur. İsminin Muhammed Alparslan olduğu hiç bilinmez. Malazgirt’ten girip Anadolu’yu bize ebedi vatan kılan ordu hakkında malumat sahibi değildir. Halbuki aynı gençler filan şarkıcı, falan futbolcu, falan dizi oyuncusuna dair en lüzumsuz bilgilere bile tafsilatıyla vâkıftırlar.  

Değerlerimizle değerlenmek bir yana ender rastlanır ihanetler yaşandı. Bu memleket, “Malazgirt işgaldir” diyen mecnunları gördü. “Zulüm, 1453’te başladı!” diyen cibilliyetsizlere şahit oldu.

Kültür Bakanlığı, Malazgirt için dünya çapında roman yarışmaları, senaryo ve film çalışmaları, akademik eser yarışmalarını çoktan başlatmış olmalıydı. Hiç olmazsa bundan sonra başlatılmalıdır.

Ortalığa din adına veya bir ırk adına terör örgütleri çıkabiliyorsa, bunda bu alanlardaki ihmaller, yozlaşmalar, vesayetler görmezden gelinemez. Silahı, silahlı tedbiri düşündüğümüz kadar kalemi, ilmi, gönlü ve san’atı da düşünmeliyiz.

Malazgirt’te Sultan Alparslan Han’a zafer destanı yazdıran, Anadolu kapılarını açan Bedir Ruhu’dur. Bizans’ı Fatih Sultan Mehmed Han önünde dize getirip İstanbul’u fethettiren ruh Malazgirt Ruhu’dur. İstiklal Harbini kazandıran İstanbul’un Fethi Ruhu’dur. Bugün vatanın birlik, dirlik ve huzurunu yeniden kazandıracak olan da İstiklâl Harbi Ruhu’dur…

Cümle şehit ve gazilerimizle kılıç, kalem ve gönül ehlini minnet ve dualarla anıyoruz. Dereceleri yüksek olsun.Nur içinde yatsınlar. Allah, bizleri onlara lâyık eylesin.

Enderûn, benzeri olmayan bir yüksek tahsil müessesesiydi. Teşkilât bakımından orijinaldi. Müessesenin maksadı, yüksek devlet adamı ve kumandan yetiştirmekti. “Oda” denen 7 daireye bölünmüştü. Bir çeşit sınıf olan bu 7 odanın isimleri, en basitten en yüksek dereceliye doğru şöyleydi: Küçük Oda, Büyük Oda, Doğancı Odası, Seferi odası, Kiler Odası, Hazine Odası ve Has Oda.

Küçük ve Büyük Odalar’da, yani Enderûn Üniversitesi’nin ilk tahsil basamaklarında XVI. Asır sonlarına kadar kadro, 160 öğrenciden ibaretti. Sonradan 400’e kadar çıktı. Bu sınıflarda bulunan gençler, Türk, Arap ve Fars dilleri ve edebiyatını, dinî ve askerî ilimleri okur, spor yapar, her türlü silâhı kullanmasını öğrenir, Saray protokolünün bütün inceliklerini ezberlerlerdi. 

Büyük oda öğrenimini bitiren Enderûn öğrencisi, doğancı Koğuşu’na geçerdi. Fakat bu sınıf 1675’te kaldırıldı ve Büyük Oda’yı bitirenler, 167-35’te kurulan Seferli Koğuşu’na alınmaya başlandı. 1831’e kadar devam eden Seferli Koğuşu’nda XVII. asır sonlarında 100 kadar öğrenci vardı. Seferli Koğuşu’na giren bir genç artık subay sayılırdı. Bu sınıfın âmiri, “Saray Kethudâsı” denen albaydı. Kethudâ ile beraber daha 12 subay, Seferli Koğuşu öğrencilerinin eğitimleriyle uğraşırlardı

Seferli Koğuşu’ndan sonra gelen sınıf Kiler Odası idi. Fâtih sultan Mehmed tarafından kurulmuştu. 1772’de Kiler Odası’nda 144 öğrenci vardı. “Kilercibaşı” denen albayın 7 yüksek rütbeli subayla beraber sorumlu bulunduğu bu Oda’nın mensupları, bir yandan padişahın yiyeceğiyle ilgili hizmetlerde bulunur, bir yandan da öğrenim ve eğitimlerine devam ederlerdi.

Kiler Odası’nın üstündeki Hazine Dairesi’ni de Fâtih kurmuştur. Bu dairede 1772 yılında 157 öğrenci subay vardı.  Dairenin âmiri, “hazînedarbaşı” denen ve rütbesi sancak beyine, yani tümgenerale eşit bir subaydı. Maiyetinde 5 yüksek rütbeli subay vardı. Hazine Dairesi’nde başka 2.000 kadar işçi çalıştıran Saray atelyelerinden de sorumluydu. 

Hazine Dairesi’nin en büyük vazifesi, 2 daire hâlinde 2 büyük salonu kaplayan Enderûn hazinelerini korumaktı. Bu hazinelerde milyonlarca parça mücevher sandıklar dolusu altın ve gümüş para, pek değerli kürkler, halılar, şallar, akla gelebilecek her türlü antika eşya saklanırdı. Bu eşyanın bütün vasıflarıyla yazılı bulunduğu 2 büyük defterde yapılacak en küçük bir kalem oynatması için başderterdârın yani maliye bakanının imzası şarttı.

Her padişahın en az bir takım elbisesinin hâtıra olarak Hazîne’de saklanması gelenekti. Hazînedarbaşı’nın günde 600 lira tutarında maaşı vardı. Saray hizmetinden ayrılırsa beylerbeyi, yani orgenaral olurdu. Hazîne Kethudâsı denen yardımcısının da rütbesi sancak beyi idi ve bu da yükselirse beylerbeyiliğe atanırdı. Hazine’yi kapayıp açmak vazifesi, Hazîne Kethudâsı’na aitti.

Padişahtan Başka Kimse Yalnız Giremez

Yeryüzünde devrin padişahından başka hiç kimse Hazîne Dairesi’ne yalnız sokulmazdı. Padişah isterse, tek başına girebilirdi. Padişah bulunmadığı zaman Hazîne’ye girmek icap edince, 20-30 kişinin birden girmesi kanundu. “Hazîne-i Hümâyûn” denen bu imparatorluk hazînesi, tahta çıkan her yeni padişaha zabıt düzenlenerek teslim edilirdi. Millî müze mahiyetinde olduğu için, hükümdarın şahsî malı değildi. Hazîne’deki tarihî eşyayı padişah satamaz ve kimseye veremezdi. Ancak nakit parayı harcayabilirdi. 
Enderûn’un en yüksek kademesi, “Has Oda” denen sınıftı. Fâtih devrinde 32 subayla kurulmuş, Yavuz’un emriyle subay sayısı 40’a yükseltilmişti. Artık bu sayı değiştirilmedi. Ancak padişah Has Oda’nın birinci subayı sayıldığı için, gerçekte Has Oda mensuplarının sayısı 39’dan ibaretti. Dairenin en yüksek rütbeli subayları sırasıyla Hasodabaşı, Silâhdar, Çuhadar ve Rikâbdar’dı. Bu generallere “arz Ağaları” denilirdi; çünkü kimseden izin almadan hükümdarla görüşebilir, mâbeyncilik görevinde de bulunurlardı. XVIII. Yüzyıl başlarında Silâhdar, Has Oda’nın başı oldu. 

Has Oda’ya giren her subay, şahsen padişaha takdim edilirdi. Enderûn’un diğer dairelerinde böyle bir âdet yoktu. “Mukaddes Emânetler” denen ve hâlâ Topkapı Sarayı’nda bulunan dinî büyük değer taşıyan eşyanın muhafazasından Has Oda sorumluydu. 1772’de Hasodabaşı günde 375 lira, Silâhdar 300 lira, Çuhadar 175 lira alırdı. Daha önceleri maaşları daha da yüksekti. Ayrıca başka gelirleri  de olur, sık sık padişah ihsanı alırlardı. 

Has Oda’nın diğer büyük subayları arasında Hünkâr Müezzini, Sır Kâtibi, Sarıkçıbaşı, Başçuhadar, Kahvecibaşı, berberbaşı, Tüfekçibaşı, Tırnakçıbaşı sayılabilir. Bunların görevlerinin mahiyeti, isimlerinden anlaşılmaktadır. Meselâ Berberbaşı, padişahın saç ve sakal tıraşını yapardı. Bir şehzadenin ilk saç ve sakal tıraşını yapmak görevi de Berberbaşı’na aitti ve bu takdirde 125.000 tutarında büyük bir bahşiş olması gelenekti. Bu görevliler padişahla şahsen devamlı süette ilgili oldukları için, büyük nüfuz sahibiydiler.

Hasodabaşı ve Silâhdar’ın rütbeleri vezire, yani mareşale eşitti. Saray’dan çıkınca doğrudan doğruya sadrâzam, yani başbakan olan hasodabaşılar ve silâhdarlar vardır. Esasen Has Oda’nın en kıdemsiz subayı bile Saray hizmetinden çıkınca alay beyi olurdu.

Bir sınıftan diğer sınıfa geçmek için kabiliyet ve başarıya bakılırdı. Aynı sınıfta uzun yıllar bulunan bir Enderûnlu’nun yanında, birkaç yıl içinde Has Oda’ya kadar ilerleyenler görülürdü. 

Enderûn kanunları pek sıkıydı. Düzenlenmemiş, tesadüfe bırakılmış hiçbir şey yoktu. Yatılacak, katılacak, dinlenilecek zamanlar dakika şaşmazdı. Enderûn öğrencileri, ilmî öğrenimlerini, medreselerden getirilen müderrislerden, yani profesörlerden, askerî eğitimlerini ise yukarıda anılan subaylarından görürlerdi. 

Bütün dairelerdeki öğrencilerin derslerinden ne dereceye kadar faydalandıklarını haber vermeden teftişe Silahdar Ağa yetkiliydi. General derecesindeki Enderûnlular, haftada bir geceyi Saray dışında geçirebilirlerdi. Yüksek rütbeli subaylarsa, gece Saray’a dönmek şartıyla haftada bir gün izne çıkarlardı. Kıdemsiz subaylar, ancak ağalarının nezaretinde şehre inebilirlerdi. 

General rütbesinde olmayanlar evlenemezler, evlenmek isterlerse, hemen rütbelerine uygun bir görevle Saray’dan çıkarılırlardı. Bu sıkı disiplinin amacı, Enderûnlular’ın her çeşit insanla temas edip terbiyelerinin bozulması, hükümdarın şahsına ait hizmetlerin aksaması ve Saray haberlerinin dışarıya sızması endişesiydi.

Enderûnlular, müderrisler ve ünlü sanatkârlar dışında genç adamlardı. Meselâ Dâmad Makbûl İbrahim Paşa, Hasodabışılık’tan sadrâzam olduğu zaman, ancak 28 yaşındaydı. Genel olarak Enderûnlular, yaşları otuzu bulmadan dış görevlere atanarak Saray’dan çıkarlardı. Enderûn’dan Osmanlı Türk tarihinin en namlı komutanları, devlet adamları, diplomatları, yazar ve sanatkârları yetişmiştir.

  1964 yılında zevcim Seyfullah Esin Hindistan ve çevresindeki memleketlerde, Türkiye’yi temsil ediyordu. Bu memleketler arasında bulunan Birmanya’ya itimâdnâmesini (güven mektubu) vermesi münasebetiyle, ben’de Ocak 1964’de Birmanya’yı ziyaret ettim. Ocak 1964’te Birmanya Cumhurbaşkanına itimâdnâmesini takdim eden Seyfullah’ın, bu memlekette bir hazin vazifesi de vardı: Türk şehidliklerinin yerini tesbit etmek.    1916 yılında, Filistin cephesinde İngilizlere esir düşen onikibin kadar Türk, Birmanya’ya getirilmiş ve binden fazlası esarette ölmüştü. Yarım yüzyıl (şimdi 90 yıl) evvelki bu şehitliklerimizin yeri ancak tahmini olarak biliniyordu. Şehitliklerin yerleri tespit olunca, ilgili Türk makamları hazirelerin imarını ve âbideler yapılmasını istemekte idi. Şehitliklerin Yerini Tespitte Birmanya Hükümeti İsteksiz

  Seyfullah, ilk önce, Birmanya Hükümetinin yardımını rica etti. Fakat, muharebeler, dahilî çarpışmalar olan ve kabilelerin o yıllarda bazan isyan halinde bulunduğu Şan ve Kaçin bölgelerindeki şehitlikler hakkında Birmanya Hükümetinin kati bilgisi yoktu. Üstelik, sümürgelikten yeni çıkan, evvelden İngiliz ve Japon askerî âbidelerinin bulunduğu Birmanya, topraklarında yeni yabancı âbideler yapılmasını artık istemiyordu.   Seyfullah, kendilerine, şehitlerimizin Birmanya’ya müstevli olarak değil, esir bulunarak geldiğini ve mazlum olarak öldüğünü söyledi. Yine de, başka memleketlere misâl teşkil edebilecek bir izini vermek istemediler.    Eğer şehidlerimizin kemiklerini Türkiye’ye taşırsak, bize yardımcı olacaklarını söylediler. Seyfullah bu durumu Dışişleri Bakanlığımıza bir taraftan bildirirken, diğer taraftan da, şehidliklerin yerini tesbit ve durumlarını tetkik ile neticeyi bağlı bulunduğu Bakanlığa bildirmek üzere araştırma yapmağa karar verdi. Rangoon Şehri Müslümanları İmdada Yetişti  O zaman, Rangoon Müslümanları, imdadına yetiştiler ve şehitliklerin yerlerini bildiklerini söylediler. Temas edebildiğimiz Birman Müslümanlarından öğrendiğimize göre, 1916 yılında Rangoon’a getirilen Türk esirleri muhtelif kamplara yerleştirilmiş. Başlıca kamp, Mandalay’ın yakınında Meiktila’da bulunuyordu. Burası, Onyedinci yüzyıldan beri Müslümanlarla meskûn bir yerdi. 1909 yılında Bengalli Müslümanlardan müteşekkil Doksanbirinci İngiliz Alayı için Meiktila kasabası güneyinde, bir de cami yapılmıştı. Bine yakın şehitimiz bu câmi’nin yanında medfûndur. 
 
  Meiktila’ın ve Mandalay’ın kuzeyinde, Kaçin eyaletinde bir diğer eski Müslüman ili olan Schwebo’da 100 kadar şehit varmış.   Meiktila Güneyinde, Irrawady nehri üstünde, Thayetmgo şehrinin Kuzey-batısında, Borstal Enstitüsü Çarşısı yanında bulunan bu kamptan bazı Türk esirleri kaçabilmiş. Müslüman aileler onları saklamış. Hatta Türk esirlerinden bir kaçı Birman hanımlarla evlenmişler. O havalide yaşayan torunları bazen açık renk gözlü imiş.

Esirler Çok Ağır İşlerde Çalıştırılmışlar

  Güney  Şan vilâyeti bölgesinde, Heho’ya 18 mil mesafede, Aungban kasabasında, Kalao-Thoyi Heho demiryolunu inşa ile vazifeli yirmi tane kadar Türk mühendisi ölerek oraya defnolunmuş. Türk esirlerine Thazi-Schwen yaung demiryolu ve şoseler ile kanallar da inşa ettirilmiş. Türklere, mühendislikten gayri, ağır işler de gördürülmüş, Meiktila’lı yaşlı bir zat olan Mustafa alışmadıkları ağır işlerden avuçları kanayan Türk esirlerini hatırlıyordu.

  Esaretten kaçtıkları için ceza olarak, ağır işlere çarptırılan ve mihnetten ölenlerden birinin mezarı Meitkila’nın 30 mil kadar güneyinde Kyaukse’dedir. Kyaukse Müslümanlarının anlattığına göre,   üç Türk Meiktila kampından kaçmışlar. Bir müddet, Cemal ve Biraderleri firmasının sahipleri olan Birmanyalı bir aile yanında Kyaukse’de saklanabilmişler, fakat İngilizler onları bulmuşlar. Esirlerden ikisinin akıbetinin ne olduğunu öğrenemedik. Üçüncüsü, Kyaukse civarındaki Sapaidun madeninde çalıştırılmış.

Efendi

  Kyaukse Müslümanları bu Türkün ismini hatırlayamadıkları veya bilmedikleri için, kendisinden “Efendi” diye bahsediyordu. “Efendi” bilhassa okumuş  kimselere  o devirde verilen lakaptı. “Efendi” maden işinin mihnetine dayanamamış ve 1915-1917 yılları arasında, tam hatırlanmayan bir tarihte, malaryadan Kyaukse Hastahanesinde ölmüş, İngiliz polisi Efendi’nin na’şını Kyaukse Müslümanlarına vermiş ve onlar İslâm usûlunde defnetmişler. Bize bunları anlatan ve mezara götüren, Kyaukse islâm Mektebi eski   müdürlerinden    Saya Mahmood, “Efendi” nin na’şını yıkayan Hacı Yunus adlı merhum Birman’ın oğlu idi.

  Türklerin çok sayıda ölümüne bir sebep de Birmanya’nın tropikal ikliminde o devirde salgın olan dizanteri ve malarya gibi hastalıklar olduğunu söylediler. Bir kaç Türk de, tayın ile doymayıp, makine yağı yiyerek zehirlenmişti.

Şehitliklere Yerli Müslümanlar Sahip Çıkmış

  Bir Şubat sabahı, fahrî konsolosumuzun torunu Davud Ahmed Ginwalla, Seyfullah ve ben, uçak ile Rangoon’un 600 km kadar kuzeyinde Mandalaya gittik. Bir taksi kiralayarak Mandalay’ın 130 km. kadar güneyinde ve takriben 21 enlem ve 96 boylam derecelerindeki Meiktila’ya ulaştık.

 Orada, Müslüman mezarlıklarını bir müddet araştırdıktan sonra Meiktila kasabasının güneyinde Bengal alayının Hind Timuroğullarının üslubunda olan câmii’ni bulabildik.. Câmii’in önünde, ikiyüz kadar Meiktila’lı Müslüman, geleceğimizi duyarak, beklemekte idi Başlarında, şehitlerin Meiktila’da geçirdiği yılları hatırlayan yaşlı Mustafa ve hayırsever müteahhit Ahmet duruyordu.

   Meiktila Müslümanları şehitliğin bakımını 1920 den 1944 yılma kadar deruhte etmiş ve bu vefakâr kimseler aralarında vazife taksimi yapmışlar. Ahmed gibi zenginler masraf etmiş, gençler elleriyle çalışmış. 1922 yılında şehitliğe bir duvar yapmışlar. Ancak 1944 yılında, İngilizler ile Japonlar arasında cereyan eden muharebelerde, Japonlar şehitliğimizde siperler kazmış, mezar taşlarını sedler yapmağa ve civardaki hava alanı inşaatı için kullanmışlar. Kalan taşlar da Müslüman olmayan köylüler tarafından çalınıyormuş. Câmi’in imamı ve Mustafa, gençlerin yardımı ile, bazı taşları cami avlusuna aldırmış.

Çok Hazin Bir Manzara

  Şehitlik hazîn bir manzara arz ediyordu. Çorak bir arazîde, ekserisi devrilmiş, dikenler ve çalılar altına gömülmüş, çoğu kırık, çimentodan mezar taşları yatıyordu. Her taş, bir kaide üzerine tesbit edilmiş takrîben 40 cm. kutrunda, çimentodan birer toparlak teşkil ediyordu. Toparlağın en üstünde, bir âyetten mülhem olan (Kuran-ı Kerim- XXV/58) ve Anadolu Türk mezarlarında çok rastlanan şu ibare vardı: “O yaşar ve ölümsüz olan O’dur”

  Hattat, şüphesiz ki Tüktü. İngilizce yazıları ise, Türkçe bilmiyen biri, muhtemelen bir yerli Müslüman, yazmış. Âyetin altında, solda türkçe, sağda ingilizce olarak, yukarıdan aşağıya, şehidin numarası, rütbesi, alayı, tabur numarası ve mîlâdî târih ile ölüm günü yazılmıştı. Kaide üzerinde de, şehidin doğum yeri ve bir numara daha vardı.

  Türkiye’ye döndüğümüz zaman, belki şehidlerin akrabasından bir kimse çıkar diye, bulabildiğim 86 taşın kırılmamış kısımdaki kayıtları yazdım. Gurbette ölen şehitlerin toprağından ve mezarların üstünde biten çalıların yaprağından da aldım.

  Bu yıkılmış mezar taşlarının hepsine müşterek gurbet ve hasret acısını ifade eden, kendisi de parçalanmış Türkçe yazılı bir çimento parçası da bulduk. Muhtemelen şehitliğin girişinde bulunuyordu ve esir bir Türk zabitinin eseriydi. Mezar taşlarındaki nesih hattan ayrı çok güzel bir rik’a yazılmıştı.  Kalan çimento parçasında, son devir Osmanlı uslûbunda yazılmış bir ibarenin kısımları okunuyordu.

                                            “ Eğil huşû ile, zâir!
                                               Bu bir hazire-i gam
                                               Kazâ-i Harb-i Umumide …
                                              …gömüldüler, ne hazîn !”   Cami’in Birman imamı işaret etti ve şehitlere rahmet dilemek için eller açıldı. Birmanyalı imam Feth Suresini okumaya başlayınca 50 yıl (şimdi 90 yıl) evvel Türk kasabalarından, köylerinden, bu yatan askerler yola çıkarken okunan Feth Suresini uzak aksini sanki duyduk ve göz yaşlarımızı tutamadık.

   Birman müslümanlarınında başları yere doğru eğildi. Gurbet toprağında yatan şehitlerin toparlak mezar taşları, sanki birer insani bir yüz gibi, alında yazılı ayetin manasını ifade ediyordu: “ Yaşayan ve ölümsüz olana tevekkül kıl” (Kur’an-ı Kerim XXV/58)
 
  Mezar taşlarında isimleri ve memleketleri okunabilen şehitlerin birkaçı :
          
             İsim_____
      Er Hasan Mustafa
      Er Salih Mustafa
      Er Tevfık Eyüp
      Onbaşı Feyzi Hüseyin
      Er Hasan Mehmet
      Er Mehmet Ali
      Er Mehmet Mustafa
      Onbaşı Tevfık Halit
      Çvş. İbrahim Osman
      Er Mustafa Salih
      Er Mustafa Hüseyin
      Onbaşı Bekir Süleyman
      Er Mehmet Halil
      Er İsmail Durmuş
      ……………………..
   _Memleketi_
 Afyonkarahisar
 Trabzon
 Çubuk
 Burgaz
 Adana
 Muğla
 Bursa
 Kastamonu
 İzmir
 Beypazarı
 İsparta
 Malatya
 Erzurum
 Konya
……….

Kaynak: Türk Kültürü

Hem bu tip bir eser tarihe olan borcumuzdur… Bu sayede Lozan masasında kaybettiklerimizi kısmen de olsa telafi etmiş oluruz. Allah’a reva mi?.. Sömürücü İngiliz’in dili baş tacı, Osmanlıca yas tacı! Tarih ayağa kalkmadan  bizim de belimizi doğrultmamız mümkün değil.  Mondros’un vebalini padişahların sırtına yıkan ittihatçılar bu kez de Lozan’ın sözde zaferini kahramanlık hanelerine yazdılar. Adına da resmi tarih dediler…
Bakalım öyle mi? Kim kahraman kim hain?.. “Muhteşem Yüz Yalan” gibi Sulukule yapımı dizilerle Osmanlı padişahlarına atılan katmerli iftiraları müfterilerine yalatmak için Osmanlıca bilmek gerekiyor.  Bu arşivlerde çok şeyler var…

Bu topraklarda kendilerini ifade eden Rum’u da, Ermeni’si da Osmanlı diyor. Buna karşılık bir asırlık dönemden herkes şikayetçi, kavgalı. Tokadını yiyenlerin dışında Osmanlı çağından şikayet eden var mı?  Nizami alem için padişahların idam dediği doğru, yedi asır içerisinde bu sayı 20’yı geçmez. On yıllık Cumhuriyet döneminde asılanlarla kurşunlananların sayısı binlerle ifade ediliyor. 

Öyle bir devir geçirdi bu ülke. Kim konuştuysa sık kafasına kurşunu, altına da “çağdaş cumhuriyet” yaz. Cumhurbaşkanımızın sorduğu gibi biz de soralım.  Bu nesil neyi doğru dürüst biliyor ki?

Şu anda Amerika kıtasının keşfi bile tartışılıyor. Öncelikle dünyanın ve de güneşin döndüğünü açıktan ifade eden Kur’an ayetlerine uygun Kaptan-ı Derya (Amiral) Piri Reis tarafından 1513 tarihinde çizilmiş “Piri Reis Haritası” var.  Haritada Amerika kıtası gösterilmektedir.

Avrupa o devirde bu tip bir çalışmayı rüyasında bile göremezdi. Başkent’in göbeğinde İbn-i Sina adında bir hastanemiz var. İsterseniz mikrofonu elinize alın ve dolaşın.  İki fakülte bitirenler bile bu ismin neyi ifade ettiğini pek bilmez. Çünkü Osmanlıca bilmedikleri için kaynaklara inemiyorlar. İbn-i Sina tıp ilminin babası sayılır.  “Kanun” adlı tip kitabı en azından 600 seneye yakın batı üniversitelerinde okutuldu. Biz de ise Lozan yıkılışı ile ölüme mahkum edildi, itildi, ret edildi. Cumhuriyet neyi doğru dürüst öğretti?..
Bu nesil  denklemlerle cebir işlemlerinin banisi Harizmi olduğunu biliyor mu?  “El- Cebir ve El Mukabele” adlı kitap sekizinci asrın İslam dünyası harikası. Kan dolaşımını 12. Yüz yılda bulan Müslüman ilim adamı İbn-i  Nefis. Ondalık kesirlerin üstadı Gıyasüddin Cemşid’dir.

Biz de bu Cemşid ismini Sincan’da bir mezarlığa verdik… Saymakla biter mi?  Hukuk deyince Roma Hukuku. Ondalık sayılar deyince Cemşid yerine Nevton çıkıyor karşımıza… Hukuk alanında geçmişe ait ne kadar bilgimiz var? Hani Selçuklu ile Osmanlı hukuku? Osmanlı 700 yıl hukuksuz mu idare edildi?  Varsa Batı yoksa Batı…

İranlılar gibi diğer Müslüman kavimler de İslam elifbasını benimsedi. Adı geçen elifba, Arap harflerinden meydana geldiği halde Müslüman milletler ona Kur’an-ı kerim de aynı harflerle olduğu için “Arap elifbası” demek yerine “İslam elifbası” dediler.

Türkiye jakoben gücü, 1 Kasım 1928’de bin yıllık elifbasını bırakarak Latin alfabesini kabul etti. Bu inkılabı yapmaktaki mantık, dünyaya intibak etmek/entegre olmak olarak ifade edilmişti. İlahi bir ceza mıdır; bilinmez ama bu mantık, iki yerde iflas etti. Japon, Hind, Çin gibi devletler dünya devleri arasına girerken aslına hor bakarak zengin mazisini terk eden hâkim gücün baskısındaki Türkiye “geri kalmış ülkeler” sınıfına düştü. Diğer ibretlik vak’a da lisan öğrenme mevzuunda yaşandı. Yeryüzünde Türkler dışında her millet devrin Fransızca, İngilizce gibi geçerli dünya dilini kısa zamanda okur- yazar-konuşur hale geldikleri halde Türk gençleri, duvardaki gençliğe hitabe ihtarlarına rağmen 15 yıllık eğitim hayatlarında bu muvaffakiyeti elde edemediler. Bu yüzden “bizde de işgal devam etseydi; bari yabancı dilimiz olurdu!” diyen ifrat yakınmalara bizzat şahit olduk. Harflerin aynı olması, lisan öğrenme kolaylığını getirmedi.

Osmanlı münevveri, mükemmelen Fransızca bilirdi.

Türkiye’nin üniversite mezunu, İslam harflerinin kullanıldığı memleketlerin sıradan vatandaşları kadar bile İngilizce konuşamadı.

Latin alfabesini kabul etmek için Yunan, Rus, Çin Hind, Japon vs alfabesi değişmediği gibi çok daha ibretlik bir örnek de yaşandı. İsrail, 1948’de kurulurken 5 Bin yıl evvel kullanılan İbraniceyi resmi alfabe olarak kabul etti. Kaybolup giden bir dil yeniden hayat buldu. Bizde ise sosylojik şaşkınlık, dinden, dünden, aileden, cemiyetten ve tarihten tevarüs eden elifba, takvim, ay isimleri, kanun, hatta evlenme şekline kadar ne varsa cümlesini devirip imha ederken bunları garplılaşma, muasırlaşma, ilerleme namına yapmaktaydı. Ortaya yığınla çelişki çıkmıştı. Bir misal vermek gerekirse evlenmeleri hatırlatabiliriz. Evlilikler, belediye mecburiyetine bağlanmıştır. Bu mecburiyet vatandaşta dini nikâh- resmi kayıt çatışmasına yol açmakta, bir çok kere de hadise mahkemelere düşmektedir. Hâlbuki özenilerek aile hukuku alınan milletlerde nikâhlar, kilisede ve papaz tarafından kıyılmaktadır.

Şayet  hâkim gücün değil de -Allah muhafaza- işgal gücünün hâkimiyeti devam etseydi farklı bir yere mi gelinmiş olurdu? Olmazdı. Bu olmayacağı için yabancı güç, daha masrafsız olan yolu seçerek  hemfikirleriyle bunları yaptırdı. Geçmiş yazılarımızda mevcuttur. Bugün bir kere daha tekrarlasak; iktidar da bunu benimsese ve nikâh kıyma işi belediyede çalışan İmam Efendilere verilse Tek Parti zihniyeti yine harlı alevlere atılmışcasına feryat ederek ortalığa dökülür.

Oysa… Mao Zedong, bir komünist liderdi. Çin’i demir yumruğu içine almıştı.

Büyük Proleter Kültür Devrimi’ni yaptığında o binlerce harfli Çin alfabesine dokunmadı. Belki aklından bile geçmedi. Yalnızca ona dokunmamakla kalmadı. Çin işgali altındaki Şarkî Türkistan’ın elifbasına da dokunmadı. Kendi resmi adı “Şarkî Türkistan” olan ve Türkiye’de bir zamandır “Doğu Türkistan” denen Ulu(ğ) Türkistan’ın doğu yakası otonom Uygur yurdunda komünist diktatör Mao zamanında olduğu gibi bugün de İslam harfleri yani “Osmanlıca Elifba” kullanılmaktadır. 30 Milyon Uygurun harfi, İslam elifbasıdır.

Turgut Özal, Türkmenistan’ı ziyaret ettiğinde kendisine bir Ahalateke atı hediye edilir. Ne varki atın yanında Türkiye’ye gönderileceğinin söylenmesi gibi bir dikkatsizlik  olur. Bir de bakılırki gözlerinden yaşlar süzülmekte. Seyis  “ama, der el bir diyara gitmiyorsun, Türkiye’ye gideceksin; orası da bizim vatan!” Atın ağlaması durur. İslam elifbasının Türkiye Türkçesiyle kullanılması, Hanedan-ı ali Osman’ın vatan harici edilmesi gibi hayat harici edildiyse de bir başka vatanımızda Türkçenin Çağatay lehçesinin konuşulduğu Şarkî Türksitan’da işgale rağmen, zulme rağmen hep yaşadı ve yaşayıp gidecek inşallah.

Tarihi bir hatadan dönülerek latin alfabesinin yanısıra İslam elifbasıyla da Osmanlı Türkçesi öğrenilmesine karşı çıkmak “inkılap“la “inkilap” karışıklığını önlemek demektir. Hafıza tazelemesi ve eserleri asıllarından okuma imkânıdır. Soyuna, asaletine sadık olanlara dedelerinin mezar taşlarını okuma yolunu açmaktır. 86 Yıl önceki Lisan-ı Osmani’nin maarif hayatımıza tekrar girmesinin faydaları sayılamayacak kadar çoktur. Ne varki bunları, hakikatten nasibi olmayanlara anlatmak nâfile gayrettir.

Sebebi şu:
Tek Parti zihniyetin Osmanlı muhalefeti, İslam düşmanlığından ileri gelmektedir. İslama düşman olanlar, imâna da ezana da namaza da camie de elifbaya da düşmandır. 

İçeride ve dışarıda; neden, Osmanlının bu kadar çok düşmanı var; hiç düşündünüz mü? Bu hâl, dünyanın gerçeği ve belki de kuralıdır. Nitekim, dünya, kuruldu kurulalı çoğunluk, hep Hakk’ın ve haklının karşısında olagelmiştir.

En doğru insanlar; Hakk’ın emirlerini getiren ve adaleti sağlayan Peygamberler (aleyhimüsselam) değil miydi? İnsanların çoğu, gerçeğe kulaklarını tıkayıp, bunlara cephe almadı mı?

Cibilliyeti düzgün olan, veliyyi nimeti inkâr eder mi? Ayrıcı, Osmanlıyı inkâr edebilmek için, nankör olmak lazımdır. Hayat ve mematımızı onlara borçluyuz. Onlar olmasa idi, hem yaşayamayacak ve hem de bu topraklara sahip olamayacaktık. Dinimizi bile onlara borçluyuz.

Bütün bunlara karşı biz; Osmanlı hanedanını (çoluk-çocuk, kadın, yaşlı demeden, usul ve furu’u ile) bir gecede ‘vatan haini’ ilan edip, ülkeden kovduk! Bir an olsun düşünmedik; herkes vatan haini olabilir ama; vatanın sahibi olan (!) kişi ve kişiler asla vatan haini olamazlar. Aksi halde, varlığını inkâr etmiş olur ki, bu da, aklen mümkün değildir. Yani, Memalik-i şahane’nin sahibi konumunda olanların ‘hain’ olmaları için deli olmaları gerekir!

Osmanlı hanedanı mensupları, tıpkı Rusya’daki gibi Çar ailesine reva görülen, topluca kurşuna dizilselerdi; zulmün bir derecesi olarak algılanabilirdi. Ama, onlara reva görülen yurt dışı sürgün zulmünün tarifi imkânsızdır.

Çil yavrusu gibi dünyanın muhtelif ülkelerine dağıldılar. Öylesine fakr-u zaruret içinde bir hayata düçar oldular ki; halife-sultan olacak kişi, Paris’te ‘gavur mezarlığında’ bekçiliğe mecbur kaldı! Bir diğeri; 400 sene atının üzengisini tutmanın intikamını alırcasına; Arnavutluk Kralı Zozo’nun yaverliğine reva görüldü!

Merhum Adnan Menderes, bu ailenin yalnızca kadınları için; 1952 yılında yurda dönebilmelerine imkân tanıdı. Erkekleri ise, 1974 yılını bekledi. Artık, öyle oldu ki, aile fertleri bir araya gelse de; lisanen anlaşabilmelerine imkân yoktu. Zira kimisi Arapça, kimisi İngilizce, kimisi Fransızca, kimisi bilmem nece konuşuyor ve ancak yaşlıları, zor da olsa Türkçe konuşabiliyorlardı!

Vaktiyle; bir tanesi ile tanışmak ve sohbet etmek imkânım olmuştu (Baltalimanlı): Benim iki kızım oldu; onları okuttum ve şimdi, Brüksel’de uluslararası bir kuruluşta üst düzey bürokratlık yapmaktalar. Baba olarak; kendi kültürümden onlara verebildiğim tek şey; onları ‘gâvur’la evlendirmeyip, mürted olmalarını engellemekten ibarettir! Hâlâ ikisi de bekârdır!

Osmanlının güneşi, ta geçen asrın başlarında söndü. Değirmen gitmiş; gürültüsünü arayanlar yok mu? Elbette var! Gürültünün hayal olduğunu bilmelerine rağmen; içerideki ve dışarıdaki mahut çevreler hâlâ Osmanlı düşmanlığını diri tutuyorlar.Bizlerin, Kamusluk çapta yazıp-söyleyip anlatamadıklarımızı; İsrail Cumhurbaşkanı Chaim Weizman bir cümle ile özetliyor:

“Biz Yahudiler, 20. Yüzyılda, Orta-Doğu’da yıkılmaz denen Osmanlı İmparatorluğu’nu yıkıp iki devlet kurduk! Onlara, öyle güzel bir sistem inşa ettik ki, Türkler, bize Filistin’i vermeyen Abdülhamid’e 200 sene daha söverler!”

Biz de diyoruz ki: Sövün! Sövün babalarınıza! Bakalım, anneleriniz daha ne kadar dayanacak?!.

Şu vak’a bile sebep olarak yetmez mi?: Ruslar, Kırım’ın kuzeyindeki Azak Kalesini basarlar. Ahali kılıçtan geçirilir. Kadın-kız perişan olur. I. Abdülhamid Han’a üzüntüden nüzûl iner/felç geçirir ve vefat eder.

O öfkelerden beslenen son nesil bizler olduk. 1970’lerde sosyalizm, ülkenin bir kısım çocuklarını aidiyetlerinden koparmıştı. Kopanlar, Marx, Lenin derken Rus dostu kesilmişlerdi. Türkiye’deki sağ-sol kavgaları diğer memleketlerdeki sağ-sol kavgalarından farklıydı. Oralarda ideolojilerin ihtilafı yaşanırdı. Bizde aynı zamanda Rus taraftarı olmakla olmamak da çarpışmaktaydı. Hiçbir dünya şehrinin meydanında bizdeki gibi “komünistler Moskova’ya” diye bağırılmamıştır!

Bu havada büyüyen biz nesiller, bir gün gelip Rusya ile dost olabileceğimizi düşünemezdik. Rusya ile Devlet-i ali Osman’ın yaptığı harpler, alt alta toplanınca 25 yıl tutmaktadır. Azak Kalesi, Sarıkamış, Kars, felaketler felaketi 1293/1876 Harbi ve benzerleriyle çeyrek asırlık vuruşmalar düşmanlıkların sebebidir. 

Bunlara bir de II. Dünya Harbinden sonra Soğuk Savaş döneminde kapitalist dünyanın propaganda ve körüklemelerini eklemek lazım. İstihbarat servisleri NATO için, Batılı devletler için gençlerimizi feda ettiler.

Böylesine bir tumturaklı psikolojideyken 1980’lerin sonunda SSCB’nin yıkılmasıyla apayrı bir dünyaya girdik. Kapılar açıldı. Önce Ruslar, bavul ticareti için İstanbul’a gelmeye başladılar. Sonra Türkler, Moskova’ya gitmeye başladı..

İki adam, iki ayrı ülkede iki farklı başarıya imza atarak ezberleri bozuyordu: Özal, Türkiye’yi Kemalist hapishaneden kurtarıp dünyaya açtı. Gorbaçov, Leninist Rusya’yı kendi ana omurgasına çekti.

Açılan kapıdan çıkan muhafazakâr müteşebbislerimiz, solculardan önce Moskovaları buldular, oraları imar ettiler. Zamanla iki devlet arasındaki ticaret çeşitlendi. “Ayıdan post, Moskoftan dost olmaz!” deyimi pörsüdü, düşmanlıkların yerini dostluklar aldı. İtimat öylesine pekişti ki koalisyon iktidarları, kışlarımızı Rus tabii gazına raptetti. Bu arada yığınla evlilik gerçekleşti.
Bunlar olurken Rusya’da da Türkiye’de de farklı çapta devlet adamları gelip gitti. Sonunda Rusya Putin, Türkiye de Erdoğan diye lider çıkarma talihini yakaladılar. İkisinin de dünden hız alarak yarına dair projeleri var. Biz OMT/Osmanlı Milletler Topluluğu derken Rusya da BDD/Bağımsız Devletler Topluluğu dedi. İkisinin de Orta Asya Müslüman Milletleri üzerinde tasavvurları bulunmakta.

Bugün her iki devlet de stratejilerini çizerken aslında ve esasında “Yeni Osmanlı” ve “Yeni Çarlık” demekteler. Yeni Çarlık, Kırım’ı yuttu. Ukrayna’nın üçte ikisini götürmekte. Gazı, Avrupa’ya karşı silah doğrultmuş vaziyette. Kafkaslar zaten sindirildi. Belki bugün değilse de hemen yarın kritik eşikte olacağız.
Şu meseleyi sorgulamak gerekir: Mevcut dostluk devam edecek mi, yoksa tarih tekerrür ederek yarın yine mezar taşlarına intikam cümleleri mi yazılacak?

“Dış politikada ebedi dostluk ve ebedi düşmanlık yoktur” karinesini yukarıda yazdıklarımız da isbat etmekte. Biz dostluğumuza vefalıyız. Ve fakat akıllı da olmak şart. Katar’la gaz anlaşması bundan. ABD ve diğerleriyle menfaat ortaklıklarımız inkâr edilemez. Ama şu da değişmez bir gerçek ki Yeni Çarlık’la komşuyuz. Bu bölgede dövüşmeden, paylaşarak yaşamaya mecburuz.

Hacı Muhammed Devli, 1896’da Londra’dan Sultan II. Abdülhamid Han’a gönderdiği mektupta şöyle diyor:

Allahü Teala saltanatınızı, ömrünüzü uzun, halifeliğinizin kudsiyetini dâim eylesin. Bendeniz Ümidburnu ahâlisinden olup, yirmibeş sene kadar önce orada, Müslüman için “Nûr-u Hamidiye” adıyla bir cami-i şerif yaptırmıştım. Aynı yıl Londra’ya geldim. O zamandan beri burada yaşayarak “Hilafet-i mukaddese-i İslamiye” ve “Hükümet-i Seniyye-i Osmaniye” için sadakâtle hizmet ediyorum. 

Londra’nın merkezinde bir ev masrafı tarafımdan karşılanarak mescide dönüştürülmüştür. Orada; cemaat ile Cuma ve vakit namazları edâ edilmekte ve siz yüce Halifemiz adına hutbe okutulmaktadır. Böylece; İslam dünyasının her tarafından Londra’ya gelen Müslümanların; mukaddes Hilafet makamı ve Hükümet-i Ebed Müdded-i Osmaniye’e kalbi bağlılıkların devamı sağlanmaktadır. Bu konuda var gücümle çalışıyorum. 

Bunun dışında, mescid yapılan evin dışında bir yeri de; akşam mektebi hâline getirerek İngiltere’de zararlı fikirlerle zehirlenip gerek din-i mubin-i Ahmediyyeyi unutan ve gerekse makam-ı Hilafeti hatırdan çıkarmaya başlamış olan bazı genç Müslümanları da; dini vaaz nasihat ve telkinat ile sırat-ı Müstakim’e sevk’e muvaffak oldum. 

Ayrıca kendi arzu ve vicdanları ile bazı Hristiyanların bile İslâm’la şereflenmelerine vesile oldum. Yine bu mektebin bulunduğu evin münasip bir salonunda; toplantılar yaparak; Makam-ı Hilafet-i Kübra ve özellikle de Osmanlı Hükümeti aleyhine yapılan yayın ve atılan iftiraları bir bir anlatarak, kendilerine meselelerin doğrusunu anlattım. 

Mukaddes ve Yüce Osmanlı Devletini muhafaza ve müdafaa maksat ve gayreti ile yazmış olduğum yazı ve mektupları; İngiliz, Fransız, Hindistan ve Mısır gazeteleri tarafından da yayınlandı. Halen de yayınlanmaktadır. Bu gazetelerin lehte yayınının devam etmesi için Lordlar Kamarasından Lord Stanley de, eski İngiltere Başbakanı Lord Salisburg’un dikkatini çekmiştir. 

Bütün Müslümanları, kurduğum bu yeni merkezde toplayarak Ermeni, Girit ve Yunanistan meseleleri ile ilgili olarak bilgilendirdim. Makam-ı Hilafeti-i Kübrayı ve Necip Türk Milletini müdafaa ve muhafaza etmenin bütün Müslümanların, mutlaka yapmaları gereken vazifelerinden olduğunu hatırlatarak; bu hususta masraf ya da benzeri şeylere bakmayarak “Devlet-i Ebed Müdded” olan Osmanlı Devleti lehinde; gösteri ve mitingler yaparak Müslümanların sesini bütün dünya Hıristiyanlarına duyurmamız gerektiğini anlattım. Bu konuda başarılı da oldum.
 Bu meselelerle ilgili hakikâtlerin ortaya çıkması ile bu sayede Hıristiyan ahâlinin İslam dünyası aleyhinde taşıdıkları kin ve garez bir derece kadar hafifletilerek; Din-i Mübin-i Ahmediye’nin derece-i ulviyesini cümleye anlatmak, Mukaddes Halifelik makamının haklarını korumak, Şerefli Türk Milletine sevgi hislerini yayarak, bu çalışmaları gazeteler ile yaymak ve başarılı olmak için çalışıyoruz. 

Gazetelerde çıkan bu yazılarla, yalnız İngiltere’deki Hıristiyan halk iknâ edilmekle kalmayacak; bu gazetelerin günlük ve haftalık nüshalarının gittiği Hindistan ve sâir yerlerde İngiltere idaresindeki Müslümanları, Hilafet-i Kübrâyı İslâmiye’ye daha ziyâde bağlılığını sağlamak için yayınlar yaptırdım. Bu tür yayın faaliyetlerimizden beri, Hind İslâm gazetelerinin Hilafet Makamının korunmasına yönelik yayınları oldukça artmıştır.

İngiliz matbuatında Ermeni işleri önemli bir yer işgal ederek; Hazreti Halife ve Devlet-i Ebed Müddet-i Osmaniye aleyhinde birçok yalan-yanlış yayınlar yaparak; İngiliz kamuoyun aleyhte teşvik için büyük bir gayret göstermektedirler. Ben de buna karşı, gücüm nisbetinde hemen harekete geçerek, bu meseleyi layıkıyla İngiliz kamuoyuna anlatarak ve açıklayarak, meselenin gerçek yüzünü bir dereceye kadar ortaya koymaya muvaffak oldum. 

Yapılan toplantılarda, Osmanlıya karşı kullandıkları dilin kabalığını ve düşmanca oluşunu İngilizlere anlattık. Bu çabalarımız sonuç da verdi. Mösyö Gladston bile, Liverpoll’da düzenlediği mitingde, daha önce Osmanlıya karşı kullandığı hakâret ve iftira dolu konuşma tarzını değiştirmek zorunda kaldı. Onun bu tavrı diğerlerine örnek yapmıştır.

Sesimiz Gür

İngiltere’de Müslümanların sesi daha gür çıkmaya başladı. Müslümanların dostu ve İngiliz Avam Kamarası azası Sir William Letting’in İslâm dini aleyhine yapılan ve yayınlanan iftiralara cevap vererek yalanladı. İngiltere Müslümanları geceli-gündüzlü çalışarak bunları mektepte bir araya gelerek yazılı hâle getirdiler. Sonra da bunları batı İngiliz gazetelerinde yayınlamak istemişlerdir. 

Ancak bazı gazeteler Hıristiyan fanatizmin etkisiyle bunları yayınlamak istememişlerdi. Bu da Müslümanları durduramadı. Yine yazı yayınlara devamla, her nerede ne şekilde olursa olsun, Halifemiz ve Osmanlı Devleti aleyhine çıkan yazı ve duyulan söylentiler yalanlanarak red ve tekzib edilmiştir. Bununla da yetinilmeyerek Başbakan Lord Salisburg’un konuyla ilgili resmi açıklamalarını bile tekzib etmeyi ve bunları gazetelerde yayınlamayı başardım. Ekte takdim ettiğim gazete parçaları bu sözlerimin doğruluğuna yeteri delil olabilir.  

İslam Dünyasını ve Hukuk-u Mukaddes-i Hilafet-i uzmayı muhafazaya ne derece büyük bir mesai harcadım ve gayret gösterdim ise de, bu uğurda yazılanları tamamen yayınlamaya, tarafımıza iftira eden gazetelerin çokluğu sebebiyle hakkıyla müdafaadan beni alıkoyuyor. 

Gerek Hıristiyan dünyasının İslamiyet hakkındaki edindikleri “Zehab-ı bâtılayı” (yanlış itikâdı) ortadan kaldırmak ve bilhassa Müslümanların Makam-ı Hilafet-i kübraya irtibatlarını artırmak ve yabancıların tebaası bulunan Müslümanların mutluluğu için çalışmak ve onların her birini vatan-ı aslileri (Osmanlı ülkesine) bağlı hale getirmek için İngiltere’de tahsilde bulunan gençlerin gözlerini açarak memleketlerinde İttihâd-ı İslâm uğrunda çalışarak ve gayret edecek bir hâle getirmek için Londra’da bir İslam gazetesinin kurulması için çalışmaktayım. 

Gazete, bu faydalı fonksiyonundan başka; Londra’da kurma emelinde olduğumuz Cami-i Şerifin yapımına, böylece cemaat dışında kalmış Müslümanları da, cemaate kazanmaya sebep olacak bir Cami-i Şerifin kurulmasına vesile olacak bir fonksiyon ifâ edecektir.
Cevap Verilmeli

Cami-i Şerif yapımının yaklaştığı şu günlerde; yapmış olduğunun mescide ibâdet ve taat yapılan, Cuma ve bayrak gibi resmi ve dini bayram günlerinde vaaz ve nasihât, “velâdet” ve “cülus-u hümayun” gibi resmi törenlerde şenlik ve merasim yapılan, mescid, biz ve İslâm âlemi aleyhinde kamuoyunun olumsuz olarak da etkilemektedir. 

Nitekim İngiltere gazetelerinin meşhurlarından olan “Oytingi Standart” bile 24 Ağustos 1896 tarihli nüshasında yapılan şenliklerden bahsederken “Yakında şüphesiz Londra’daki Caminin bir de minaresi olacaktır. Fakat bir de müezzin aramak biraz abesçe olur zannındayız. Bu konuda Müslümanların uyarılması gerekir” demektir. 

Hacı Muhammed Devli mektubun sonunda Londra’da bir cami inşa etmeğe niyet ettiklerini ve bir de bir İslam gazetesi çıkarmak arzularını ifade ederek bu hususta Padişahtan yardım istemektedir. 

Kaynak: Tarih ve Düşünce

1932-1988 gibi kısa ömrüne çok büyük hizmetler sığdırmış, yalnız Türkiye’nin değil, Türk ve İslam Dünyasının çağımızdaki Ahmet Yesevi’si (kuddise sirruh) rolünü üstlenmiş mütefekkir, pedagog, sosyolog, eğitimci ve bugünlere ve yarınlara ışık tutacak ve İslam Dünyasının geçirdiği bunalım ve zelil durumdan kurtulması için çalışan rehberlerden ve ön sırada yer alan mücahidlerden biridir. 

Elbette cihad sadece kılıçla yapılmaz. Zamanımızda kalemle yapılan cihad çok daha önem kazanmıştır. İbadetler, cihadın yanında denizde damla gibidir, emri bi’l mâruf ve nehyi anil’münker’in yanında ise cihad, deryada damla gibi olduğu alimlere rahmet olarak gönderilen şan ve şerefi çok yüce ve yaratılanların en güzeli, güzeller güzeli son peygamber Hazreti Muhammed (Sallahü Aleyhi Vessellem) Efendimizin müjdeleridir. 

Ve rahmetli S. Ahmet Arvasi, bütün sosyal meseleleri İslami açıdan izah ederek bu görevi ifa etmiştir. En az 2 asır önce Adriyatik’ten Urallar’a kadar uzanan bölgede Müslümanlar hakim ve çoğunluk idiler. Ama emri bi’l maruf ve nehyi anil münkeri terk ettikleri için azınlığa düştüler. 
Şayet bu kıymetli fikir adamı başka ülkelerde yetişmiş olsaydı, devlet ve halk bu zat için enstitüler kurar, kürsüler açar en azından O’na minnet borcunu öderdi. Eserleri en azından yardımcı ders kitabı olarak okutulurdu. Ama Tanzimat’tan bu yana bu millete sayısız nimetler ihsan eden Allahü Teala’ya  şükretmesini unutan bazılarının S. Ahmet Arvasi’ye teşekkürlerini beklemek akrepten bal yapmasını beklemek kadar abesle iştigaldir. 

Zaten. S. Ahmet Arvasi’nin de teşekküre ihtiyacı yoktur. Bütün hayatını İslam dinine ve bu hak dine 1000 yıl hizmetle şereflenen Türk milletine adamış bu mübarek insanın tek bir hedefi vardı. O da Rızai ilâhi idi. 

Bazı şeyler “Hal Bilgisi” ne dahildir, kalem ve sözle ifade edilemez, ancak yaşanarak bilinir. Binlerin değil, yüzbinlerin kalbinde manen yaşayan bu kıymetli insan ölümü ile öyle büyük nimetlere kavuşmuştur ki anlatılamaz. İnşaallah O’nu sevenler Onun kavuştuğu nimetlere kavuşur. İbadet edilmeye hakkı olan tapınılmaya ve sevilmeye layık sadece Allah-ü teala’dır. Allah-ü teâlâ’yı sevmenin yolu ise O’nun Habibi Kibriyası, alemlere rahmet olarak gönderilen sebebi necâtımız, Hazreti Muhammed (Sallahü Aleyhi Vessellem) Efendimizi sevmekle mümkündür. O’nu sevmek ise varislerini, evlatlarını (ehli beytini), Eshabı Kirâmı velhasıl onun sevdiklerini sevmekle mümkündür. Rahmetli S. Ahmet Arvasi, Peygamber Efendimizin hem evladı hem de varisidir. O’nu seven kazanır. 

Eserlerinin her biri Sıratı Müstakim çizgili üzerinde olup her kelimesi İslama uygundur. Bir sırrını ifşa edeceğim. Bir gün bana “Necati Abi, her yazım için iddia etmiyorum ama çoğunda kalemi tutan benim ama yazan ben değilim” demişti. Her yazısı güzeldir ama “İnsanlık Kimi Özlediğini Bir Bilse” yazısı eserlerinin kalbi mesâbesindedir. 

Fâni dünya hayatının son günlerinde kendisine istirahat tavsiye edenlere “Kaybedecek tek saniyem yok” derdi. Nihayetinde temiz ruhunu iman ile masasının başında yazısını yazmak için daktilo tuşlarına vururken teslim etti. 31 Aralık günü, gafillerin “noel” gecesine (yılbaşı adına da olsa) hazırlandıklarında; bütün ömrü küfür seline karşı mücadele ile yorulan, iman ve islam aşk dolu kalbi durdu. Ama O, kınından çıkmış kılıç gibi kıyamete kadar nasibi olanları eserleri ile aydınlatacaktır. O, sayısız nimetlere kavuştu. Acaba bizim sonumuz ne olacak? 

Rahmetli S. Ahmet Arvasi için ne söylesem elbette azdır. 1986 yılında kendisinin kaleminden çıkan ve “Doğu Anadolu Gerçeği” kitabının “önsözü”nde yer alan hususları arz etmekle en güzelini yaptığıma inanıyorum: 

“Ben, İslâm iman ve ahlâkına göre yaşamayı en büyük saadet bilen, büyük Türk Milleti’ni iki cihanda aziz ve mesud görmek isteyen ve böylece İslâm’ı gaye edinen” Türk milliyetçiliği şuuruna sahibim. Benim milliyetçilik anlayışımda asla ırkçılığa, bölgeciliğe ve dar kavmiyet şuuruna yer yoktur. İster azınlıklardan gelsin, ister çoğunluktan gelsin, her türlü ırkçılığa karşıyım. Bunun yanında, Şanlı Peygamberimiz’in  “Kişi kavmini sevmekle suçlandırılamaz”, “Kavmin efendisi kavmine hizmet edendir” ve “Vatan sevgisi imandandır” tarzında ortaya koydukları yüce prensiplere de bağlıyım. 

Öte yandan, İslâm’ın, yakından uzağa doğru bir fetih ruhu ile bütün beşeriyeti “tevhid bayrağı” altında bütünleştirmeye çalışan bir ilâhi sistem olduğunu da asla unutmuyorum. Yine, Şanlı Peygamberimiz’in (Sallahü Aleyhi Vessellem) “İlim Müslümanların kaybolmuş malıdır, nerede bulursa almalıdır”, tarzında formülleştirdikleri mukaddes ölçüye bağlı olarak hızla “muassırlaşmak” gereğine inanmaktayım. 

Bu, Türk İslâm kültür ve medeniyetinin yeniden doğuşu (rönesansı) olacaktır. İslâm’dan zerre taviz vermeksizin yepyeni “kadrolar” ve müesseseler ile zamanımızın bütün meseleleri, vahyin, peygamber tebliğlerinin ve “sünnet yoluna” bağlı büyük müctehidlerin açıklamalarının ışığında, yeniden bir tahlile ve terkibe tâbii tutulabilir. 

İnanıyorum ki hem Türk olmak, hem Müslüman olmak, hem de muasır dünyaya öncülük etmek mümkündür. Ecdadımız, bütün tarihleri boyunca, bunu denediler ve başarılı oldular. O halde, bizler niye bu tarihi misyonumuzu yerine getirmeyelim? Asla unutmamak gerekir ki; “yabancı ideolojiler” yabancı ve istilacı devletlerin fikir paravanlarıdır, milletleri içten vuran sinsi tuzaklardır. Bunu bildiğim ve buna inandığım içindir ki, Türk devletini bölme ve Türk milletini parçalama oyunlarına ve tertiplerine karşı durmayı büyük bir namus ve vicdan borcu bilmekteyim. 

Hele, bir Doğu Anadolu çocuğu olarak doğduğum ve büyüdüğüm bölge etrafında döndürülmek istenen hain niyetlere ve kahpe tertiplere karşı elbette kayıtsız kalamazdım. Beni, yakından tanıyanlar, bütün hayatımı ve çalışmalarımı Türk İslam ülküsüne vakfettiğimi elbette bilirler. Beni bu mukaddes yoldan döndürmek için, ne oyunlara, ne tertiplere ve ne kahpeliklere maruz bırakıldığımı, bir ALLAH bilir, bir de ben… 

Şüphesiz, bu oyunlar bitmemiştir ve kolayca biteceğe de benzemez. Kesin olarak iman etmişimdir ki, Müslüman Türk milleti ve onun, devleti güçlü ise İslâm dünyası da güçlüdür. Aksine bir durum varsa, bütün Türk dünyası ile birlikte İslam Dünyası da sömürgeleşmektedir. Galiba bu durumu, en iyi idrak edenler de düşmanlarımızdır. Onun için, bütün İslam Dünyasını esir almak isteyen “şer kuvvetlerin” ilk hedefi Türk devleti ve Türk milleti olmuştur. Tarihten ibret almasını bilenler, bunu âyân beyan göreceklerdir. Durum, günümüzde de aynıdır. Onun için diyorum ki, Türk devletini yıkmak ve Türk Milletini parçalamak isteyen bölücüler, yalnız “Türklüğe” değil, “İslâm”a da ihanet etmektedirler. 

Bir kere edebiyat öğretmeni edebiyatın “edep”ten geldiğini unutmamak mecburiyetindedir. Kendisi bir edep timsâli olmalı ki, edebiyatı benimsetebilsin. O, sadece bazı kuru bilgilerle yetinemez. Okumayı ve yazmayı, en basitinden en karmaşığına kadar öğretecek olan odur. Doğru ve güzel yazmak ve konuşmak, ancak onun yol göstericiliği ile elde edilebilecek hünerlerdir. O halde herkesten önce bu özelliklere kendisinin sahip olması gerekmez mi?
Dikkat edilirse, dünün öğrencileri olan bugünün büyükleri, okul yılları ile ilgili hatıralarında en çok, kuvvetli, kabiliyetli edebiyat öğretmenlerinden bahsederler. Çünkü onlar, şahsiyetlerinin gelişmesinde birinci derecede rol sahibi olmuşlardır. Düşünmeyi, inceliği, nükteyi, tertip ve düzeni, hassasiyeti onlardan görmüşlerdir. Güzel konuşmanın ve iyi yazmanın hayattaki başarılarını nasıl yakından etkilediğini zihinlerine inandırarak onlar yerleştirmişlerdir. En umulmadık yerlerde imdatlarına yetişen şiirleri, vecîzeleri belki ilk defa onlardan işitmişledir. 
Bilindiği gibi edebiyat dersi çok yönlüdür. Bir edebiyat öğretmeni gençlere hem Türk ve hem de dünya edebiyatını okutacaktır, hem dil bilgisi öğretecek, hem de yazılı ve sözlü kompozisyon uygulamaları yaptıracaktır. Üstelik edebiyat, yaşayan, devam eden, bu bakımdan sürekli takip isteyen bir ilim ve sanat dalıdır. Ayrıca, okullardaki kültür faaliyetlerini yürütmek de onun en tabiî görevleri arasındadır.
 Bir edebiyat öğretmenini ne kadar çok şey bilmesi ve ne kadar çok hünere sahip olması, ne büyük bir enerji taşıması gerektiği su götürmez bir gerçektir. Bu kadar geniş bir alanda at oynatabilmesi içinse sürekli kendini yenilemesi söz konusudur. Kendisinden böylesine zor ve geniş çevreli bir görev beklenen bu insanın ilgililerce her yönden güçlendirilmesi gerekmez mi? Oysa, bugün özellikle onun için yapılan hemen hiçbir şey yoktur.

Ekonominin her şeyi silip süpürmek temâyülü gösterdiği bugünkü ortamda, hem kültürün ölmekte olduğundan yakınmak, hem de liselerde gençlerimize “millî kültürü” birinci derecede aşılayacak olan edebiyat öğretmenliğine ayrı bir önem ve değer vermemek olmaz.

Eğer, maddeden, paradan, köşeyi dönmekten başka ideali olmayan ve geleceğimizi karartan nesiller yetişmesini istemiyorsak, en başta bilgili, idealist ve milletin “manevi değerlerine” hakkıyla sahip, kuvvetli edebiyat öğretmenleri yetiştirmek ve onları görevi başında her bakımdan takviye etmek konusunda daha fazla geç kalınmamalıdır. 

Gazi Süleyman Paşa ise fethettiği yerlerin halkı başta olmak üzere şehri imar etmekle meşguldür ve kısa bir süre sonra Rumeli kapısını açmak üzere suya seccade salacağından habersizdir.
Dedik ya; “Kul tedbir alır, Allah takdir eder.” Suya seccade salanlar da tedbirlerini almış, Allah da seccadeyi kayık yaparak, Rumeli’nin ilk kapısı Gelibolu’ya, Gazi Süleyman Paşa’yı geçirmiştir.

Suya seccade salan Gazi Süleyman Paşa, her türlü tedbiri alır ve Allah’ın takdiriyle Rumeli kapısını açıp, ağabeyi I. Murad Hüdavendigâr’a teslim eder.

Çünkü yine Rabbinin takdiriyle şehid olarak Hak katındadır artık. Göynük ve civarının fatihi Gazi Süleyman Paşa, Gelibolu yakınındaki Çimpe kalesinin fethinden sonra Bolayır’da Rabbine kavuşur.

Gazi Süleyman Paşa dünyaya yalnız veda etmez. Allah için Gazi’ye serdar olmuş askerlerinin dışında, kendisine yoldaş olan ve onsuz bir adım bile atmayan atı da vardır. Evet, Gazi Süleyman Paşa Bolayır’da şehid düşünce atı yanından asla ayrılmaz ve bir türlü uzaklaştırılamaz, haliyle atı da ölür.
Gazi Süleyman Paşa’yı Bolayır sırtlarına defnedenler, atını da yanına defnederler.Namık Kemal ile birlikte aynı tepeyi paylaşan Gazi Süleyman Paşa’nın yanındaki kabir, atının kabridir.

Şimdi tekrar Göynük’e dönelim.

Akşemseddin Hz.lerinin türbesinin yanındaki caminin adı, Gazi Süleyman Paşa Camii’dir.Osmanlı şehir sisteminde, “olmazsa olmazlardan” birisi de şehirlerin camiler etrafında kurulmasıdır.

Osmanlı yerleşim yerlerinde şehir merkezi, en büyük caminin etrafında şekillenmiştir. Göynük’ün merkezinde Gazi Süleyman Paşa’nın camisi, hamamı ve şehitlikler vardır. Sıbyan mektebi, medrese, darüşşifası da bulunmaktaymış ama yüzyıllar içerisinde zamanla kaybolmuş.
İşte Akşemseddin Hz.lerinin türbesi, şehir merkezindeki bu caminin dibindedir. Neden peki Yapılan hayır dualar ve âminler paylaşılsın diye. Kimse Fatiha’sız kalmasın diye. Âmin mayalı millet oluşumuzun en önemli göstergesidir bu özelliğimiz. Göynük’te onbinlerce“âmin mayalı” insanın katıldığı Akşemseddin Hz.lerini anma törenleri, bu çerçevede geçti.
Devlet millet kaynaşmasının neticesi olarak insan böylesine “sahiplenilmiş samimi programları” izleyince, memleketi ve milleti adına güveni ve umudu artıyor.
Nasıl artmasın! Bu topraklar “âmin mayalı” topraklardır.

Arşivler, devletlerin ve milletlerin haklarını ve milletlerarası münasebetlerini belgeler ve korurlar. Bir konuyu aydınlatmaya ve tesbite yararlar. Bu arada, ait olduğu devrin örf ve âdetlerini, sosyal yapısını, müesseselerini ve bunlar arasındaki münasebetleri birinci el kaynak olarak ortaya koyarlar.

Bilindiği gibi, devletlerin geçmişten geleceğe uzanan bir devamlılıkları vardır. Bu devamlılık ise, ancak onların düzenli, sistemli ve işler bir hale getirilmesi ve arşiv belgelerinin bugüne kazandırılmasıyla sağlanabilir.

Arşiv belgelerinin bugüne kazandırılması, bir bakıma vatan coğrafyasının tapusuna kavuşturulmasıdır. Ayrıca, bilinmelidir ki, kültür coğrafyası, iktisaî, siyasî coğrafyadan daima daha güçlüdür. Bunun ortaya çıkardığı ve çıkaracağı nice meseleler yumağı vardır ki, bunların hepsine, ancak arşiv belgelerinin ışığında doğru cevaplar arayabiliriz.

Türk kültürü, Türk milletinin tarih sahnesine çıkışı ile başlar. Binlerce yıl Türklüğün ekmeği, katığı gibi onu doyurur, besler. Millet olarak ayakta tutar. Yüzyıllar boyu nesilden nesile akar. Kendi kabuğu ve derinliği içinde olgunlaşır ve kaynaşırken, kendine has maddî ve manevî değerlerini de bir bütün içinde korumaya çalışır.

Dörtbin yıllık ve gerçekten çok zengin bir tarihe sahip Türk milleti bakımından, konunun taşıdığı önem çok daha farklı bir mahiyet arz etmektedir.

Türk idare ve kültür hayatında, arşivlerin çok eskiye giden tarihi Orta Asya Türklüğü’ne kadar uzanmaktadır. Çok köklü ve zengin bir kültürü sahip Türk milleti, tarihinin ve kültürünün arşivlerine de sahiptir.

Orta çağların en medenî milletlerinden biri olan Uygur Türkleri’nin şehirlerinde zengin kütüphaneler, resmî daireler, noter ve gümrük teşkilâtı, mahkemeler ve resmi evrakın muhafaza edildiği arşivler bulunmaktaydı.

Anadolu Selçukluları’ndan ve diğer Türk devletlerinden gelen eski bir devlet an’anesi olarak, daha ilk devirlerden itibaren Türklerde arşiv fikrinin var olduğu bilinmektedir.

Türk-İslâm geleneğinde yazılı kâğıda saygı gösterilmesi sebebiyle, devlet işlemlerine ait yazılı vesikaların tamamı, müsveddeler de dahil olmak üzere titizlikle muhafaza edilmiştir.

Bilindiği gibi, Türkiye arşiv malzemesi bakımından çok büyük zenginliğe sahiptir. Osmanlı Devleti’nden devralınan büyük ve şerefli mirasla, bugün dünyanın en zengin arşiv potansiyeline sahip sayılı ülkelerinden birisi durumundayız.

Osmanlı Devleti, birbirini takip eden harplerde Rumeli’de, Tuna boylarında, Anadolu’da bir çok yerleri adım adım kaybetmiş; ancak altıyüz yıl sürmüş bir hükümrânlığın hâtıraları ve tapuları saygı ile muhafaza edilmiştir.

Arşivimiz 3 Kuruş On Paraya Bulgarlara Satıldı

1931 yılında, asla affedilmesi ve unutulması mümkün olmayan bir gaflet neticesi, bilebildiğimiz kadarı ile dünya arşivcilik tarihinde bu konuda tek örnek olarak, Osmanlı arşiv malzemesi, millî hâfızamızın bir bölümü, Bulgaristan’a hurda kâğıt olarak satılmıştır.

İstanbul Defterdarlığı Maliye Arşivi’nde bulunan askerî, malî, ticarî, siyasî, hukukî, edebî, sanayi, denizcilik ve bilim tarihimize ait evrakın bir kısmı, 1931 yılının Mayıs ayında yetkili, konuyu bilen ve belgelerin değerini takdir edebilecek hiçbir şahıs veya müesseseye danışılmadan, kesekâğıdı yapılmak üzere, okkası üç kuruş on paraya Bulgaristan’a satılmıştır. Satılan belgelerin miktarı 30 ile 50 ton arasındadır.

15-19 Şubat 1993 tarihleri arasında Bulgaristan arşivleri, bu arada Cyril ve Methodius kütüphanesi, bu satırların yazarı tarafından Devlet arşivleri Genel Müdürü sıfatıyla resmen ziyaret edilmiş; bu ziyaret sonunda iki ülkenin devlet arşivleri arasında bir “İşbirliği Protokolü” imzalanmıştır. Bu ziyaret sırasında yetkililerin verdiği bilgiye göre, Şarkiyat şubesinde;

1. 350 bin gömlek içerisinde 1 milyon belge,2. 700 adet maliye defteri,3. 405 adet timar ve zeamet defteri4. 191 adet şer’iye sicili bulunmaktadır. 

Bulgaristan’a satılan evrak, yukarıda sözünü ettiğimiz dört grup arşiv malzemesi içerisinde yer almaktadır.

Not: Bulgaristan’daki Arşiv Belgelerimiz tasnif edilerek kitap halinde basılmıştır. 

Osmanlı vakayinâmelerinde imparatorluğun toprakları “Memalik-i İslâm”, hükümdarları “İslam padişahı”, orduları “Âsâkir-i İslam” dinî başkanı “Şeyhülislâm” olarak adlandırılırdı; onun halkı kendini her şeyden önce Müslüman sayardı. Daha  önce gördüğümüz gibi, Osmanlı Türkleri kendilerini İslâmlık ile özdeş görmüşler, diğer her hangi bir İslâm milletinden çok daha büyük ölçüde hüviyetlerini İslâmlık içinde eritmişlerdi. “Türk” kelimesi Türkiye’de hemen hemen kullanılmaz iken, Batıda Müslüman’ın eşanlamı hâline gelmesi ve Müslüman olmuş bir batılıya, “Türk olmuş” denirdi.

Takriben 1227’de cereyan eden bu hâdise üzerine, iki oğlundan Sungur ve Gündoğdu bir kısım aşiret halkı ile geri döndüler. Ertuğrul ve Dündar adlı diğer ikisi, tarihî bir karar vererek kaldılar. 400 çadır (hane) halkı ile Pasin ovasındaki Sürmeli Çukur’da yurt tuttular. Bilahare Ankara, ardından da Eskişehir’e hicret ederek; Selçuklu Sultanı tarafından Söğüt ve Domaniç’e uçbeyi yerleştirildiler.

3 kıtayı tutan 6 asırlık imparatorluğun atası, bu şanlı şehidin adı nedir? Osmanlı tarihçilerinin Şükrullah, Oruç Bey, Âşıkpaşazâde, Neşrî gibi ekserisi Süleyman Şah olduğunu söylerken; Enverî, Karamanî Mehmed Paşa gibi nisbeten daha eskiler, Gündüz Alp ismini verir.

Muhtemelen Anadolu’yu Türklere yurt yapıp, Anadolu Selçuklu Devleti’ni kuran; Antakya’yı fethettikten sonra 1086’da Suriye’deki bir muharebede şehid düşerek Haleb kapısına defnedilen Kutalmışoğlu Süleyman Şah’ın parlak ismi ile karıştırılmaktadır. Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan da Musul dönüşü Fırat’ta boğulmuştu. Netice itibariyle Mezar-ı Türk’de yatan zât, Ertuğrul Gazi’nin babasıdır. Ancak isminde ihtilaf vardır. Bu ihtilaf, Gündüz Alp’in İslâmî isminin Süleyman Şah olduğu söylenerek giderilebilir. Zira Türkler Müslüman olduktan sonra, hem an’anevî Türk isimlerini, hem de İslâmî bir ismi beraber taşımışlardır: Abdülkerim Satuk Buğra Han gibi.

Osmanlılar, Türk Mezarı’na kıymet vermişler; hatırasını yaşatmışlardır. 1918’de Suriye, düşman işgaline uğradıktan sonra bile, henüz Osmanlı Devleti ismen de olsa yaşadığından, 1921’de Boyabatlı Yusuf Kemal [Tengirşek] ile Franklin Bouillon arasında imzalanan ve Suriye hududunu çizen Ankara İtilâfnâmesi’nde, Süleyman Şah Türbesi üzerindeki Türk hâkimiyeti Fransızlar tarafından tanındı. Metnin 9. maddesi şöyledir: 

“Sülâle-i Osmaniyye’nin müessisi [kurucusu] Sultan Osman’ın büyük pederi Süleyman Şah’ın, Ca’ber kalesinde kâin ve Türk Mezarı nâmıyla ma’ruf merkadi [kabri], müştemilâtıyla beraber Türkiye’nin malı olarak kalacak ve Türkiye orada muhafızlar ikâme ve Türk bayrağı keşîde edebilecektir”. Lozan’da da bu hüküm teyid olundu. O zamandan beri Türk toprağı sayılan Süleyman Şah Türbesi’nde Türk bayrağı dalgalanır ve bir müfreze asker bekler. 1956 tarihinde Suriye hükümeti ile yapılan mutabakatta, türbedeki askerlerin her ayın 7’sinde nöbet değiştirmesi ve 20’sinde ikmal alması kararlaştırıldı.

Baraj tehdidi

Yavuz Sultan Selim’den kalma 10×5 metre ebadındaki mihrablı türbe, Selçuklu motifleriyle süslü, çöl tarzı kerpiçtendi. Son olarak atalarının ve Türk büyüklerinin hatıralarına verdiği ehemmiyetle tanınan Sultan Hamid tarafından tamir edilmişti. Sürgünde yaşayan meşhur 150’lik muharrir Refik Hâlid (Karay), türbenin içler acısı vaziyetini 1929’da bir yazısında tasvir eder. Bunun üzerine 1936’da da Maarif Vekâleti tarafından tamir görmüştür. Türbede üç sanduka bulunmaktadır. Ortadaki Süleyman Şah’a, diğer ikisi oğlu ve aileden birine aittir. Buraya bir türbedar bakar. 600 m2 tel örgü içindeki türbenin yanında bulunan ve 1938’de yaptırılan karakolda, Akçakale jandarma kumandanlığından askerler nöbet beklerdi. Beyaz badanalı duvarları ve kiremitli çatısıyla, mıntıkanın en ihtişamlı binasıydı.

Suriye müstakil olduktan bir müddet sonra iktidarı ele geçiren Baas rejimi, Osmanlı izlerini silme gayesi çerçevesinde; 1966’da inşaına başlanan Tabka Barajı altında kalacağı için mezarın Türkiye’ye taşınmasını istedi. Türbe, Haleb’e bağlı Karakozak köyüne taşındı. Baraj 1973’te bitti. 2006’da Ca’ber Kalesi’ne de tehdit eden Teşrin Barajı inşaı sebebiyle, türbenin altı doldurulup yükseltilerek mesele çözülmeye çalışıldı; 15 askerin bulunduğu karakol da yeniden inşa edildi. Şimdiki türbe ile müştemilatı 10 dönüm toprak üzerinde ve Türkiye sınırına (en yakındaki Suruç’un Mürşitpınar köyüne) 30 km mesafededir.

“İnsanların hayırlısı insanlara faydalı olanıdır” Hadis-i Şerif’ini kendine prensip edinen, halkın her hizmetinde bulunan mütevazı ve fedâkar bir şahsiyet idi. Hoca Mustafa Fehmi Efendi, Erzincan’lı “Terzi Baba” demekle meşhur, ” Vehbi Hayyat Hazretleri” nin halifesidir.
Doksanüç Harbinde (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı) Doğu cephesindeki Orduyu  Hümâyûn Mühim-ine Başkâtibi Mehmet Arif Bey, “Başımıza Gelenler” isimli hatıratında, Hazreti Şeyh Fehmi Efendi hakkında diyor ki:
Hazreti Şeyh Fehmi Erzincânî, sırf gaza ve cihad farzını yerine getirmek için ve Allah rızâsı için orduyu hümâyûna gelmişti. Kendisi, yüce Nakşibendî tarikatı şeyhlerinden ve çok âlim, mübarek bir kimse idi. Şeyh Hazretleri, Muhammedi güzel ahlâka sahip olmakla birlikte, devletin iç ve dış işlerini bilir, hastalığımızı ve sebeplerini anlamış, uyanık, siyâsî, kâmil bir insandı. Ulemâ ve şeyhler içerisinde benzerini görmediğim için yüce zâtına olan muhabbetim pek fazla idi.
Dünyada âlim ve fâzıl kimseler ve şeyhler pek çoktur, saymakla tükenmez. Fakat biz neyiz, zaman nedir, Avrupa’nın hâli nedir, millet ve devlet neye muhtaçtır. Hâle ve zamana göre devletin siyâseti neyi icâp eder? Bunu bilmezler. İslâm devletini, bin sene evvelki kuvvet ve şevketine sahip zannederek, siyâsî ve içtimaî bütün işlerini ona göre görürler.
Kendisi, ıslahatın çevreden merkeze gitmesi fikrinde olduğu için, büyük şehirlerden çok, evvelâ köylülerin tahsiline ehemmiyet verirdi. Köylülerin hiç olmazsa hükümetten gelen bir emri okumaya; tahsildâra verdiği vergiyi, alacağını, borcunu bilecek kadar hesaba vâkıf olmalarını; dinin zaruri bilgilerini muhakkak bilmeleri için köy hocalarını teşvik ederdi. Mektebi olmayan köylere mektep yaptırmak için yardım toplar, bu yolda halka yüz suyu dökmeyi de kendisine mukaddes bir hizmet sayardı.

Bu harp çıkmadan iki sene evvel, fakır, bir iş için Erzincan’a gitmiştim. Hocayı orada tanıdım. Aklım erdiği kadar tetkik ettim. Allah onu korusun! Fazilet, cömertlik, kerem, ilim ve irfan bir vücut giymiş de bu Hazret olmuş sanılırdı. Konağında ve sofrasında her zaman beş on misafir ve garip bulunur, bunların hepsine bizzat hizmet etmesini severdi.
Öncü ve Karakol Hizmetleri Yapardı
Bizim süvarilerimizin çoğu Eleşkirt ordusu ile beraber olup, henüz bize yetişemedikleri, derlenip toplanmaları daha bir iki güne bağlı olduğu için öncü ve karakol hizmetlerini görecek kimse yoktu. İşte bu mühim vazifeyi, muhip ve müritlerinden 70-80 kadar süvari ile Erzincan’dan gelip orduya katılan Hacı Fehmi Hazretleri üzerine aldı.Hacı Fehmi Efendi, diğer başı bozuk süvarilerden toplayabildiklerini de yanına alarak, ordunun öncülük ve karakolluk hizmetlerini îfâ ediyordu. Şeyh Efendi Hazretlerinin, hareketini durmadan değiştiren düşmanın niyetini sezerek her saat başı kendi eli ile yazdığı istihbarat, Kumandan Paşa’ya peş peşe gelmekteydi.
Düşmanın İçine Dalıyor
Gedikler muharebesinde, öğle ile ikindi arasında ve savaşın tam kızıştığı sırada, hemen hemen üç saatlik mesafe uzunluğundaki savaş hattı boyunca, iki taraftan ateş eden topların adedi 250 ile 300 arasında tahmin olunuyordu. Artık tüfekle kurşun sesleri, aslan kükremesi yanında sivrisinek vızıltısı kalıyordu.
Bu ara bizden atılan güllelerden birkaçı düşmanın bir top kapaklısının bütün hayvanlarını öldürdü. Yukarıda ismini hürmetle yâd ettiğim mücâhid Erzincanlı Hoca Hazreti Fehmi Efendi, yanındaki süvari ve müritleri ile koşarak kapaklıyı yakalayıp sürükleyerek ordumuza getirmiştir.
Gerçi öyle bir orduda, bir kapaklının kazanılıp kaybedilmesinin zikre bile değeri yoksa da, böyle ufak şeylerin askeri teşvik ve cesaretlendirmede pek büyük faydası vardır. Muhârebenin  kazanılması ise askerin kalp kuvvetine bağlı olduğundan,  Hazreti Hocanın himmeti, bunu bilenler için pek kıymetlidir. 

Formel olarak patronumuz, esasen hocamız, rehberimiz, büyüğümüz, velhâsıl  abimizdi. Onun için de herkes ona “Abi” diyordu. Hiçbirimiz ona patron gözüyle bakmamıştık. Zaten o da öyle bir konum istemezdi ve müsaade etmezdi. Eski millî eğitim bakanımız Hüseyin Çelik’in bir sözünü, kendisinden ödünç alarak burada tekrarlayacağım. Vefatı sırasında onun hakkında şöyle demişti: “Abilik sıfatı bazı insanlara çok yakışır…”

Evet, Enver Abiye bu sıfat o kadar çok yakışıyordu ki… Yaşça kendisinden büyük olan pek çok iş adamı ve rical-i devlet de, ona ‘Abi’ diye hitap ediyordu.Enver Abi, hâl-i hayatında bu sıfatın hakkını fazlasıyla verdi. O bir gönül adamı olarak, her daim insanların gönlünü hoş etmeye çalıyordu. Diyordu ki: 
“Bizim işimizin en önemli kısmı gönül yapmaktır…” Böyle düşünen ve inanan ve buna göre de yaşayan insan kalp kırar mı? O, kimsenin kalbini kırmadı. Beşeri ilişkiler noktasında kendisini çok üzenleri dahi hep affetti, üstelik onlara çok iyilikler yaptı. Binlerce insan onun kurduğu müesseselerde geçimini temin etti. Sayısız fakir ve muhtaç kimse, onun ihsanlarıyla ihtiyaçlarını karşıladı. On binlerce insan, Türkiye Gazetesinin, İhlâs Holding ve bağlı kuruluşlarının ürünlerinden istifade etti. İhlâs Vakfı’nın yurtlarında binlerce talebe, barınıp tahsil yapma imkânı buldu. Bilhassa çeşitli İslâm ülkelerinden gelen fakir talebeler için bu yurtlar, huzurlu bir barınma yeri oldu… İhlâs Kurumu ile bir şekilde yolu kesişen herkes, gördüğü iyilikler karşısında şükranlarını ifade etti. Enver Abiye karşı sevgi ve minnet duygularıyla dolu o kadar çok insan var ki…

Hatırlayalım tam bir sene önce, onun cenaze namazına katılan mahşerî kalabalığın yüzlerindeki hüznü ve dillerindeki duaları… Hakiki sevgi işte böyle olur. Enver Abi örnek hayatıyla ve memlekete-millete, insanlığa hizmetiyle bu sevgiyi kazanmış ve hak etmişti. O, kendisi ne kadar sıkıntı içinde olursa olsun, her zaman başkalarının sıkıntısını gidermek ve insanları sevindirmek için çırpındı. Kendi ifadesiyle,

“Geceleri ağlayıp, gündüzleri gülerek…” insanlara ümit vermeye, hizmet etmeye çalıştı. Onu hep tebessüm eden yüzüyle gördük. Şahsen bana da hep tebessüm etmeyi tavsiye etti!.. “İsmail biraz gül!..” ikazını birkaç defa kendisinden aldığımı itiraf etmeliyim. Bu hüzünlü günde, onun güler yüzüne ithafen tatlı bir hatırayı da buraya derc edelim:

1990 yılında, ABD’de böbrek nakli olup Türkiye’ye döndüğünde, kendisini ziyarete gitmiştik. Her zamanki gibi neşeli idi… Odasının girişi biraz kalabalık oldu. Omuzlarımdan sıkıca kavrayıp çekti. “İsmail ne kadar şişmanlamışsın. Kapıya sığmıyorsun!..” diye takıldı. Ne güzel günlerdi o günler… Allahü teâlâ gani gani rahmet eylesin, derecesini âli eylesin!

Ve topla ilgili bir menkıbe… Araplar bu topa “Abuhüzame” adını takmışlar hüzame arap kadınlarının süs olarak burunlarına taktıkları halkaya denir. Cahiliye devrinde erkekler karılarına kızınca, bu halkayı çekerek burunlarını yırttıkları gibi Sultan Murad Han da isabetli atış yapmadığından dolayı, topa kızarak hüzamesini koparmış, bu yüzden namlunun ağzı yarık kalmış. Sultan Murad Han, bununla da kızgınlığını yenemeyerek topa bir yumruk vurunca onu Dicle nehrine yuvarlamış. Yumruğun yeri namlunun geri kısmında içeriye çöküklük yapmış. Sonra topu sudan tekrar çıkarmışlar, namlusunun üzerinde yapışık olarak balıklarda beraber çıkmış. Bu balıkların da namlu üzerine kazınmış resimleri var. Sultan Murad Han, Hazreti Ali gibi bir kuvvet sembolü olarak asırlarca Bağdat ve Irak taraflarında yâd edilmiştir. Kaynak: Yetmişlik Bir Subayın Hatıraları. -E. Kur. Alb. Rahmi Apak-

“Ben, onun filmini görmüştüm, artist olsa gerek!”; ya, “Gördüm galiba!..Şey!..” ; ya , “Geçenlerde rastlamıştım herhâlde…”  ya, “Bilemiyorum ki, ne desem!” ; ya, “Futbolcu değil ama ne?” …gibi cevapları -maalesef- almamız mümkündür.Yakın zamanların şâir, edîb, ilim ve fikir adamları da bunlardan farklı değil. Belki, İstiklâl Marşı’nın şâiri olarak Mehmet Âkif  ve  son Sutan’üş – şuarâ Necip Fâzıl biraz daha fazla göze batıyor ammâ, Yahya Kemal,  Prof. Dr. Mehmet Kaplan, Peyami Safa, Ârif Nihat Asya, Hüseyin Nihal Atsız, Ali Fuat Başgil, Prof. Dr. Necmettin Hacıeminoğlu, Şeyh’ül Muharrirîn Ahmet Kabaklı, Reis-ul Âşık Feyzi Halıcı, Mehmet Çınarlı, Nihat Sami Banarlı, Abdülhakim Arvasî, Zeki Velidi Togan, Bahtiyar  Vahabzâde, Orhan Şaik Gökyay, S. Ahmet Arvasî  gibi şahsiyetler sorulduğunda ise, gençlerimiz, umûmiyetle, önüne bakıyor ve ” Şey!..Yâni!..Ne desem ki!.. Bilmem ki!..” benzeri ifadelerle lâfı geçiştirmeye çalışıyorlar.Ve bu gençlik; Batı T(ı)rakya’yı, Doğu Türkistan’ı, Kerkük’ü, Azerbaycan’ı, Türkmenistan’ı, Kırım’ı, Kırgızistan’ı…yeterince tanıyamadıklarından, ” dil, din, tarih ve coğrafya” olarak, bağlarımızın inşâcılarıyla irtibatı sağlayamamanın tezatlarını yaşamaktadır.Gençliğimiz, eğer, bu mekânlar/coğrafyalar ile, bu mekânlardaki “kültür inşâcıları”mızı tanıyamıyorsa, elbette ki, “suçlunun / mes’ul’ün” , artık, ayağa kalkıp diklenmesi gerekir. Ardından; “Ne günlerdeyiz?” diye hayıflanmak yerine, “çâreyi”, bir ân önce tatbike başlaması şarttır.Çâre, ne midir?Elli yedi yılını doldurmak üzere olan ömrünü Türk-İslâm dâvâsına hasreten ve bilhassa -mesleği yanında- gençlerin ruhen ve bedenen gelişmesi üzerinde ciddî ilmî çalışmalara kafa yoran büyük sosyoloğumuz S. Ahmet Arvasî’nin, vefâtından iki yıl önce yazdığı ” Kültür Problemlerimiz” adlı yazısındaki görüşlerine kulak kesilmemiz gerekir.Tabiî ki, bu yazının yazılmasından sonra geçen çeyrek asırlık zamanın hesabını kimler verecektir, o da, ayrı!Bu yazısında Arvasî Hoca :“Millî kitaplığından koparılmış genç nesiller, yabancı kültürlerin ” yayın ve propagandaları” karşısında, desteksiz ve mukavemetsiz kalmakta, kolayca ” yabancı rüzgârlara” kapılıp gitmektedirler.”  Dedikten sonra, gençliğimize karşı alâkasızlık ve usûlsüzlüğümüzün / sistemsizliğimizin faturasını da şu esef verici sözleriyle reçete olarak sunar:Yıllarca öğretmenlik yaptım ve maalesef şu acı gerçeği tesbit ettim: Türk halkı, hükümetlerimizin” Millî Eğitim ve Kültür Politikalarından” şikâyetçidir ve hatta ondan ürkmektedir. Bu konuda nice acı hatıralarım var…Bunları anlatmayacağım. Ancak, Türk “eğitim sosyologlarına” ve “siyâset adamlarına” şunu tavsiye edeceğim: Lütfen, Türk Milletini örnekliyecek bir anket tatbik ederek ve ciddiyetle değerlendirerek halkımızın, nasıl bir eğitim ve öğretim ” istediğini ” samimiyetle öğreniniz. Bu, asgarî bir namus borcu değil midir? Millete, istediklerini veremezseniz, “yabancılaşmalara”, “Kültür emperyalizmine” , “kültür ikizleşmelerine”, “aydın-halk boğuşmasına”, “nesiller arası çatışmalara” ve “kültür anarşisine” çanak tutmuş olursunuz (Bknz: Size Sesleniyorum-1, Model Yayınları, İstanbul 1989, sy. 280).Gençlik mes’elesi; uydurma kavramların peşinden sürüklediği  ” içi boş-hayâlî – Batıcı kozmopolit – diyologcu – ittifakçı – emperyal ”  tasarılarla değil ; yine S. Ahmet Arvasî’nin:“Tarih, bir milleti ‘geçmişte’, kültür bir milleti ‘hâlde’ ve ülkü, bir milleti ‘gelecekte’ birleştirir. Bu üç bağ, millî birlik ve bütünlüğün sağlanmasında çok önemli rol oynar. Onun için, başarılı ve akılcı devlet adamları, cemiyetlerinin güçlenmesi için ‘millî târihe’ ve ‘millî ülkülere’ gerekli önemi verirler.” (Bknz: a. , g.,e., sy. 305)Düşüncesi, hedeflerin tesbitini ve tahakkukunu zarûrî  kılar. Biz, Türk Milleti olarak, muasır medeniyetin gereğini, kendi sistemimizle kurmak, yaşatmak ve geliştirmek mecbûriyetindeyiz. Bir milletin gençliği ancak bu şekilde birbirine kenetli olabilir; ve bir millet, ancak bu şekilde dimdik ayakta durabilir.Fakat; “Ne yazık ki !” demekten usanır hâle geldiğimizi de söylemelim!

M. Ö. 2500 veya 1700 yıllarında Asya bozkırlarında “küçük bedenli, kısa başlı,  geniş alınlı” atlarla dolaşan “savaşçı kavim” ile Türk-Altay Kültürü arasında bağ arayan pek çok ilim adamı vardır. Atı terbiye eden, demiri yoğuran, göçebe olmakla birlikte, kendine mahsus yurdu, aile ve cemiyet yapısı, teşkilâtı, hakanı, töresi bulunan ve “Tek Tanrı”ya inanan Türk Milleti, çok eski ve köklü bir medeniyetin sahibidir. O tarihlerde başlayarak İslâm dinine, büyük bir aşkla katılana kadar Türk, asırlar boyunca “Tanrı istediği için”, cihana hükmetmek için savaşmıştır… O zamanlarda dahi, Türk medeniyeti’nde iki muteber insan tipi vardır. “Bilge insan” ve “Alp”ler…
Haberdar olduktan sonra, bütün varlığı ve heyecanı ile İslâmiyet’e koşan Türk, hasretle beklediği “vahiy nizamına” kavuşmanın mutluluğunu tâ yüreğinde duymuştur. “Allah’tan başka ilâh yoktur” diyen, “cihad” emri ile “Alplik ruhunu” besleyen, “Âlimlerin hak yolda akıttığı mürekkebi, şehid kanından daha mübarek” tutan İslâmiyet, kısa zamanda Türk’ü fethetmekle kalmamış, Türk’ü, yeniden Türk’e buldurmuştur.
İslâm’dan önce, Budizm gibi, inzivayı teşvik eden, yaşama sevincini yok eden, kitleleri sahte mâbudlara ve putlara tapındıran, Hıristiyanlık ve Yahudilik gibi, Allah’tan gayrı “Tanrılar” kabul eden dinleri deneyen ve karmaşık inançlar içinde bulunan Türkoğlu, gerçekten de İslâm’da kendini yeniden keşfetmenin de heyecanını tatmıştır. Kaldı ki, İslâm’dan önceki bazı inançlar, Türklüğün yok olmasına da sebep olmaktaydı. Şöyle ki, Tabgaçlar, Budizmin etkisi ile Çinlileşirken, Hazarlar Yahudi kültürüne yenik düşüyor, Peçenekler, Uzlar, Kumanlar, Macarlar ve Bulgarlar da Hıristiyanlığın tahribatına maruz kalıyorlardı.
İslâmiyet, millî kültür değerlerini inkâr ve tahrip etmeden yücelten “âlemşümûl bir din” olduğundan, “millî medeniyetlerin” güçlenmesine büyük imkân sağlar. İslâmiyet, milletleri zayıflatmaz, yok etmez; aksine güçlendirir ve korur. Nitekim, İslâm ile şereflenen milletler, bu dine samimiyetle sarıldıkları müddetçe, güçlü, sağlıklı ve parlak medeniyetler geliştirmeyi başarmışlardır. Türkler, Araplar, Farslar, Hintliler, Berberîler,… tarihi hayran bırakan üstün medeniyetler geliştirmişlerdir. Böylece, farklı milletlerin, farklı “kültür malzemesine” kendi iman ve esprisi içinde orijinal birer kompozisyon imkânı sağlayan İslâmiyet, birçok milletin “millî medeniyetine” damgasını vuran bir “üst-sistem” olmuştur. Bilindiği gibi, “üst-sistem” tâbiri, meşhur sosyolog P. Sorokin’e aittir.
Biz, “İslâm Medeniyeti” tâbirini, İslâm dinini kabul eden, çeşitli ve çok sayıda milletin “millî medeniyetlerine” yeni bir ruh, iman ve şuur kazandıran “ortak bir üst-sistem” mânâsında kullanıyoruz. İslâmiyet, bir “üst-sistem” olarak medeniyetlerin terkibini değiştirirken o, mîllî medeniyete kendi damgasını da vurmuş olur. Böylece gelişen, medeniyetlerden biri de “Türk-İslâm Medeniyeti”dir. Bütün tarihi boyunca “tevhidi” özleyen Türk Milleti, en az bin yıldan beri, tevhidin en muhteşemini savunan yüce İslâm güneşinin aydınlığında kültür ve medeniyetini, çağları hayran bırakacak ölçüler içinde geliştirmektedir. Milletimiz, bu ruh ve imanını ebedîyen kaybetmemek azim ve imanını daima göstermiştir ve göstermekte devam edecektir.

Tasavvuf Terbiyesi Asırlarca şerîatle el ele yürüyerek kütlenin nabzını tutan ve insanlara sevgi, adâlet ve şefkat duygularından örülmüş kaftanlar giydiren tasavvuf terbiyesi, adâlete gözcülük edecek olanları, bu anlayışa sâhip bulunanlar arasından seçtikleri için ihtisap ağalarının yükü ve mes’ûliyeti çok ağır olurdu. Bugün de yıllar yılı okuyup diploma alan bir genç elde ettiği bu kâğıt parçası ile mektep ve imtihan yükünün bitmediğini ve bitmeyeceğini de bilerek yetiştiği takdirde, artık hayâtında bir hoca ve dershâne kalmamış olmakla berâber, tâbi olacağı imtihanların bitmediğini ve hayâtının sonuna kadar da devam eyliyeceğini, zîra, hâdiselerin dili ile sınanacağını bilmesi lâzımdır. Bunlar ne gibi imtihanlardır diyecek olursak, meselâ, doğruluğa karşı rüşvet teklîfi ile, îman zırhını delmeğe uğraşan münkirin kandırmacılığı ile ve hayat boyu daha bin türlü imtihanlar karşısına çıkacaktır. Bunlara vereceğimiz karşılıkla dünyâda hayat mektebindeki imtihanı kazanmayı veyâ kaybetmeyi bilmek gerek. Eğer bu imtihanlara ne lüzum var? Diyecek olursak, rûhî tekâmülümüz için olduğunu söylemeğe bilmem lüzûm var mı? Bir buğday tânesi sürülüp didiklenmiş tarlada kara, yağmura gögüs vermiyecek olursa başak verir mi? Her bir tânenin bir iken yüz olması ve anbarlarımızın dolması için buğday tânesinin bu çilelere katlanması gerekmez mi? Eski devir insanlarının tasavvufun eğici ve olgunlaştırıcı terbiye çapası ile ayıklanıp sürülen bir tarla gibi olgunlaştırıldıktan sonra bu terbiye çarkından geçen kimselerin iş başına getirilmesi tercîh olunurdu. İşte, kadıların sağ kolu denmeğe sezâ olan âmme haklarının gören gözü gibi koruyuculuğunu yapan ihtisap ağalarına bu yüzden olacak bir zamanlar “İstanbul efendisi” denmiştir.

irinci Dünya Savaşında İngiltere, Osmanlı Devletine savaş açtığı zaman, Hindistan’ın desteğini alabilmek için bir kısım taahhütlerde bulunuyor ve Müslümanlara: “Biliyoruz ki, siz bu Osmanlıları ve Türkleri çok seviyorsunuz. Bu Osmanlılar hata ettiler ve bizimle bir savaşa girdiler. Size söz veriyoruz ki savaşın neticesi ne olursa olsun, Osmanlı Devleti’nin Hicaz’daki haklarına ve Hilafetin konumuna hiçbir halel gelmeyecektir.” Diyordu.

İngilizler bu taahhüdü Hindistanlıların tepkisini dindirebilsinler, söndürebilsinler diye verdiler. Ama savaş sonucunda  bu taahhütlerinde durmayınca, Müslümanlar “Hilafet Hareketi” denilen bir hareket oluşturdular. 
İngiltere’ye, kendilerine verilen sözü tutmadıkları, taahhütlerini yerine getirmedikleri için kendilerinden bundan sonra bir şey istenmemesini talep ederek “Hilafet Hareketi”ni başlattılar, önce pasif direnişe geçtiler. İngilizlerle her türlü işbirliğini sona erdirdiler. Memurlar devlet dairelerine gitmedi, esnaf dükkânlarını açmadılar.
Bir kısım insanlar da, özellikle Müslümanlar arasından bazı uç kesimlerde bulunanlar, artık Osmanlı Devleti’ne ve bizlere karşı verdiği sözleri yerine getirmeyen İngiltere’nin hakimiyeti altında yaşamanın caiz olmadığını, bu sebeple başka bir Müslüman ülkesine giderek orada yaşamalarının farz haline geldiğini öne sürerek “Hicret Hareketi” adıyla da bir hareket başlattılar. 
Altmış binden fazla Müslüman bu harekette soğuktan, hastalıktan, açlıktan yollarda öldü. Bu nasıl duygudur? Bu insanları motive eden güç nedir? Bizler bunu kaybettik. Bizler bu motivasyonu kaybettiğimiz için bizlere başka kimlikleri çok kolay giydirebiliyorlar. Biz kendi kimliğimizi açığa çıkartamadığımız için bizi farklı kimliklerle sokaklarda yürütebiliyorlar. 
Biraz önce bahsettiğim pasif direniş’te de çok sayıda Hintli İngilizlerle girdikleri çatışmalar sırasında hayatını kaybediyor. Hintliler İngilizlere, İstanbul’u da Osmanlı Devleti’nin ve Müslümanların elinden alırlarsa toplu olarak isyan başlatacaklarını söylüyorlar ve tehditte bulunuyorlar. 
Aralarında heyetler oluşturuyorlar, bu heyette Fransız başbakanı ve dışişleri bakanı, İngiltere başbakanı ve dışişleri bakanı ile görüşüyorlar, daha sonra Papa ile görüşmek üzere İtalya’ya gidiyorlar. Dünyada yaşayan üç yüz milyondan fazla Müslüman’ın rencide edildiği, kendilerine verilen taahhüdün yerine getirilmediği ve adeta dünya Müslümanlarının isyana teşvik edildiklerini dile getiriyorlar. 
Bütün bunların, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti ile yapılan görüşmelerde etkili olduğu kanaatini taşımaktayım. Birinci dünya savaşı sırasında da çok sayıda Hintli gönüllü Osmanlı saflarında İngilizlere karşı savaşmıştır. 
Bunlardan sağ kalanlar daha sonra Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmuşlar ve Türkiye’de kalmışlardır.  Çok sonraları, 1947’de Hindistan’ın ilk Türkiye büyükelçisi ülkesine yazdığı raporlarında Türkiye’de yaşayan Hint asıllı çok sayıda kişinin bulunduğunu ve zaman zaman elçiliği ziyaret ettiklerini yazmaktadır.

Türkler, bütün tarihleri boyunca, hep “ doğrusu” olan dini aramışlar. Musevilik, İsevilik başta olmak üzere çeşitli dinlere girip çıkmışlardır. Türlerin eski dinleri olan “ Gök-Tanrı” dininde de “ Tanrı tek”tir ve asla müşahhas bir varlık değildir, fezaları ve semaları istila eden yüce bir varlıktır. Kaldı ki, bu dinde, Cennet (Uçmak), Cehennem (Tamu), İblis (Yalbız), Melek (Erçin), Ahiret (Öte dünya), Peygamber (Yalvaç)… inançları.

Öyle anlaşılıyor ki, Şanlı Peygamberimiz’den önce, buradan da birçok peygamberler gelip geçmişlerdir. Nitekim, yüce dinimizden öğrendiğimize göre, bütün zaman ve mekânlara peygamberler gönderilmiştir. Böyle olunca, hiç şüphesiz, Orta-Asya’dan da kim bilir kaç peygamber gelip geçti? Çünkü, Cenab-ı Hak, bir peygamber göndermedikçe, hiçbir kimseye ve kavme azap etmeyeceğini bildirmektedir. Bu hususta, yüce ve mukaddes kitabımız Kuran-ı Kerim’de şöyle buyurulmaktadır:

“ Biz, bir peygamber gönderinceye kadar azab ediciler değiliz” (El-İsrâ/15)

Bu açıklamalardan sonra, şu noktaya gelmek istiyoruz: Şanlı peygamberimiz’in tebliğleri ile şereflenmeden önce, bütün Türkler, kâfir değildi. Kimi Musevi, kimi İsevi, kimi de yukarıda belirttiğimiz tarzda “muvahhid” idi. Tıpkı, putperest Araplar’ın arasında bulunan “Hanif”ler gibi Türkler’in içinde de doğru inanan çoktu. 

Kısaca, belirtirsek, Türkler, adeta, bütün tarihleri boyunca, İslam’ı aramışlar ve beklemişlerdir. Nitekim, İslam’la karşılaştıkları zamanda aradığını bulan insanların heyecanı ile kitleler halinde Müslümanlar olmuşlardır. Bihassa, ilk Müslüman hakan olan Abdulkerim Satuk Buğra Han’dan sonra, başta Karahanlı’lar olmak üzere, bütün Oğuz ve Türk beyleri İslam’â koşmuşlardır. Böylece 10.asırdır, hemen hemen bütün Türk âlemi, İslam ile şereflenmiş, bulunmakta idi. 

11. asırda ise Türklük, artık İslam’ın hizmetinde ve “ İla-yı Kelimetullah” için canla başla çalışacak, birçok İslam büyüğünün de belirttiği üzere, Eshab-ı Kiramdan sonra, İslam’ı yücelten en büyük millet olacaktır. Selçuklu, hakanı Tuğrul Bey, “Sultan-ül Müslimin” ünvanı alacak, “tevhid bayrağını” yücelterek elden ele, nesilden nesle devredecek, Nihat Osmanoğullarından Yavuz Sultan Selim Han ile “ Şanlı Peygamberin Kutlu Vekili” olmakla zirveye ulaşacak idi.

Türkler,yalnız askeri sahada değil, içtimai, iktisadi, ahlaki, bedii ve fenni konularda büyük eser ve hamlelerde İslam Dünyası’nın şanını ve şerefini yüksek tutmasını bilmişlerdir. Gerçekten, Selçuklu ve Osmanlı kültür ve medeniyeti bunlara ait eser ve belgeler, incelendiğinde, hayran kalmaktadır. Kendi zamanın en ileri, teknolojisine, mimarisine, toprak sistemine, devlet teşkilatına, hukuk sistemine, bediî mahsullerine, tıbbına, ilmine ve fennine sahip olmuş, dünya çapında ilim ve fikir kadroları yetiştirilmiş, 11. asırdan 17.asrın başına kadar, Türk-İslam medeniyeti, insanlık âlemine ışık tutmuştur.

Yayında kaydedilen dokümanlardan bazıları şunlardır:

Devlet Ermitaj Müzesi’nde: Bu müzede sergilenen eserler arasında Türk silah ve sikkeleri, Osmanlı dönemine ait değerli takılar, el işleri, Rusya ve Osmanlı imparatorlukları arasında yaşanan savaşlar sonrasında elde edilen savaş ganimetleri bulunmaktadır. Müzenin üçüncü katında Sultan II. Mahmud tarafından İmparator Nikolay’a hediye edilen at koşum takımı sergilenmektedir. Ayrıca 1421-1451 yılları arasında hüküm sürmüş olan Sultan II. Murat Han’ın isminin yazıldığı altın ve gümüşle işlenmiş bronz kâse, Türk silah koleksiyonu (kılıçlar, hançerler, palalar ) bulunmaktadır.

Ermitaj Müzesine bağlı Koruma Altına Alınan Eserler Müzesi’nde de Osmanlı sultanı III. Selim Han tarafından, Yaş Anlaşması vesilesiyle Rus Çariçesi II. Katarinaya hediye edilen çadır bulunmaktadır. Bu çadır, günümüzde sapasağlam durumdadır.

Askeri Talim Müzesi’nde: Türk Silah sanatının engüzel örneklerinin sergilendiği bu müzede kalkan, kılıç ve silahların yanı sıra Gazi Osman Paşa’nın kılıcı da bulunmaktadır. 

Askeri Deniz Müzesi’nde: Osmanlı-Rus savaşları dönemine ait pek çok eser bulunmaktadır. 

Doğu El Yazmaları Enstitüsü’nde: Bu müzede Osmanlı dönemi Türk tarihine ait üç binin üzerinde el yazması eser mevcuttur.
Tatar Camii: Dönemin din adamlarından G.Bayazıdov’un teşebbüsleri, Buhara Emiri Seyyid Abdülehad Han (Ö.1910) ve şehirdeki Tatar iş adamlarının destekleriyle 1909-1920 yılları arasında inşâ edilmiştir. Resmî olarak 22 Şubat 1912 yılında açılan cami, 1927-1930 ve 1940-1956 yılları arasında kapatılmış veya başka maksatlar için kullanılmıştır. Yaklaşık beş bin kişilik kapasiteye sahiptir. Cami günümüzde açık olup, Cuma namazlarında tam dolmaktadır. 
Türkler İçin Çok Hazin Bir Anıt: Şan Sütunu (Kolonnı Slavı)
Bu zafer anıtı, Troiteskiy kilisesi önündedir. Gören Türklere büyük bir hüzün vermektedir. (1877-1878) Doksan Üç Harbi olarak bilinen, Osmanlı-Rus Savaşı hatırasına dikilmiştir. 28 metre yüksekliğindeki anıtın tamamı Türklerden ele geçirilen top namlılarının üst üste yerleştirilmesiyle yapılmıştır.  Sütunun üstünde elindeki defne çelengini göğe doğru uzatarak kazananları selamlayan bir melek heykeli bulunmaktadır. Tabanı yaklaşık 6,5 metre olan anıtın dört bir yanında savaşa katılan askeri bölükler ile savaşın ana olaylarının anlatıldığı bronz plakalar vardır. Anıtın sağında ve solunda iki Türk topu ile anıtın tabanının çevresinde yine Türklerden ele geçirilen toplar bulunmaktadır. 

Bir Hazin Tablo Daha

1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda, İsmail (Ukrayna), Varna (Bulgaristan), Silistre (Bulgaristan) ve Tulca’da (Romanya) yapılan savaşlarda ele geçirilen yaklaşık 102 Osmanlı topunun bir kısmı eritilmiş, diğer bir kısmının namlusu ise kilisenin demir parmaklık ve dış kapılarının yapımında kullanılmıştır. Kapıdaki sütunların bazılarında Osmanlıca yazılar ve tuğralar görülmektedir.
1990 yılında St.Petersburg (Leningrad) ve İstanbul arasında Kardeş Şehir Anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu anlaşma, 2003 yılında dönemin St. Petersburg Valisi Vlademir Yakovlev ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna arasında imzalanan işbirliği protokolü ile pekiştirilmiştir.

———–

Revan Kalesi yakınlarında büyük bir ırmak akar. Diki adı verilen bu nehir o sırada taşkın durumda idi. Üzerinde köprü kurulması bu sebeble imkânsız görüldüğünden, bütün asker ayakta suyu geçmek zorunda kaldı. Saadetli padişah da, söylendiği gibi, cins atına binmiş, sudan geçiyordu.

O sırada, padişah maiyetinde giden solak taifesinden biri akıntıya kapılmış sürükleniyordu. Saadetli padişah, durumu görür görmez atını mahmuzladı ve sular ortasında yetişerek sağ eliyle solağın yakasına yapıştı. Sanki bir elma imiş gibi uğurlu eliyle kaptı ve sudan çekip öylece selametle kıyıya çıkıncaya kadar yakasından elini çekmedi. 
Solağın ayağı karaya basınca, saadetli padişah da yakasını salıverip bir avuç altın ihsan etti. Böylece onu iki bakımdan mutluluğa kavuşturdu. Birincisi, onu boğulmaktan kurtardı; ikincisi de kaderindeki ecel anına kadar geçimini güvence altına alacak eşsiz bir sermaye verdi. 
Sayıları defter ve rakamlara sığmayacak kadar kalabalık olan İslam askerleri, bu manzarayı görünce hep bir ağızdan gür sesle söyledikleri övgü ve dualarla gökyüzünü çınlattılar. Bu çağıltı askerde öyle bir duygulanma uyandırdı ki, birçokları Diki ırmağı gibi gözyaşı döktü, birçokları da başlarını açıp padişah uğrunda canlarını feda edeceklerine yemin ettiler.
Bilirkişi olarak büyüklerden birkaç kimse seçilerek, ordugâh ve padişah otağının kurulacağı uygun yerleri belirlediler. Ertesi gün kalkıp tespit yerlere çadırları kurdular. Ondan sonra saadetli padişah alaylar ve saflar bağlayıp, dünyanın bir benzerini daha görmediği bir ihtişamlı, uğurlu saatta otagına girdiler. 
Hiç zaman yitirmeden metrisler (mevzi) yapılmasını emrettiler. Rumeli Beylerbeyi Canbolatzade Mustafa Paşa Tebriz kapısında; sağ yanında Anadolu askeri ile Anadolu valisi olan Vezir Gürcü Mehmet Paşa; bu iki büyük metris arasına Sadrazam Mehmet Paşa ve o zaman yeniçeriağası olan şimdiki Sadrazam Mustafa Paşa hazretleri, kalenin bir köşesi karşısına metris kurarak, yirmi büyük top ile gece ve gündüz aman ve zaman vermeden öyle şiddetle dövdüler ki, daha üstünü düşünülemezdi.
Burada İslam askerinin yalnız var gücüyle çaba harcaması ve yapılabileceğinin en mükemmelini göstermiş olması ile yetinilmiş değildir. Âlemin sığınağı olan padişah hazretlerinin kendisi de Rumeli kolundaki metrise defalarca girmiş ve topların başına geçerek, kendi eliyle nişan alıp ateşlemiştir, oradaki İslam gazilerini avuç avuç para ile mükâfatlandırılmıştır. 
O zamana gelininceye kadar bir padişahın metrise girdiği ve nişan alarak topu ateşlediği ne bir tarih kitabında görülmüştür, ne de halkın ağzından işitilmiştir.
Kaynak: Peçevi Tarihi Cilt II

Bir de Necip Fazıl Kısakürek’i çekip çeviren Abdülhakim Arvasî Hazretleri‘nin bir açıklaması var. Diyor ki: 
“Ben seyyidim. Yani Türk değilim. Ama dünyada üç Türk kalsaydı, o üç Türkten biri ben olmak isterdim. Dünyada iki Türk kalmış olsaydı, o iki Türk’ten biri ben olmak isterdim. Dünyada tek Türk kalmış olsaydı, o Türk, ben olmak isterdim!..” Türk olmak, Türkle beraber yaşamak, idrak ve iz’an sahipleri için şereftir. Bilmem anlatabildim mi? “

Osmanlı İmparatorluğu 1923 yılında değil, O’nun tahttan indirildiği 1909 Yılında yıkılmıştır. O esnada Devlet-i Aliyye’nin yüz ölçümü 5 milyon km2’nin üzerindeydi. Ulu Hakan Abdülhamid Han, Kanuni kadar hüküm sürebilseydi bugünkü mevcudun en az üç misli büyüklüğünde muazzam bir devlete sahip olabilirdik. Ne yazık ki O’nun ve Osmanlı’nın kıymetini çok geç anladık. Hâlâ devlet olarak şanlı ecdadımıza layık oldukları şekilde sahip çıkabilmiş değiliz.

Paneli şereflendiren Abdülhamid Han’ın asil, necip ve kıymetli torunlarına en derin hurmetlerimi arz ediyor abd-i âcizi de o mübarek Hakan’ın ve Hanedan’ın bir muhibbi ve hâdimi olarak kabul buyurmanızı istirham ediyorum. Abdülhamid Han kuddise sirruh Hazretlerine Allah’tan -celle celalüh- rahmet diliyorum.”

Abdülhamid Han, sürgüne gönderildiği Selanik’teki Alatin’i köşkünün bahçesinden girip de daha ilk basamağa adımını attığı anda akşam ezanı başlar. Ulu Hakan, o vaziyette durur ve tevekkülünü terennüm eder:-Azîz Allah!..

ızıl Elma Ülküsü; Oğuz Han’dan beri eski Türklerin cihan hâkimiyeti ve “Nizam-ı âlem”e giden yolda, onları başarıya götüren en büyük sosyal bir dinamik, kolektif bir gaye, maşeri bir iman ve heyecan olmuştur. Türkler bu sayede, en eski çağlardan beri hür yaşamış, daha İslâm dinine girmeden önce bir çok devlet ve imparatorluklar kurdukları gibi, İslâm dinine girdikten sonra da büyük devlet ve imparatorluklar kurmuşlar; dil, din, ırk bakımından farklı bir çok milleti, insanlığın hayrına, asırlarca idare etmişlerdir. Bilindiği gibi eski Türk inancına göre üstte, nasıl bir Tek Tanrı, Gök Tanrı olduğu gibi yeryüzünde de onun bir tek temsilcisi vardı. O da Türk Hakanı idi. Bu bakımdan Türk Hakanı, yeryüzünde, Gök Tanrı’nın ilâhî hakimiyetini tesis ve “Nizam-ı âlem”i kurmakla görevli olduğu için mübarek bir varlık olarak kabul edilmiş ve onların bir damla bile olsa kanlarının akıtılmaması istenilmiştir. Bu inanç daha sonra bütün Türkleri yakıp tutuşturan “Kızıl Elma Ülküsü”ne dönüşmüş ve cihan hâkimiyeti ve nizâm-ı âleme giden yolda ilâhî, kutsal bir fetih sembolü olmuştur. Bu manada Kızıl Elma; Türk Hakanının; cihan hakimiyetine giden yolda ufuk tanımayan fetih hareketlerinin müntehasını gösteren bir sembol, pırıl pırıl ışık saçan ve kendisine yaklaşıldıkça uzaklaşan bir “altın top” tur. Bu ışık demeti, yani altın topun nerede asılı olduğunu ancak Türk Hakanı bilir ve ordusunu o yöne sevkederdi. Bu ilâhî duygunun ilk temsilcisi Oğuz Han’dır. O yeryüzünde böyle bir hakimiyetin gerçekleşmesi için ilk defa koca bir cihan imparatorluğu kurmuş, Türk’ün töresini koymuş ve böylece Kızıl Elma Ülküsü’nün temellerini de atmış aynı zamanda ilk Kağanı’dır. İ’lay-ı Kelimetullah Türkler Müslüman olduktan sonra onlardaki bu Kızıl Elma Ülküsü; İslâm’ın “İ’lay-ı Kelimetullah” –Allah’ın dinini her iklimde ve her kesim insan arasında yüce ve aziz kılma – tutkusu ile birleşmiş ve İslâm’ın ilâhî hakikatini tesis etmede sınır tanımayan bir güç, bir iman coşkusu olmuştur. Bu sâyede Orta-Doğu ve hilâfet ülkeleri, bütün insanlık tarihinde en mutlu, en bereketli, emniyet ve huzur içinde bir devir yaşamışlardır. Bu bakımdan ünlü Türk sultanlarının her birinin bir Kızıl Elma ülküsü, bir fetih maksadı vardı. Gazneli Mahmud’un Kızıl Elma ülküsü Hindistan’ın ele geçirilmesi ve İslâm dininin bu topraklarda yayılması, Selçukluların özellikle Sultan Melikşah’ın Kızıl Elması; Anadolu yaylaları ve Akdeniz’in mavi kıyılarına kadar uzanan koca bir Orta-Asya, Osmanlı sultanlarının Kızıl Elması ise İslâm da dahil bütün semâvî dinlerin mukaddes bildiği kutsal şehirler bu arada İstanbul ve Roma’yı da içine alan ve Viyana’ya kadar Orta Avrupa da dahil İslâm namına koca bir cihan imparatorluğu kurmaktı. Hele hele İstanbul ve Roma’nın fethi, Osman Gazi’den itibaren bütün Osmanlı sultanları, özellikle Roma’nın ele geçirilmesi Yıldırım Bayezid ve Fatih sultan Mehmed Han’ı yakıp tutuşturan çok büyük bir Kızıl Elma Ülküsü olmuştur. Müjdeci Hadisler Diğer taraftan ne ilginçtir ki Peygamber Efendimiz de Mekke’de, dinin devlet ve şeriatının insanlığı mutluluğa götüren ilâhî bir yol olması için nübüvvetinin daha ilk yıllarında ufuklara bakmış, İslâm’ın Orta-Avrupa’ya giden yolunun açılması için Anadolu’ya nazar etmiş, İstanbul’u ümmetine kutsal bir hedef olarak göstermiş ve Roma’nın onlar tarafından ele geçirilmesini istemiştir. Bu bâbda bir çok hadis rivayet edilmiştir. Bundan sonraki açıklamalarımızda Peygamber Efendimiz’in hadislerine göre Roma’nın fethi ve bu hadislerin Osmanlı sultanlarının Kızıl Elma Ülküsü açısından gerçek manada; derli toplu bir değerlendirilmesi yapılacaktır: Amr b. Avf’dan rivayet edildiğine göre Hazreti Peygamber şöyle buyurmuşlardır: “Allah müminlerin (ordusu)na İstanbul ve Roma’yı tesbih ve tekbir sesleri ile fethini nasip etmedikçe kıyamet kopmayacaktır”.[1] Abdullah el-Müzenî’den rivâyet edildiğine göre Hazreti Peygamber şöyle buyurmuşlardır: “Sizler şüphesiz Beni Asfar (Rumlar)la çarpışacaksınız. Ne var ki; onlarla önce sizler çarpışırsınız. Sizden sonra müminlerden bir ordu gelir ve onlarla asıl onlar çarpışır. Onlarla harp eden bu müminler öyle insanlardır ki onlar Allah yolunda cihâd ederler, Allah yolunda yürümekten ne bir kınayanın kınamasından ne de ileri geri konuşmasından (tehdit etmeleri) hiç çekinmezler. En sonunda onlar İstanbul ve Roma’yı tesbih ve tekbir getirerek fethederler.”[2] Abdurrahman b. Sünne’den rivâyet edildiğine göre Hazreti Peygamber şöyle buyurmuşlardır: “Canım elinde olan Allah’a yemin ederim ki (bir zaman gelir) iman, yılanın kavuğuna çekildiği gibi şu iki mescide (Mekke ve Medine) çekilir. Daha sonra (müminler ordusu) Rum topraklarına dalarlar… En sonunda Herakle’nin şehrine gelirler… Sonra orasını tekbir sesleri ile fethederler, sonra Roma’ya yürürler ve orasını da tekbir sesleri ile ele geçirirler.”[3] Abdullah b. Amr b. El-As’dan rivâyet edildiğine göre Hazreti Peygamber şöyle demiştir: “İstanbul fethedilir. Sonra Roma’ya sefer edersiniz, Allah orasının fethini de size nasip eder.”[4] Abdullah b. Amr şöyle rivâyet etmiştir: “Biz bir defasında Hazreti Peygamberin huzurunda (hadisleri) yazıyorduk. Bu sırada; iki şehirden hangisi önce fethedilecektir, İstanbul mu, Roma mı?” Diye soruldu. O şöyle demiştir: “Roma mı? Hayır. İlk önce Herakle’nin şehri (İstanbul) fethedilecektir.”[5] Kızıl Elma İstanbul’u fetheden ve büyük bir ihtişamla Ayasofya Camiine gelen ve burada bütün yer ve gök ehli ile birlikte Ayasofya’nın büyük kubbesi altında saf saf namaz kılan cihad erleri, daha sonra Türk’ün Kızıl Elması’nın bir ilâhi nur topu gibi ışıl ışıl Roma’ya kaydığı ve Seint Pier kilisesinin mihrabının önünde asılı olduğunu duymuşlardır. O halde yeni hedef Roma’yı ele geçirmek ve Seint Pier kilisesinin mihrabında, parlayıp duran Kızıl Elma’ya ulaşmaktır. Zira Osmanlı Kızıl Elma ananesine göre bir Kızıl Elma hedefi ele geçirilince sultanların orduya hemen yeni bir Kızıl Elma hedefi göstermeleri gerekirdi. Osmanlı cihad erleri derhal bu beklenti içine girerler ve bir ilâhî tekbir uğultusu hâlinde şöyle derlerdi: “Heman bize düşman göstersünler, dal kılınç olup düşman ordusuna dalarız, harbederiz ve kralın tahtını başına geçirip Kızıl Elma’ya dek gideriz!”[6] Cihan hakimiyetine giden yolda Seint Pier kilisesinden sonra Paris’teki Notr Dam Katedrali görünüyordu. Bu bakımdan Hazreti Peygamber’in Müslümanlara mukaddes bir hedef olarak gösterdiği Roma’nın ele geçirilmesi, Osmanlı Sultanları’nın Roma Kızıl Elması ülküsü ile daha ilk devirlerde birleşmiş oluyordu. Zira Kosova meydan muharebesinde Murad Han’ın Sırp ordusunun birkaç saat içinde işini bitirdiği ve koca Sırbistan topraklarının Osmanlı akıncılarının önüne bir çarşaf gibi serildiği zaman (1389) Osmanlı dalkılınçlarına yeni hedef olarak “Engerus Kızıl Elması” (Roma) gösterilmişti. Saint Pier’in Mihrabında Murad Han; harp meydanlarında şehid olmak için bir önceki gece, sabahlara kadar Allah’a yalvaran bu cihâd eri, bir Sırp’ın indirdiği uğursuz bir hançer darbesi ile Yüce Mevlasına kavuşmuş bulunuyordu. Onun yerine oğlu, akıncı ruhunun yeni temsilcisi Yıldırım Bayezid Han geçmişti. Yeni Osmanlı Sultanı, kendisini tebrik için gelen Venedik, Ceneviz ve Roma elçilerini Edirne sarayında huzuruna kabul etmiş ve onlara şöyle demiştir: “Roma’ya kadar gidip Saint Pier kilisesinin mihrabında atıma yem vereceğim!” Yıldırım Bayezid Han böyle demekle bizatihi Hazreti Peygamber’in Roma’nın fethi hedefine sahip çıkmış ve bir Kızıl Elma ülküsü ve onun nurlu aydınlığında Hazreti Peygamberle kucaklaşmış oluyordu. Fakat Roma’ya doğru giden yolda İstanbul vardı, asıl oranın alınması gerekiyordu. Bu bakımdan derhal İstanbul kuşatılmıştı. Ne var ki fethin çok yakında kendisine nasip olacağını söyleyen başvezirine, fetihte ufuk tanımayan bu dinamik Osmanlı Sultanı şöyle diyecektir; “Lala! Benim asıl arzum Roma’yı fethetmek ve Saint Pier Kilisesi’nin kubbesi altına atıma yem vermektir.” Roma Yolunda Bunun için Balkanların ele geçirilmesi ve Roma’nın olgun bir meyve gibi dalından koparacak bir hâle gelmesi gerekiyordu. Genç Osmanlı Sultanı bütün bu sosyal ve siyâsî şartları hazırladıktan sonra buna karar vermiş ve Gedik Ahmed Paşa komutasında yüz gemiden oluşan bir Osmanlı filosunu İtalya’ya sevketmiştir. Bu onun İstanbul’un fethedileceğini müjdeleyen Hazreti Peygamber’e karşı bir minnet ve büyük ceddi Yıldırım Bayezid Han’a karşı ise bir şükran borcu idi. Osmanlı levendleri yeni Kızıl Elma gereği ve bu ulu fethe bir başlangıç olmak üzere hem de bir Cuma günü İtalya’nın güneyinde çok önemli ve stratejik bir bölge olan Otranto şehrine çıkmışlar ve bütün o çevreyi ele geçirmişlerdir (1480). Zahirde Napoli krallığına karşı açılan bu seferin hakiki hedefi “Rim Papa” yani  “Roma Kızıl Elması” idi. Zira Bizans’ı ele geçiren Osmanlı Sultanı;  hem Doğu Roma’nın vârisi ve hem de İslâm gaza ve cihadının en büyük mümessili olması sıfatıyla Batı Roma üzerinde tarihi ve hukukî haklar iddia edebilecek bir vaziyette idi.[7] Ne var ki Fatih’in bu gerçekleştirmek üzere açtığı seferin başlangıcında zehirlenerek öldürülmesi bu büyük hareketi akamete uğratmış ve ölüm haberi, Roma’ya ulaştığında, bütün Avrupa ayağa kalkmış ve Papalık makamının emriyle bütün kiliselerde günlerce şükür ayinleri icra edilmiştir. Burada aklımıza bir soru gelmektedir. O da, bundan sonra Roma’nın fethi ne olacaktı? Bu soruya Hoca Saadettin Efendi şu hikmetli cevabı vermektedir: “Ama kaza ve kader yazısında bu maksadın gerçekleşmesi yazılmadığından ve o ülkenin fethi takdir buyrulmadığından, bu iş yürümedi ve tasarlanan biçimde yüz göstermedi.”[8]
[1] ed-Deylemi, Ebu şuca’ el-Firdevs, Beyrut, 1986, No:7524, Gümüşhanevi, Râmuz el-Ehâdis, İstanbul 1982, II,  Bilmen, Ö.N. Suretu’l-Fetihin Türkçe Tefsiri, İstanbul, 1953, s. 311. [2]  et-Taberânî, VII, s. 22. [3]  el-Fiten, s.339, no: 1270. [4]  el-Fiten, s.327, no: 1236. [5] Hakim en-Neysâburî, el-Müstedrek, Tah. M.A. Ata, Beyrut, 1990, IV, s. 553, Ahmed b.Hanbel, II, s. 176, ed-Dârimi, I, s. 126, İbn Ebi Şeybe, V, s. 324, el-Fiten, s. 331, no: 1242, Krş. Havva, Said, a.g.e., IX, s. 200. [6]  Pakalın, M.Z., Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1971, II, s. 278. [7] Hoca Sadettin Efendi, Tâcû’t-Tevârih, Hzr. İ.Parmaksızoğlu, İstanbul, 1992; III s. 165. [8] Hoca Sadettin Efendi, Tâcü’t-Tevârih, III, s. 166.   Kaynak: Tarih ve Medeniyet

Portekizlilerin o taraflardan uzaklaştırılmaları için, 17 gemiden oluşan ve yeterli sayıda asker bulunan bir donanmanın, Kurdoğlu Hızır Reis komutasında yola çıkmasını emrediyorum. Bölgeye gidecek donanma, Açe Sultanı ile tam bir uyum içinde olacaktır. Yapılacak askeri harekâtlarda Açe Sultanı’nın istek ve emirleri esas alınacaktır. Aykırı hareketlere kesinlikle izin verilmeyecektir.” Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşivi

Vâni Mehmed Efendi; Kaşgarlı Mahmûd ile başlayan, Türk’ün İslâmi şahsiyetine sahip çıkma geleneğinin, kendi devrindeki en büyük temsilcisi olmuştur. 
Bu hususlardaki kıymetli fikirleri, her ne kadar kendi devrinde ve Osmanlı klasik medrese âlimleri arasında pek fazla bir ilgi görmemişse de, bugün, İslâmî Türk milliyetçiliği’nin nerede ise yeniden bir bayrak haline geldiği bir devirde, bu büyük davayı kucaklamak isteyenlere o, yeni bir ilham kaynağı olmaktadır.
Onun bu konulardaki fikirlerinin ana kaynağını, bugün henüz yazma nüshalar halinde Bâyezid Devlet kütüphanesi’nde bulunan meşhur “Arâisü’l Kur’an” adındaki değerli Tefsir kitabı teşkil etmektedir. Büyük Türk âlimi; bu kitabında, Kur’an-ı Kerim’in bir kısım âyetlerini tefsir etmede, alışılagelmişliğin ötesinde ve kendisinden önce gelen birçok müfessirlerden farklı olarak bazı ayet-i kerimeleri târihî geleneklerimize göre çok daha ilginç bir şekilde yorumlamaktadır.
Vâni Mehmed Efendi’nin bu sahada gösterdiği en büyük başarı, Kur’an-ı Kerim’de “Zülkarneyn” olarak zikredilen cihangir, Orta asya Fâtihi’nin şahsiyetini tesbit ile ilgili görüşleridir. Vâni Mehmed Efendi, Kur’an-ı Kerim’de “Zülkarneyn” olarak ismi geçen zâtın Türklerin ulu atası “Oğuz Han” olduğunu söylemiştir. Nitekim bu konuda aynen şöyle demektedir:
“Türkler; Kur’an’da bahsi geçen Zülkarneyn’den maksat Oğuz Han olduğunu söylerler ki, bu hususta tereddüdü mucip olacak hiçbir nokta yoktur.” 
Onun bu görüşlerini güçlendiren bir diğer rivayet daha vardır. O da Rüstem Paşa’nın “Tevârih-i Al-i Osman” adındaki meşhur yazma kitabında kaydedilen görüşleridir. Burada da aynen şu rivayetler yer almaktadır:
“Biz Zülkarneyen’e dedik ki, deyu zikretdügi meğer bu Oğuz Han’dır dirlerdi.”
Vâni Mehmed Efendi, Osmanlı Türkleri’nin İslâm’a hizmetlerin anlatırken de: 
“… Biz, uzun zamandan beri karada ve denizde, şarkta ve garbta Rumlar ve Frenkler’le mücâhedede bulunan gazilerin, bütün Bizans ülkelerini zaptedip oralarda yerleşmiş olan Türkler olduğuna inanıyoruz. Bu suretle Rum, Ermeni ve Gürcü ülkeleriyle Frenk memleketlerinin bazıları ve Rus diyarının bir kısmı Türk memleketi haline gelmiş, Türk dili oralarda teammüm (umumileşmiş)  ve intişar etmiş. Türkler tarafından bu memleketlerde İslâm ahkâmı tatbik ve icra edilmiş ve Türkler’in yümnü bereketi sayesinde Hıristiyan cemaatlerin ekserisi İslâm Dini’ni kabul ederek evvelce Rum, Frenk ve Rus oldukları halde bilâhare Türkleşmiş, İslâmlaşmışlardır. Çünkü Allah’ın fazlu inayeti büyüktür.” demektedir. 
 Vânî Mehmed Efendi, Hazreti Peygamber aleyhisselamın Türkler hakkındaki hadislerine de büyük bir iman gürlüğü ile sahip çıkmakta ve bizim birçok vesilelerle zikrettiğimiz meşhur: “Türkler size ilişmedikçe siz de onlara ilişmeyiniz!” hadisini bütün bu görüşlerine çok esaslı bir delil olarak zikretmektedir.
Kaynak:  Tarih ve Medeniyet

Ta ki, Osmanlı tahtına 19 yaşlarında bir civanmert oturdu; tarihin seyri değişti! Babası 2. Murat, oğlunu devrin en seçkin hocaları eliyle yetiştirdi. Yedi lisan bilen genç 2. Mehmet çok iyi bir mühendis (balistik hesaplarını bizzat yapıp tarihte ilk havan topu kullanan kişi) ve bütün zamanların kaydettiği ender askerî dehalardandır.

Delicesine sevdiği; Sevgililer Sevgilisi’nin müjdesine mazhar olabilmek için gece gündüz çalışmakta ve İstanbul’la yatıp İstanbul’la kalkmaktadır. Bu cümleden olarak; lojistik gayeyle inşa ettirdiği Rumeli Hisarı’nın burçlarını Hazret-i Peygamberin ismini yansıtacak şekilde konumlandırıyor ve her nefesinde O’nun manevi ruhaniyetinden yardım istiyordu.

Öyle ki; Padişah’taki Allah ve Peygamber aşkıyla yanıp tutuşma hâli, şaire şu ilhamı verecektir:‘Başını secdeye koyup (Ya Rabbi; bu fethi bana müyesser etmezsen, başımı secdeden kaldırmam deyip) aldığın tekbir sesleri hâlâ yerin dibinden fışkırıyor!’ 

Bizans (Doğu Roma) surları aşılamaz özellikte yapılmıştı (Üç kademeli sur ve her birinin arasında su ile dolu hendekler ve en dıştaki surun önünde nehri andıran büyük hendek); ayrıca Haliç’in girişi de büyük bir zincirle kapatılıp gemilerin geçişi engellenmişti. Genç Padişah, ölümüne kararlıdır; kuşatma sabahı İstanbul surlarına bakıp şöyle haykıracaktır:
‘Ya, İstanbul’u alacağım; ya da İstanbul beni alacak!’ 

Yetmiş parça gemiyi, Balta Limanı’ndan kızaklarla karadan Kasımpaşa’ya indirdi. Karadan ve denizden kuşatılan şehir; muhasaraya 53 gün dayanabilecek ve; tarihler 29 Mayıs 1453’ü gösterdiğinde 21 yaşındaki Osmanlı Padişahı, şanlı ordusuyla ‘kutlu’ bir zafere imza atacak ve İstanbul’la beraber yeni bir çağın fatihi olacaktır.
Kılıç hakkıyla aldığı İstanbul’da bulunan en büyük kiliseyi (Ayasofya), fethin sembolü olarak camiye çevirdi ve Kıyamet’e kadar cami kalmasını yazılı vasiyet ve vakf eyledi. 1935 yılında, Ramazan Ayı’nda Ayasofya camii, Fatih’in vasiyet ve vakfiyesinin hilafına müzeye çevrilip kendisiyle beraber milyonlarca Müslüman mahzun edildi.

“Bakınız Fuat Bey; ben aslen Boşnak’ım. Novi-Pazar’lıyım (Yenipazar). Sırbistan’da her yanımız Sırplarla çevrili bir avuç Müslümanız. Bizim oralarda; bir gayr-i müslim (Sırp, Arnavut, Makedon; Ulah vb.), İslamiyet’i seçip Müslüman olunca, ona Po Turçiyose; yani ‘Türkleşti’ denir. Onun ırki kökeni ne olursa olsun; Müslüman olduktan sonra o, artık Türk’tür.
Ve yanlış bir ifade kullanılıyor; Osmanlı coğrafyası içindeki Müslüman unsurların (Türk, Kürt, Çerkez, Abaza, Boşnak, Arnavut, Laz, Gürcü vb.) mozaik olduğu söyleniyor. Mozaik; ayrı ayrı unsurların yan yana gelmesi demek. Halbuki bizler, bütün Müslüman unsurlar olarak öylesine iç içe girip kaynaştık ki, buna mozaik denmez. Dense dense ‘ebru’ denir!..”

Dostum haklıydı ve kitabın ortasından söylüyordu! Bizler, suya karışmış şeker misaliyiz. Ruhlarımızın bir potada erimesi gibi, bedenlerimiz de karışarak; ‘ebruli’ olmuşuz. O halde neyin münakaşasını yapıyoruz?! Ne kadar anlamsız değil mi?!

Uzun süren tek partili CHP iktidarları boyunca ve onları takip eden vesayet rejimleri süresince, devamlı olarak İslamiyet’ten uzaklaştırılarak ruhsuzlaştırıldık! Milliyetçiliğimiz havada kaldı; vatan sevgisi imandandır diyerek içini doldurmadık, dolduramadık. 

Halbuki aynı CHP; uzun yıllar CHP milletvekilliği yapan Yahya Kemal’in sözlerine kulak verseydi, hem kendi aslını inkâr etmeyecek ve hem de milleti bu girdabın içine sürüklememiş olacaktı. Ünlü şairimiz Yahya Kemal; ‘Nasıl Türk olunur?’ sualinin cevabını bakın nasıl veriyor: 
“… Doğduğumuzda kulaklarımıza ezanı-ı Muhammedi ve kamet okunur. Beşiğimizde; ninelerimizin, annelerimizin ilahi ninnileri ile uyuduk. Evimizin her köşesinde besmele ve kelime-i tevhitler yankılandı. Her gün beş vakit, semalarımızda  okunan ezanlarla büyüdük. Ramazanlarda ve kandillerde camilerimizde coştuk. İşte biz, bu temrinle Türkleştik!..”

Yaşanan uzunca bir ‘fetret devri’nden sonra iş, aslına inkılap ediyor ve Türk, yeniden asli manasına dönüyor. Susuzluktan şerha şerha çatlayan toprak, “ab-ı hayat”a kavuşuyor.  Çınar; köksüz, gövdesiz, dalsız, yapraksız ve meyvesiz olamayacağı gibi; 
“İslamiyet çınarı da; Türksüz, Kürtsüz, Çerkezsiz, Boşnaksız, Gürcüsüz, Arnavutsuz vb. olamaz!” 

Ne demişti merhum Üstad Necip Fazıl: “Eğer gaye Türklükse, bilmek lazımdır ki, Türk, Müslüman olduktan sonra Türktür!”

Unutmayalım ki, İslamiyet, bütün kötülüklere ve kötülüklere sebebiyet verebilecek her şeye örtüdür. İslamiyet’i çekip alırsanız, işin cılkı ortaya çıkar ki, ayıklayabilene aşk olsun!

Bu tespiti, İslâm ve Türk düşmanı avukat Guer misallendiriyor: “Türk  şefkati hayvanlara bile şâmildir” dedikten sonra şu örneği zikrediyor: “Hayvanları beslemek için vakıflar ve ücretli adamları vardır. Bu adamlar sokak başlarında sahipsiz köpeklere ve kedilere et dağıtırlar…” Sokaktaki ağaçların kuraklıktan kurumasını önlemek için bir fakire para verip  sulatacak kadar merhametli müslümanlara bile rastlamak mümkündür… Birçokları da sırf azad etmek için kuşbazlardan kuş satın alırlar. Bunu yapan bir Türk’e bir gün yaptığı işin neye yaradığını sordum. Küçümseyerek baktı ve şu cevabı verdi: “Allah’ın rızasını kazanmağa yarar.” Galiba geçmişimizden uzaklaşmak bize çok pahalıya patladı. Yahya Kemal Beyatlı‘nın bir tespitiyle yazımızı noktalayalım: “Eski Türklerin bir dinî hayatları vardı, dinî hayatları olduğu için de çok şeyleri vardı; yeni  Türklerin de dinî hayatları olduğunda çok şeyleri olacak.”

Yaşadığımız son Türk devletinin dışında ecdadımız değişik sistemler uygulayarak tarihte çok güçlü devletler kurmuşlardır. Tarihe bakarsak bu devletleri kuranların çok güçlü bir millet olduğunu görürüz. Eğer Osmanlının yaklaşık son yüzyılında ve Türkiye Cumhuriyeti devletinde yer alan milleti kontrol ederseniz, aslına uymayan çok değişik bir insan yapısıyla karşılaşacaksınız. Bu iki yüzyılı içine alan zamanda dış güçlerin yalnız devletimizi güçsüz bıraktığını görmüyoruz aynı zamanda Türk milleti ve vatandaşları ile de uğraştığını görüyoruz. Türklerin İslamla kurduğu güçlü devletler en az  800 – 850 yıl Hıristiyan Avrupa için çok tehlikeli olmuştur. Bunun neticesi Türk-İslam devletlerinin güçlerini kaybetmeleri için Hıristiyan Batı dünyası son 1000 yıllık tarihinde her mücadeleyi ve her yolu denemiştir. Fakat her gelen Türk-İslam devleti yine güçlü gelmiştir. Sonunda Hıristiyan alemi anlamıştır ki, bir devleti asıl güçsüz yapmak, milletin benliğini yok etmek, birliğini bozmak, kültürünü değiştirmek ve birleştirici unsurlarını yok etmekle sağlanabilir.

İşte Batının Türk milleti üzerindeki bu yeni taktik uygulaması 1800’lü yıllarından itibaren dünya düzeyinde açık görülecek şekilde başlamıştı. Bu tarihlerden itibaren günümüze kadar adım adım, dışarıdan kullanılan güçlerle ve içimizden yetiştirilip dış güçlere hizmet edenlerle bu çalışmalar geliştirilmiştir. Sözde ilerici, aslında menfaat için çalışan bu insanlar, milletlerini parçalamak için her birleştirici sistemi, örfü, ananeyi, kültürü yok ederek ülkemiz insanlarını beraber yaşayamayacak hale getirdiler.

İşte Türk mîlleti kurduğu son Türk devleti içinde gittikçe kandırılarak, yeni bir millet yapısına doğru götürüldü. Bu yeni yapı, milletin 1000 yıllık aslına uymuyordu. Aynı zamanda bu yeni düzene millet isteyerek değil, zorlanarak götürülüyordu. Batı Hıristiyan dünyası anlamıştır ki; milletler kültürlerini, milli ve manevi değerlerini kaybederlerse artık aynı millet olamazlar. Bir millet milletliğini kaybederse, artık güçlü devletler kuramaz.

Son iki yüzyıldır Müslüman Türk devleti üzerinde oynanan oyunlar devlete yönelik değildir. Milleti yok etmeyi hedef almıştır. Bu gerçekler ve oynanan oyunlar yeni kuşaklarca daha açıkça anlaşılamamıştır. Bugün ülkemizde devam eden tartışma ve kavgalar, millete yönelik bu çirkin programı örtmek içindir.

Yazdıklarımızı her ülkesini seven, dışa bağımlı olmayan, devlet ve millet menfaatini düşünen millet evlatlarının benimseyeceğine inanıyorum. Kandırılmamış yeni yetişen neslin, Türk milletini bu yanlış yoldan kurtaracağına inanıyorum. İstikbal, yolunu seçen gençliğin olacaktır.  

Delhi adı, sadece Hindistan tarihinde değil bütün Asya tarihinde eşsiz bir şâşa ile parlar. Dünyada Delhi ile yarışabilecek bir tek şehir vardır, o da Romadır. Roma nasıl yüzyıllar boyunca Avrupa alemini başkenti olmuşsa, Delhi’de Asya’nın merkezi olmuştur. Hatta Roma’nın Delhi ile boy ölçmesi dahi biraz zordur. Bir Mimari Şaheseri: Cuma Mescidi   Bu büyük Türk eseri yapı Orta – Asya ve Hint Müslümanlarının en sevdikleri ve saydıkları yapılardan biridir. Kırmızı tuğladan yapılan anıt, muazzam bir taraçanın üzerine otutturulmuş. Bu taraçanın zirvesine piramit şeklinde üç nefis yoldan çıkılıyor. Her üç yolun sonunda birer kapı var. Kapıdan girince mermer döşeli nefis bir avluya çıkılıyor. Son derce hafif ve zarif saçaklarla çevrelenmiş. Ortasını geniş bir şadırvan süslüyor. Siyah damarlı beyaz mermerden yapılmış üç kubbe, bütün haşmetiyle kapıyı taçlandırıyor. Camiinin kırk metre yüksekliğinde zarif minareler var. Bu eserin hiç düşünmeden Hint-Türk mimarisinin şaheseri olduğu söylenebilir. Camiinin her tarafından dışarı taşan canlı renkler ve Hint güneşinin bunlar üzerinde meydana getirildiği oyunlar ne sözle ne de resimle anlatılabilir. Koridorlara hakim olan koyu-kırmızı cephenin siyah ve beyaz mermerleri, yaldızları güneşten ışıldayan kubbelerin beyazlığı, minarelerin pembe çizgileri ve bütün bunların mavi kubbelerin altında meydana getirdiği ahenk, mimarın ustalığını göstermeye kâfi. Camiinin içi göz kamaştıran bir sadelik içinde. Kubbe, merdivenler, zemin, en saf beyaz mermerden, en zarif arabesklerin taşa oyulmasıyla meydana getirilmiş. 

Duvarlarında sureler yazılı. Caminin kurucusu Şâh-ı Cihân’a ait övgülerde yine mermere yazılmış. Saray Başlıbaşına Bir Şehir…

Cuma mescidini gezdiğimizin ertesi sabahleyin imparatorluk sarayını ziyarete gittik. Burası saray değil başlı başına şehir gibi bir şey. Şehrin doğu tarafını hemen hemen baştan sona kadar kaplıyor. Saray pembe taştan yüksek surların ardında… Dış görünüşü Agra’daki büyük Ekber kalesini pek çok hatırlatıyor. Dörtgenin her cephesinin orta yerinde kuleli kapılar var. Bu kulelerin üstüne mermer köşkler yapılmış. Ayrıca ince birer minare dekoru tamamlıyor. Bir zamanlar büyük önemi olan, şimdi ise askeri yönden hiç bişey ifade etmeyen bu surlar, Hint-Türk sanatının ve Şâh-ı Cihân devletinin en başarılı eseri. Doğrusu büyük Türk’ün sarayının eşiğini aşarken heyecanlanmadan edemiyorum. Sarayın içine girdikten sonra, görülen  şeyler artık peri masalını andırıyor. Sarayın fil dişine benzeyen mermerlerden duvarları, süslü avlular çeviriyor. Sayısız havuzlar, portakallıklar ve değerli ağaçların bir danteli andıran bütünlüğü arasından altın, gümüş ve değerli taşların gerçek parıltılarını görmek mümkün… İngilizler Berbat Etmiş

Zamanlar her şeyi öyle değiştirmiş ki… Şimdi bu zarif sanat eserinde miğferli ingiliz  askerlerinin kaba komutları duyuluyor. Daha sonra yan kapıdan geçip şehrin, yani sarayın içine dahil oluyoruz. Ne yazık ki birsürü çirkin kışla binası manzarayı berbat etmiş. Bu çirkin tuğla yapıları keşke ortadan kaldırsalar. İngilizler Hindular’ın eski bir batıl inancından yaralanmak istemişler. Delhi’nin efendileri olarak kendilerinden öncekilerin hatıralarını bile yok etmek için inat etmişler. Sarayları silip sürürerek onların yerine şu çirkin, kare pencereli küp yapıları oturtmuşlar. Böylece büyük Türk Şâh-ı Cihan’ın yerini alacağını sanmışlar. Bu barbarca hareketlerini maruz göstercek bir sebep de bulabiliyorlar hâlâ… askeri birlikleri yerleştirecek bina lazımdı diyorlar. Sanki Delhi yaylası kışlalarını barındıramamış. Yeryüzünde Bir Cennet Varsa… Rehberin peşinden yürüyüp ikinci bir avluya varıyor ve buranın ucunda Türk sitli bir sarayla karşılaşıyoruz. Ne yazık ki bu da tuğladan duvarlarla çirkinleştirilmiş. Burası bir zamanlar büyük kabullerin yapıldığı yermiş. Geniş salonun kubbesi mozayikle bezenmiş. Kubbe birbirinden zarif sütunlara dayanıyormuş. Fakat bunların hiçbirini bugün görmek mümkün değil. Tavanları kalın bir kireç tabakasıyla örmüşler. Her halde sarayın bugün bu kısmını işgal eden memurların zihnini çelmesin diye olacak… Divan-ı Has’ın sol tarafında Türk hükümdarların özel daireleri uzanmaktadır. Bunlar bir dizi süslü mermer binalardan ibaret. Hâlâ üzerinde duran sıva bu kısım duvarlarınında şahane süslerle işli olduklarının delilidir. Aynı sırada güzel havuzlar ve çeşmelerle süslü avlular, dantel gibi ince mermerle örtülmüş zarif köşkler dizilmektedir. Bu nefis saryın kapısında ise şu meşhur söz yazılmaktadır. “ Yeryüzünde bir cennet varsa, o da buradadır, burada.” On yıldan beri hâkimi oldukları Delhi’de İngilizlerin giriştikleri barbarlığın karşısında bilhassa bu daireleri görünce dehşetle ürpermemek mümkün değil. Özel dairelerin pek uzağında olmayan hamamları bu geniş ve ilgi çekici sarayın en iyi muhafaza edilmiş kısımları. Doğu hayatında hamamın ne derece önemli bir yer olduğu malûmdur. Türkler yıkanmaya büyük önem verir. Bu yüzden hamamların sarayın en hoş yeri olması için hiç bişeyden çekinilmemiştir. Hükümdar hamamlarından çıktıktan sonra ‘muti’ mescidini ziyaret ettik. Hükümdarlar ibadetlerini burara yaparmış. Küçük bir cami, ama işlenmiş bir dil fişinden farksız.  İngiliz Katliamı Şandni Çovk’tan yukarı çıkınca modern görüşlü, şahsiyetsiz, fakat adı bile  her Delhi’liyi ürperten bir binaya varılıyor. Burası yerli belediye başkanlığıdır. Şehrin bedbaht savucuları 1857’ de İngilizler tarafından bu binaya hapsedilmiş ve burada asılmış veya kurşuna dizilmişler. Aralarında hükümdar ailesine mensup pek çok da prensin bulunduğu Hindistan Türkleri kendilerini  kahramanca savunmuşlardı. Ülkelerinin bağımsızlığı için silah elde çarpışanların suçlu sayılmayacaklarını zannederek İngilizlere teslim olmuşlardı. Halbuki İngilizler hiç acımadan hepsini öldürdüler. Kaynak: Türkler’in Hindistan’ı – Louis Rousselet
             Hayat Tarih Mecmuası

   Hırıstiyan hakimiyeti Van Gölü’nden boğaz içine geriledi. Bütün Avrupa, Anadolu’yu 2. Anayurdu haline getiren Türk’e karşı birleşti. Malazgirt’ten 25 yıl sonra 1.Haçlı seferi oluşarak üzerimize çullandı.

   Türkiye devletini yıkmak ve Anadolu’yu geri almak ilk üç Haçlı seferinde de Hırıstiyanlar için mümkün olmadı. Avrupa günümüze kadar bu olayı unutmadı.

    Malazgirt’ten sadece üç yıl sonra 1074’te Malazgirt galibi Sultan Alp Arslan’ın kuzeni Anadolu Fâtihi  ve ölümsüz devletimizin ilk başkanı Selçukoğlu Kutalmış oğlu 1.Sultan Süleyman Şah, başkenti İznik olmak üzere Türkiye Devletini kurdu. Üsküdar’a gelip karşı yakadaki Ayasofya’nın kubbesini seyretti.

    Malazgirt’ten sadece 20 gün sonra Avrupa dillerinde Anadolu’ya Turchia (Türkiye) denmeye başlandı. Malazgirt Osmanlı Cihan Devleti’nin oluşmasını sağladı. Selçukoğlu Sultan Alp Arslan’ın en kuvvetli Müslüman ordusu, en güçlü Hırıstiyan ordusu Bizans’a karşı başarı kazamasa idi, bugün biz Türkler, denizlerden uzak, Orta Asya’da yaşıyorduk.

    Malazgirt galibi Sultan Alp Arslan’ın oğlu Sultan Melik Şah, önce Karadeniz’e geldi. Kılıcını suya daldırdı. Şükür namazı kıldı. Ertesi yıl Akdeniz’e ulaştı aynı şeyi yaptı.

    Türk’ün batıya doğru nice asırlık yürüyüşü hedefine ulaşmıştı. Orta Asya bozkırlarından kopup açık denizlere çıkmıştık. Bundan sonra hep batıya gittik. Çin sınırına dönmeyi aklımıza bile getirmedik.

    Malazgirt olmasaydı, Türkiye Devleti yoktu. Milli Mücadele bahis konusu değildi. Anadolu Hırıstiyan toprağı kalacaktı. Malazgirt’i kazanan ve üç dehşetli Haçlı seferiyle genç Türkiye devletini ortadan kaldırmak isteyen Avrupa’ya karşı Anadolu’yu vermeyen şanlı hükümdarlarımızı tazîm ile anıyoruz.

Malazgirt MarşıAylardan Ağustos, günlerden cuma
Gün dogmadan evvel iklîm-i Rûm’a,
Bozkurtlar ordusu geçti hücûma…

Yeni bir şevk ile gürledi gökler
Ya Allah… Bismillâh… Allahuekber!..

Önde yalın kılıç Türkmen Başbuğu,
Ardında Oğuz’un ellibin tuğu.
Andırır Altay’dan kopan bir çığı,

Budur, Peygamber’in övdüğü Türkler…
Ya Allah… Bismillâh… Allahuekber!..

Türk, ulu Tanrı’nın soylu gözdesi,
Malazgirt, Bizans’ın Türk’e secdesi,
Bu ses, insanlığa Hakk’ın müjdesi…Bu seste birleşir bütün yürekler…
Ya Allah… Bismillâh… Allahuekber!..

Nağramızdır bugün gök gürültüsü,
Kanımızdır bugün yerin örtüsü…
Gazi atlarının nal parıltısı

Kılıçlarımızdır çakan şimşekler…
Ya Allah… Bismillâh… Allahuekber!..

Yiğitler kan döker, bayrak solmaya,
Anadolu başlar, vatan olmaya…
Kızılelmaya hey… Kızılelma’ya!!!

En güzel marşını vurmada mehter:
Ya Allah… Bismillâh… Allahüekber!..

                                                               Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu

 Türk ordusu mağlubiyet görmemiş, tecrübeler kazanmış, sabırlı, intizamlı olup daima zafer şarkıları söylemiş, şan ve şerefe alışmış ve uğurlu istikbale inanarak İran’dan Macaristan’a kadar çok büyük  kaynaklara sahip olmuştur. O, “Bu gidişin sonu hakkında bir tereddüt var mı dır?. Bizim halimiz malûm; ne korkunç şey Allahım!”  cümleleri ile büyük Türkiye Avrupa arsındaki kuvvet farkını güzel  ifade eder.

Busbecq: “ Türklerin mevcûd sistemini kendi sistemimizle mukayese edince istikbalimizin başımıza getireceği felâketleri düşünüyor, titriyor ve âkıbetimizden korkuyorum.” Cümlesini de ilave eder. Kaynak:  Prof.Dr. Osman Turan – Türk Cihân Hâkimiyeti

 Ufku ancak harf inkılâbına kadar uzanabilen bugünkü nesil, İslâmiyetten önceki Türk medeniyeti ve bilhassa İslâmiyet ile geniş bir mecrada çığ gibi büyüyen ve dokuz yüzyıl devam eden İslâmî Türk medeniyeti eserleri ile karşılaşamamakta, onları tanıyamamaktadır. Bu, genç dimağlarda büyük bir boşluk meydana getirmektedir. Kendi kültürüne karşı yabancı kalışın meydana getirdiği boşluk, mazisini inkâr ve batı medeniyetinin gelişi güzel kırıntıları ile dolmaktadır.

 Bir neslin mazisinden beslenebilmesi için, onu tanıması gerekir. Bizde ise en az bilinen şey budur. Herşeyden önce «kökü mazide olan ati» olmak, kültür varlıklarımız ile doğrudan doğruya karşılaşmak, bir tefsircinin netice olarak elde ettiğini başlangıç olarak genç neslin önüne sürmemekle olacaktır. Esas metin olmadan hüküm veya kısa kısa parçalarla neticeye varma bizce ilmî zihniyetin dışındadır.

 Herşeyden evvel bütün kültür tarihimizin hiç olmazsa büyük eserlerini geniş, izahlı şekilleriyle beraber esas metinlerinin baskısı yoluna gidilmelidir. Birbuçuk asırdan beri kendimizi rampa etmeye çalıştığımız Avrupa, bu meselelerini halletmiş ve adaptelerle eski eserlerini yenileme yolunda uzun mesafeler katetmiştir.

Milli ve Dini Kültürümüz Cılız ve Kısır

 Nesilleri, dinî ve millî  kültürümüzün zenginliği içinde yetiştirmekte büyük rol oynayacak olan bu yol, baştarafta da söylediğimiz gibi bizde son derece cılız ve kısırdır. Yapılan bazı parça parça çalışmalar varsa da, bunlar bugünün ilmî anlayışına uymamakla beraber, faydadan uzak, yanlışlarla doludur.

 Kültür meselelerimize ne kadar az ilgi duyduğumuzu göstermek için bazı tarihi ve kültür hayatımıza ait gerçeklerimize bir göz atalım:

 Bütün sosyal kurumları ve idare mekanizması ile, zamanının zirvesine ulaşan, dünya siyaseti güden Kanunî Sultan Süleyman (saltanat devri 1520-1566)’ın devrinde olan şair ve ilim adamlarının sayısı kaynaklardan edindiğimiz bilgiye göre ikiyüzü geçer: Ebussuud, Taşköprü-Zade, Kemal Paşazade gibi büyük fakihlerin yetiştiği bu devirde klâsik edebiyatımızın da en büyük şairleri yetişmiştir: Fuzûlî, Bakî, Hayalî, Yahya Bey, Revânî, Lâmi’î, v.b.

 Fakat bugün, gerek bu büyük fakihlerin ve gerekse bu mümtaz şairlerin hangisinin eserleri faydalanılacak şekilde basılmıştır? Sadece Fuzûlî’nin ve Hayâlî’nin divanı. Bunun yanında Fuzûlî’nin dünya edebiyatında on şaheserden biri olarak kabul edilen «Leylâ ve Mecnûn» adlı Mesnveî’sinin bugün şöhretine lâyık bir baskısı yoktur. Oysa Ruslar, kendileri ile asla ilgili olmayan bu eseri tercüme etmiş ve bale haline getirerek sahneye koymuşlardır. Bir Seyahat Şaheseri

 Yine, edebiyatımızda ve dünya edebiyatında, türünde erişilmesi güç bir zirve teşkil eden “Evliya Çelebi Seyahatnâmesi”nin kalın el yazması ciltleri de bugünkü nesil için gerçek yönü ile karanlıktan ibarettir. Bu büyük eser, 1314 de Necib Asım’ın çalışması ve İkdam gazetesi sahibi Ahmet Cevdet’in gayreti ile basılmaya başlanmış, sekizinci cilde kadar olan kısmı Arap alfabesiyle neşredilmiştir.

 On cilt olarak hazırlanan eserin son iki cildi 1935 de Millî Eğitim Bakanlığınca bastırılmıştır. Bu eserin, bilindiği gibi, ilk sekiz cildi Arap harfleri ile olduğundan, bugün için faydalanılması imkânsız durumdadır. Son iki cildi ise, eserin çok küçük bir kısmı olduğundan ve bazı yanlışları ihtiva ettiğinden faydadan uzaktır.

 Bu yayından başka, Reşat Ekrem Koçu, Seyahatname’nin her cildini hülasa ederek bastırmış ise de bu da eserin aslını vermez.

 Kendi millî kültürümüzün büyük bir edebiyat, tarih, coğrafya, sosyoloji ve psikoloji hazinesi olan Seyahatnâme’ye karşı ilgisizliğimize paralel olarak Avrupalılar bu eser üzerinde birçok çalışmalar yapmışlardır. Bilhassa Macar, Rus, Sırp ve Bulgar dillerinde baskıları yapılmış, bu milletler Seyahatnâme’nin kendilerini ilgilendiren bölümlerini süzüp almışlardır.

Diğer Bir Şaheser

 Avrupa ilim çevrelerinde «Hacı Kalfa»  adı ile ün yapan, dünya çapında büyük bir âlim ve edip olan Kâtip Çelebi’nin eserleri de bugün için faydadan uzaktır. Sadece, büyük bir bibliyografya eseri olan Keşfü-z-zünun adlı eseri 1941 ve 1945 yıllarında iki cilt halinde basılmış ise de bugün mevcudu kalmamış olan bu eserin yeniden baskısına gidilmemiştir.

 Bunlara edebiyatımızın mektep kurmuş  zirvelerinin Bakî, Nef’î, Nedim ve Şeyh Galib eserlerinin dahi henüz limî ve faydalanılır şekilde basılmamış olduğunu da eklersek mesele açıkça görülür.

Netice Olarak…

 Bu söylediklerimizden sonra bugün yetişen neslin İslâmî Türk kültürü hakkında varacağı hükümlerin ilmî olma vasfını gözden geçirelim:

 Bir medeniyet hakkında hüküm verebilmek için o medeniyetin yaşanmış vakıalarını tam olarak bilmek, temelini teşkil eden esasları tesbit etmek ve o medeniyet mensuplarının tarihi seyr içinde hayata bakış tarzları ve bunları izah etmek gerekir. Kısaca olaylar, fikrî olgunluk ve san’at, cemiyet hayatı ile beraber ele alınmalı, bir bütün olarak incelenmelidir. Bu incelemenin yapılabilmesi için elde geniş malzeme yığınının faydalanılır bir şekilde bulunması icabeder.

 Oysa bizim asırlar süren göz kamaştırıcı medeniyet mahsûllerimizin henüz yüzde doksan beşinden fazlası bugünün nesli için karanlıktır. Bu nur yığını içine ancak son Osmanlı feyzi ile aydınlanabilenler veya özel ihtisas yapanlar girebilmekte ve alabildikleri kadar ışık ile dönmektedirler. Bu iki zümreden ilki günden güne Hakkın rahmetine kavuşmakta, ikincisi ise gerektiği gibi bir mecrada akıtılmamaktadır.

 Bu durum Millî Eğitim Bakanlığı tarafından ele alınmalı ve kendilerinden ümit kesilen kuruluşlara bakmadan, eski eserleri Lâtin alfabesine çevirecek ve onları bugünkü nesile tanıtacak bir enstitünün tesisine girişmelidir. Bu yolda yapılacak bir çalışma iledir ki ancak büyük medeniyetimiz araya bir kesinti girmeksizin bugüne kadar takip edilecek bir hale gelecektir.

 Yoksa bugünkü ve gelecek nesillerimizin içinde İslâmî Türk kültürü ve medeniyeti hakkında dolmayacak bir boşluk olacak ve bu boşluk batı kültürünün sapık teferruatı (asla fikrî yönü ile değil) nın at koşturduğu yer olarak kalacaktır.

   Yavuz Sultan Selim de, Anadolu’da ajan faaliyetinde bulunan Safevî Devleti‘ni bozguna uğratarak, Hurûfîlerin gücünü minimuma indirdi. Osmanlılar, ayrıca, XVIII. asrın sonlarında ortaya çıkan Vehhâbîleri de sindirdi. Türkler olmasaydı, İslâmiyetin ilk zamanki saflığıyla bugüne intikal edeceği şüphelidir. Nitekim Türk hâkimiyetinin çöktüğü son asırda, İslâm ülkeleri ya emperyalist devletlerce işgal edilmiş; ya da bu heretik grupların veya sosyalist ihtilalcilerin hükmüne girmiştir.    Türklerde Âlim Yok Mu?    Türkler, İslâm âleminde asırlar boyu hep hâkimiyeti ellerinde tuttular. Bu sayede İslâmiyet bir hayat dini olma sıfatını devam ettirdi. Türk devletlerinde din ve fen ilimlerine çok ehemmiyet verildi. Karahanlılar zamanından itibaren pek büyük âlimler yetişti. Usul-i fıkıh ilminin esasını ilk defa bunlar kurdu. Hakîm-i Şehîd, Kerhî, Hindüvânî, Ebü’l-Leys Semerkandî, Ebû Bekr Hârezmî, Debbûsî, Hulvânî, Pezdevî, Hâherzâde, Sadrü’ş-Şehîd, Nesefî, Buhârî, Serahsî, Kâsânî, Kâdıhan, Merginânî, Üsrüşenî ve ismini sayamayacağımız kadar çok sayıda hukukçu bu coğrafyada ve Türkler arasından çıktı. Ebû Mansur Mâtüridî, Semerkandlı bir Türk idi.    Gazne, Semerkand, Buhârâ, Delhi, Kazan, Herat, İstanbul gibi kültür merkezlerinde tanınmış Türk âlimleri yetişti. İbni Melek, Molla Fenârî, İbnü’l-Hümâm, Hızır Bey, Hayâlî, Molla Hüsrev, Sa’dî Çelebi, Şeyhzâde, Halebî, Taşköprüzâde, Birgivî, Ebussuûd, İbni Kemal, Hâdimî hep Osmanlı ülkesinde yetişmiş Türk asıllı âlimlerdir. Ahmed Yesevî, Bahaddin Buhârî, Ubeydullah Ahrâr, Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Hacı Bayram Veli gibi mutasavvıflar da, hep Türk hâkimiyeti devrinde yetişti. Bunlar, Anadolu ve Rumeli’nin Müslümanlaşmasında; millî birlik ve beraberliğin, ayrıca cemiyet nizamının muhafazasında mühim rol oynadı.   Osmanlılarda halk ve devlet adamları Türkçe konuşmakla beraber, İslâm dininin aynı zamanda dünya işlerini de tanzim etmesi sebebiyle Türkler Arapça’yı ilim dili olarak muhafaza ederek saf bir biçimde günümüze kadar intikalini sağladılar. Arapça’nın gramerine dair eserleri de hiç Arap ülkesinde yaşamayan Türkler yazmıştır ki, İmam Birgivî bunlardan en meşhurlarıdır.   Fen ve Sanatta Birinci Sınıf Eserler Verdiler    Müslüman Türk devletlerinde sadece din ilimlerinde değil; müsbet ilimler sahasında da büyük ilerlemeler kaydedildi. Trigonometrinin kurucularından Bîrûnî ile İbni Türk, matematik ilminin doğudaki başlıca temsilcileri oldular. Algoritma ve cebirin babası Hârezmî; astronom Uluğ Bey hep Türk asıllıdır.   Kâğıt, matbaa, barut, pusula, orijini Çin bile olsa, Uygurlar tarafından geliştirilip dünyaya tanıtılmıştır. Semerkand, zamanında, en kaliteli kâğıt imal edilen yer idi. Selçuklular devrinde bilhassa tıp ilmi çok gelişti. Anadolu’da birçok tıp fakültesi, hastahâne kuruldu. Akıl hastalarına ilk defa hasta muamelesi yapıp tedavi eden Türkler oldu.    Pirî Reis, Seydi Ali Reis, Kâtib Çelebi, dünya çapında coğrafya âlimleri olarak kabul gördü. Yeni kıtaların keşfinden hemen önce bu coğrafyacıların yaptığı ve aslına oldukça yakın haritalar herkesi hayrete düşürmektedir.   Türklerin yaşadığı şehirler, dünyanın en kalabalık ve en mamur şehirleriydi. Asya içlerinden Akdeniz’e, Oğuz bozkırlarından Hindistan ortalarına ve Mısır’a kadar uzanan geniş sahada o devrin Türk devletlerinden kalma çoğu birinci sınıf sanat eserleri görenlerin gözünü kamaştırmaktadır. Türkler bu çağda sanat dünyasına mühim yenilikler getirdiler. Kendilerine has bir üslup kullanarak İslâm medeniyetini inkişaf ettirdiler.

    … Osmanlı Sancağı, lügatin dediği gibi hakikatte uzun bir sırığa takılmış renkli bir bez parçası mı? Hayır, O, ecdâdın ve “Âl-i Osman”ın  pak ve mübarek kanlarıyla dokuyarak bize teslim eyledikleri bir emanettir. O, öyle bir örtüdür ki; bütün Osmanlılığın mevcûdiyetini, şan ve şerefini, tarih ve mukaddesâtını, kadınlarımızın ırz ve namusunu, kızlarımızın bekâretini, çocuklarımızın saadetini saklıyor. Biz onun üzerine nasıl titremeyiz? Hepimize teneffüs hakkı veren odur. Bizleri bereketlendirip ısıtan hep onun asil ve cömert kalbidir.

    Eğer o çarpmazsa, bizim de nabzımız atmaz, göğsümüz vurmaz. Allah esirgesin, eğer onun gül benzi hasâra uğrarsa “Kâbe”mizin kara gömleği parçalanır. “Peygamberimizin yeşil örtüsü” yırtılır. Analarımızın ak saçı yolunur, kızlarımızın namus perdesi yırtılır.

    Görmüyor musunuz? Ne kadar canlı, asabî, cesur, yiğit ve benzerlerinden üstün!… Hiçbir gelin o kadar sevimli, zarif ve nazlı olamaz. Hiçbir delikanlı onun kadar boylu poslu, hareketli ve dinç değildir. Bizzat atalarımızın zaferle, üstünlükle dolu ruhunu taşımasaydı, saflarımızın önünde bu kadar kahramanca göğüs gerer miydi?..

    Sancağımız ebedî hayat ile bahtiyardır. Vatanın fedakâr çocukları kanlarını, canlarını ona hîbe ederek kattıkları içindir ki; daima böyle genç ve dinç kalacaktır.

    Karşısında durarak saygı töreni yapmamız sebepsiz değildir. Biz onda, bütün “Âl-i Osman”ı, mâzimizin kahramanlarını, mefkûremiz uğrunda can veren bütün babalarımızı ve vatan  evlatlarını  selamlıyoruz.  Tarihimiz kaybolursa, Sancağımız onu yeniden yazarak meydana getirebilir. Ona bakarken nasıl göğsümüz kabarmaz , nasıl gözlerimiz yaşarmaz?…  Yedi asrın şanını ve yüceliğini, elemlerini ve fâcialarını içine alan bu emsalsiz sahne bizi saatlerce hıçkırtıp ağlatsa yeridir!…

    Ya o al rengi biliyor musunuz? Memleketin kaderi ve geleceği için o kadar cömertçe akıtılan kanlara işaret ediyor… Hakikattir ki babalarımız, yurdumuz için kadınların da yapabilecekleri gibi yalnız gözyaşı dökmediler.

    Bu ocağı kurarken, bizzat kendilerini kurban ettiler. Sancağımızı kaldırmak için düştüler. Onun şan ve şerefle dalgalanması için kendi ciğerlerinin nefes alıp vermelerinden kısarak tasarruf ettiler.

    Onda çırpınan şey, geçmişlerimizin gayretli ruhlarıdır. Onun mukaddes alevinde yanan çıra, şehitlerimizin intikam parçalarıdır.

    Dünyanın bütün çiçekleri “Albayrak”ın yanında renksiz ve kokusuzdur. Biz onun katmerlerinde bizzat cenneti koklarız. Bozkırlarda onun ateşi etrafında ısınırız, kum çöllerinde onun gelincik tazeliğiyle yüreğimizi tazeleriz. Fecrin akını gibi bir gecede Asya’dan Avrupa’ya baskın yapan Bayrağımızı bütün ufuklar tanır… “Eflak”, “Buğdan” ovaları; “Avusturya-Macaristan”, “Lehistan” sahraları; “Volga-Tebriz” illeri; “Cezayir-Nis” sahilleri hep onun devrine ve eteğini öpme saadetine erdiler.

    “Bosna ve Kırım”ın bahçeleri, İran‘ın gülistanları bu kadar güzel, canlı bir gül daha aslâ vermeyecek. Tuna yalıları, Hind suları “Hilâlimiz” gibi kıymetli taşlarla bezenmiş ve şa’şaalı bir gerdanlık hayat devam ettikçe takınmayacaktır. 

    Atalarımız, nasıl bayrağımızı damarlarının en kıymetli yakutlarıyla bezemişlerse, analarımız da en güzel incilerini onun üzerine işlemişlerdir.  Şu “Ay”a bakınız,  ne kadar temiz ve şeffaf!… Mukadderatımızın  ziyneti içinde en kıymetlisi, şüphe yok budur. Çünkü; sevgili ninelerimizin sıcak ve samimi gözyaşlarıyla süslenmiştir. Ya hepimizin gözbebeği olan şu parlak “yıldız…” Bizi bütün gece yatağımızın başucunda uyanık bekleyen odur!… Hayatı boyunca bir kere bile kirpiklerini kırpmamış, her zaman üzerimize titremiş, obamızı, yurdumuzu, serhadlerimizi canını verircesine korumuştur.  Bize olan yumuşaklığı ve şefkati annelerimizinkinden fazladır. Nazarı kuru fakat gözleri doludur.

Sancağımızın şan ve şerefle taşıdığı büyük yük altında henüz kanayan yaraları da vardır. Onun vakit vakit kabaran göğsü, çocuklarına söylemek istemediği, bununla beraber hepimizin bildiği kederlerini kâfi derecede açıklar. Bu yaraları zaman ve unutmak tedavi edemez. Onları sarıp kapatacak olan ancak genç nesillerdir ve bayrağımız işte bu ümit ile mağrur ve gururunda ma’zurdur. İnsaf ediniz, hangi baba evlatlarına mağrur olmaz?…

    Asırları iftihar edilecek şeylerle doldurmuş, bütün Şark’a hakikî bir fecir, aydınlık getirmiş, Allah’ın birliği davası, peygamberinin hidayet yolu, Hakk’ından ve nefsinden emin olanlara has bir kahramanlıkla, her zaman bir başına müdafaa etmiş, insaniyetin mazlum olan yarısını bağrına basmış olan Sancağımıza lâyık olduğu zafer ve istikbâli Allah ihsan edecektir!… Bizzat istikbâl, ondan başkasının dudağını açmasına müsaade etmeyecektir. Her Osmanlı genci, elinde olmadan Bayrağının aşkıyla yanar. Onun gölgesinde gelecek her ölümü, vallahi anası gibi kucaklar!…

    Boralarla şakalaşan, tayfunlarla oynaşan, tarihlere meydan okuyan ve dünyalarla savaşan Türkler’in Bayrağı!… Fatihler’in Sancağı hakkındaki hikayeler aşk ve ölümle nihayet buluyordu.

Kaynak: Nâci Kâşif Kıcıman- Medine Müdafaası

 Bu tespiti, İslâm ve Türk düşmanı avukat Guer misallendiriyor: “Türk  şefkati hayvanlara bile şâmildir” dedikten sonra şu örneği zikrediyor: “Hayvanları beslemek için vakıflar ve ücretli adamları vardır. Bu adamlar sokak başlarında sahipsiz köpeklere ve kedilere et dağıtırlar…  Sokaktaki ağaçların kuraklıktan kurumasını önlemek için bir fakire para verip  sulatacak kadar merhametli müslümanlara bile rastlamak mümkündür… Birçokları da sırf azad etmek için kuşbazlardan kuş satın alırlar. Bunu yapan bir Türk’e bir gün yaptığı işin neye yaradığını sordum. Küçümseyerek baktı ve şu cevabı verdi: “Allah’ın rızasını kazanmağa yarar.” Galiba geçmişimizden uzaklaşmak bize çok pahalıya patladı. Yahya Kemal Beyatlı‘nın bir tespitiyle yazımızı noktalayalım: “Eski Türklerin bir dinî hayatları vardı, dinî hayatları olduğu için de çok şeyleri vardı; yeni  Türklerin de dinî hayatları olduğunda çok şeyleri olacak.”

    Osmanlı denilince akla gelen yüzlerce yıl dünyanın üç büyük kıtasında hükümran olmuş, oralarını din, dil, nesep, mezhep farkı gözetmeden ve şimdilerde olduğu gibi henüz, insan hakları hukukunun üstünlüğünü, Demokrasi gibi kavramların ağızlarda çiğnenmediği dönemlerde insanca, hakça, adalet ve eşitlik üzere gül gibi yönetmiş, bir millet ve Devlet akla gelir, bu düzene de Pax Ottomana denilirdi. Bunun yanlış anlaşılmaması için de parantez içinde eş anlama gelen Turcica eklenirdi.

    Amerika’dan tutunuz Avrupa Birliği diyerek dünyaya yeni bir düzen vermeye çalışan Fransa- Almanya ikilisine, Rusya Fedarasyonu’na varıncaya kadar herkes Balkanların, Orta Doğu’nun bugünkü acıklı haline bakarak bir zamanlar buralarını gül gibi yönetmiş bir ‘Osmanlı tılsımı’ aramaktadır.

    Daha önce yazdım, fırsat düşerse bıkmadan yine de yazarım. Toprağı bol olsun.  Mareşal Tito bir gün o tarihlerde oralarda Büyükelçi olan bu satırların yazarına; “Biz çeşitli dil, din ve kökenden bu 6 ayrı milleti bir arada yönetebilmeyi siz Osmanlı’lardan öğrendik!”

    Benzerini Macarlar da  hala söylerler: “ Eğer Türkler gelmese idi biz Macarca konuşmayı bile unutmuş olacaktık!..” derler.

    Tarihi sevenler bilirler, Orta Macaristan Kralı kendi özel mührünü Türkçe olarak kazdırmıştı. Meali şöyleydi; “Muhibbi Devleti al Osmanım; İtaat üzereyim emre: Kralı Orta Macar’ım, Namım Karoly İmre!..

    Yani ben, “Osmanlı Devleti’nin dostuyum, onun emirlerine itaat ederim. Orta Macaristan Kralıyım. Adım da Karoly İmre!” diyor mühründe adam!.

    “… Çünkü, o zaman yeni nesiller Shakespeare’i anlayamaz! Shakespeare’i anlayamayan İngiliz gencini ben ne yapayım!..”. Gerçekten de bu cevap çok yerindeydi. Zîrâ bilindiği gibi Shakespeare, İngiliz edebiyatı ve düşüncesi için çok önemli bir kişilikti. Bu cevabın doğruluğu ve haklılığı zihnimde gün geçtikçe netleşiyordu. Zîrâ milletler medeniyetlerini kendi kültür temelleri üzerine bina etmektedirler. Doğuda da batıda da durum böyledir.

    Üniversitesiyle ünlü Oxford şehrini gezerken gördüklerim de bu düşünceyi destekliyordu. Zîrâ XVI. ve XVII. asırlardan kalan kolej binaları aynen korunuyordu. Yeni ihtiyaçlar için, eski binaları yıkıp yerine yenilerini yapalım dememişler; “kadîmi kıdemi üzere ibkâ edip” ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar için çağın anlayış ve gereğine göre yeni binalar yapmışlardı. Elbette bu doğru bir yöntemdi. Ne yazık ki bizdeki durum, bunun aksine gelişmiştir ve içler acısıdır.
 
    Gerilik Değil

    Bir milletin geçmişiyle ve köklü gelenekleriyle bağ kurmasının asla gerilik sebebi olmadığı ise Japonya’nın geçen asırda ilim ve teknikte gösterdiği gelişme ve yükseliş ile bir kez daha apaçık belli olmuştur. Japon alfabesinin zorluğu ise herkesin bildiği bir keyfiyettir. Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi’nde görev yaptığım yıllarda oradaki Çinlilerin kimbilir kaç bin yıllık gelenek ve mûsikilerini yaşatmak için gösterdikleri çabalar ise unutulacak gibi değildir.
 
    Bizde ise son asırlar ve son yıllarda her yönüyle tarihimiz, kültürümüz ve dilimize karşı takınılan olumsuz tavırları bir tahribat olarak nitelemek bilmem çok mu hamasî bulunur ya da Ziya Paşa’nın şu beytinin manasına uymaz mı?

Eyvah bu bâzîçede bizler yine yandık  
Zîrâ ki ziyan ortada bilmem ne kazandık

    Dünya milletlerinin kendi kültürlerine bağlılık derecesi yukarda işaret ettiğimiz gibi iken, bizim, dünyayı hayran bırakan kültür mirasımızı nisyana terk edişimiz veya gereken önemi vermeyişimiz ülkesi ve milletini düşünen herkesi derinden üzmekte ve acaba dünyada bizden başka dedesinin mezar taşını okuyamayan bir millet var mı diye düşünceye sevk etmektedir.

    Zîrâ bir milletin geçmişiyle olan bağlarını koparması bir ağacın köklerinin kesilmesine benzer. Bu yüzden genç nesillerin, dedelerinin yaptıklarını öğrenmeleri onların ufuklarını açacak, geçmişle olan bağlarını kuvvetlendirecek ve kendilerine olan özgüvenlerini artıracaktır. Bu konuda çok anlamlı bir atasözümüz vardır: “Ot kök üstünde biter!”.

    Ortaçağdaki göçebe Türk cemiyetlerinde, çok zengin bir asilzadeler sınıfı, her hususta hür olan halk tabakası ve nihayet kara halk denilen, esirlerden oluşan aşağı tabaka vardı, işaret edildiği üzere, Türk göçebe cemiyetinde medeni hayatın birliktelik manzarası ve birçok müesseseleri görülmektedir.
    Çadırda doğar Çadırda Ölürlerdi

    İşte, birçok Avrupalı âlimlerin de belirtikleri üzere, doğuştan asker, teşkilâtçı ve idareci olan Türkler, hep çadırlarda doğmuşlar ve buralarda yaşayıp ölmüşlerdir. Eski Türkler çadıra otak (otağ) adını veriyorlardı ki, bugünkü oda sözü buradan gelmektedir. Otağ ismi, çadır mânasında olarak, Selçuklularda ve beyliklerde olduğu gibi, Osmanlılar’da da kullanılmıştır. Çadır kelimesine gelince, bu da türkçe olup çatmak fiili ile ilgilidir.

             
    Orta çağda, Orta Asya’nın engin bozkırlarında yaşıyan Türklerin çadırları, keçeden yapılmıştı. Şekli yuvarlak olup, sağlam kazıklarla yere bağlanmıştı. Normal halk çadırları sekiz on kişi alacak büyüklükte idi. Asilzadeler olan beylerin ve hanların muhtelif şekil ve büyüklükte otağ yâni çadırları vardı.

    Yağmalı Şölen

    Bunlardan kırmızı atlas veya ipekten yapılmış büyük otağlar elli, yüz kişi alırdı ki, burada resmî toplantılar yapılır, ziyafetler verilirdi. Renk renk kıymetli kumaşlar ve ipeklilerle süslenmiş olan bu otağlar, bâzı zamanlarda ziyafetten sonra içindeki kıymetli eşya ile birlikte ziyafeti veren han veya beyin müsaadesiyle yağmalanırdı.

    Yağma esnasında han veya bey, varsa oğulları ve hatunu ile beraber otağdan uzaklaşırdı. Otağ-ı yağma edenler, yağmadan sonra  han veya beyin huzuruna vararak onu selâmlarlar ve yağmaladıkları eşya ile birlikte kendi yerlerine giderlerdi. İşte eski Türklerdeki yağmalı şölenin aslı budur.

    Çadır, Türkler tarafından o kadar sevilmiş ve ona o kadar alışılmıştı ki, yabancı ülkelerde bulunan ve evlerde oturan Türkler çadırda yaşamanın hasretini çekmişlerdir. Şüphesiz ki, onlar çadıra, hür ve serbest yaşamanın bir timsali nazariyle bakıyorlardı.

    Yedinci asrın başlarında Çin’de bir müddet yaşıyan bir Gök Türk şehzadesi, kendisine tahsis edilen muhteşem bir binada kalmak istemiyerek, bu binanın bahçesine kurduğu bir çadırda oturmuştur.

    Eski Türklerin çadırları, elbiseleri gibi, umumiyetle ak idi. Ancak köle ve cariyeleri, kara çadırlarda yaşarlardı. Büyüklerin çadırlarından bâzıları al, kırmızı ve turuncu idi.

    Arap yazarlarına göre, Peygamberimiz, hayatının son zamanlarında Türk çadırında oturmuş ve bu çadırı çok sevmiştir.

    Otağ-ı Hümayun

    Osmanlı Türklerinin çadırları  da Orta Asyalı atalarınınkinden farksızdı. Osmanlı hükümdarlarının büyük ve muhteşem çadırları vardı ki, buna Otağ-ı  hümayun denilirdi. Otağ-ı hümayun seferlerde, av ve gezintilerde kullanılırdı. Çok güzel, işlemeli ve süslü olan Otağ-ı hümayunlar birçok kısımlara ayrılmıştı.

    Otağ-ı  hümayunların rengi kırmızı idi ve Osmanlı ordusunda padişah, şehzadeler, vezir ve beylerbeyilerden başkası bu renkte çadır kullanamazlardı.

    Padişah otağlarından Kanuni Sultan Süleyman’ın 1566 da yaptığı Zigetvar seferindeki Otağ-ı pek mükemmel olup, yedi direkli idi. Bu hükümdarın nişancısı ve tarihçisi Celâlzade, bu Otağ-ı pek edibane bir surette tasvir etmiştir. Onun bu tasvirinden anlaşılıyor ki, Kanuni’nin Otağ-ı, renkli şerit ve sırma saçaklarla süslenmişti.

    Padişah otağlarının nezaretine hayme mehterleri adı verilen bir cemaat bakardı. Bu cemaat oda tâbir edilen dört kısma ayrılmıştı. Padişahlar sefere veya her hangi uzakça bir mahalle gidecekleri vakit Davutpaşa, Çırpıcı çayırı ve Üsküdar’daki Doğancılar meydanına hayme mehterleri daha önce hareket ederek otağlar kurarlardı.

    Seferlerde iki otağ bulundurulması âdet idi. Bunlardan birisinde bizzat hükümdar oturur, diğeri de tuğlarla beraber daha ilerdeki menzilde kurulurdu. Tuğlarla Otağ-ı hümayunu nakle memur edilenlerin başlarına, konakçıbaşı denilirdi ki, bunlardan bâzıları beylerbeyi rütbesini haizdi.

    Asker çadırlarına gelince, bunlar koni şekilde olup, pamuktan yapılmıştı. Renkleri beyazdı.

“Geçmişi öğrenelim, gezip anayurtları;
Görelim, hangi  tasa  öldürmüş Bozkurtları!
Çevirelim gözleri  on dört  asır  Önceye;
Sonra bugüne dönüp dalalım düşünceye…
Seni  özünden vuran düşmanın kimmiş dünkü?
Göreceksin ki, yine  aynı düşman, bugünkü!”

    Gençosmanoğlu; “Bozkurtların Destanı” adlı eserine şu mısralarla başlar: Bu mısralar, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu’nun bütün şiirlerinin hülâsasıdır. Biz, sâdece bu mısraları tahlil  etsek bile, 0nun fikir muhtevasını ve bununla birlikte şâirimizin arzularını açıklamış  oluruz.

    Burada   “zaman” ; “geçmiş”tir. “Mekân”; “anayurtlar”dır. Şahıs ise  “Bozkurtlar”!.. “Sonra”  kelimesi kırılma  noktasını teşkil  eder. Ve zaman “bugün”e döner. Geçmiş’te Bozkurtları öldüren  tasa  ile; “bugün”, “seni” yâni  (beni, bizi, onu)   “özünden vuran düşman” aynîleşmektedir. Demek ki, zaman’ın değişmesi hiçbir şeyi  değiştirmemiştir.

    Şâir, burada bir noktaya  dikkat çekiyor: “Dalalım düşünceye…” diyor.

    Kanaatime göre bugün en büyük noksanlık bu! En büyük gaflet bu! Düşünceye dalmak şöyle dursun, düşünmenin kenarından bile geçmek zorlaşmış. O kadar  az düşünen bir cemiyet olmuşuz ki, hâlâ “Bozkurtları hangi  tasa öldürmüş” idrâkinde değiliz.

    Bozkurt; Türk milletinin, Müslüman olmadan  önce, Orta  Asya  döneminde, yol göstericisi olarak kabul  edilen millî sembolüdür. Bu, sadece bir semboldür. Zaman zaman, şâir  tarafından “kişi” yerine de kullanılmaktadır. Oğuz Han; “Oğuz Han Destanı”nda halkına  şöyle der: “Bozkurt  sesi savaş parolamız olsun!”

    Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, târihî hâdiseleri büyük bir aşkla, şuurlu bir şekilde destanlaştırmasını bilmiş nadir bir şairimizdir. 0, aynı şuurla  yazdığı “Kür Şad İhtilali Destanı”nda da  şöyle der:

Yıl Milâdın altıyüzkırkı…
Gece…
Vey ırmağının kıyısındayız
Gün doğmadan az önce…
İlkin Karabudak’la Yığaç,
Bir ormanda iki ağaç
Gibi düştüler…
Peşlerinden,
Gümüş’le Tunga devrildi…
Dört delikurt,
Gerdeğe girer gibi gittiler ölüme!
Ölümle öpüştüler!
Hey!.. Hey!…
Yine de hey! Hey!..
Bir yanda Çin ordusu,
Öbür yanda Vey!…
Ortada Kür Şad!…
Olmaz böyle şey!…
Kim derdi ki Kür Şad,
Kemikle et’ti?
O bir kişi değil,
O bir devletti!…
Bayraktı, vatandı…
Bir özge candı….”

   Şâir; “devlet” olabilecek “Kür Şad”lar aramaktadır. “Devlet malı deniz…” diyenler değil; tıpkı “Alp-Erenler Destanı”ndaki Osman Gazi Beğ şiirindeki gibi hissedip-yaşayacak pırıl pırıl nesiller istemektedir:

“Adımız seyfullah yazıldı Arş’a,
Hiç yakışmaz bize niza eylemek.
Gayemiz îlây-ı Kelimetullah,
Sancağı altında gazâ eylemek.
…
İşimiz, insanı cümle mahlûkat,
İçre en şerefli âza eylemek.
…
Yoktur töremizde, hem dinimizde,
Canlı bir nesneye ezâ eylemek.
Lâkin, elbet vardır, ezâ edene,
Hak ve hukuk üzre cezâ eylemek.
Muhammed ümmeti olmanın kavli,
Her bir işi,0’na seza eylemek.
Türkmenlik değildir, bilinmiş ola,
Kını kılıçlara koza eylemek.
Tanrı buyruğudur, Oğuz nesline,
Hakk’ı yeryüzünde fezâ eylemek.
Maksat, gönülleri İslam’a açıp,
Hak’dan bir güzelce rıza eylemek.”
    Şâir, bütün niyyetini ortaya koymakta “Oğuz nesline” gereken tavsiyesini yapmaktadır. “Hakk’ı yeryüzünde feza eylemek”i, Allah’ın emri olarak kabul edip, bu “rıza”yı kazanmak isteyen nesillere ihtiyacımız vardır. “Kını kılıçlara koza eyle”meden, ilim ve irfan sahibi olmak lâzımdır.

    Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, esaretin, kime olursa olsun karşısındadır. Kendi milletini çok sevmesine rağmen, insanlığın da refah ve huzur içinde bulunmasını arzulamaktadır. Bunu “Macar Kardeşlerime” adlı şiirinde görmemiz mümkündür:

“İki tutsak kardeşiz
Kahpe acunda.
Senin tutsaklığın yüreğimde ok;
Benim gözyaşlarını senin acında…”
    Bugün; Doğu Türkistan’da, Kerkük’te çekilen acıların aradığı gözyaşları nerededir? Onların “tutsaklığı”na “ok” olacak “yürekler” tükenmiş midir? Şâir, bütün bu endîşeleri hissederek bugünlere, bugünün insanına seslenmektedir.

    Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu’nun destanlarını okuyan genç nesil, ecdadının yaptıklarından gurur duyacaktır. Nasıl bir şanlı ve ihtişamlı mâzîye sahip olduğunun idrâkinde ve şuurunda olacak, geleceğe daha emîn adımlarla yürüyecektir.

    Çalışacak… Çok okuyacak ve ilme sarılacaktır.

Aç susuz kalan bu hayvancıklar birbirlerini yemeye başlamışlar. Köpeklerin bağrışmaları, ulumaları, iniltileri Anadolu yakasından bile duyuluyormuş. Hayvanların Âhı Tuttu!
  
Bu hayvanların bağırmaları ve iniltileri zamanla azalarak kayboldu. Bütün hayvanlar açlıktan ve susuzluktan öldüler. İstanbul halkı buna çok üzülüyordu; ancak İttihat ve Terakki’nin korkusundan ağzını açamıyordu. İşte İstanbul halkı, Balkan Harbi’nin bir savaştan ziyade bir felaket, bir facia halini almasını ve koca Rumeli’yi kaybetmemizi, köpeklere yapılan bu zulüm ve işkenceye bağlıyordu. Nitekim bu felaket ve facialar art arda yağmaya başladı. Kaynaklar:  Münevver Ayaşlı – Rumeli ve Muhteşem İstanbul
                     Pınar Dost –  Eski ve Yeni Türkiye’nin Dostu: Claude Farrére
                     Hayat Tarih Mecmuası

Koca Yusuf: 1870 Bulgaristan, Deliorman, Karali köyü doğumlu. Boy 1.86, 120 kilo. Avrupa ve Amerika’da destansı güreşler kazandı. Acı bir kuvvete sahipti. Yenilgi yüzü görmemiştir.

Yaşar Erkan: 1911 İstanbul doğumlu, 1936 Berlin Olimpiyatları şampiyonumuz. Boy 1.65. Dayanılmaz bel kündeleri vardı. Avrupa’da yaptığı 63 maçın 58’ini kazandı.

Yaşar Doğu: 1915, Samsun Kavaklı ilçesi Karlı köyünde doğdu. Boy 1.68. Okuyup yazmayı askerlikte öğrendi. 67, 73, 79 ve 87 kilolarda şampiyonlukları vardır. Millî takım antrenörlükleri yaptı. Çok acımasız güreşirdi. Türk folkloruna ve müziğine yakın dururdu. En bunaltıcı oyunu “Sarma” idi ki, bu oyundan kurtulabilen ve perişan olmayan çıkmamıştır. Sırtı hiç yere gelmedi.

Celal Atik: 1918 Yozgat, Boğazlıyan ilçesi Günden köyü doğumlu. Türkmen. Boy 1.75. Güzel konuşan, şık giyinen, endamlı ve yakışıklı bir güreşçi idi. Soyadını Atatürk vermiştir. Her oyunu ustalıkla uygular ama “Bravle” çekerek rakibini yıkıp indirmeyi pek severdi. Dünya ve Olimpiyat şampiyonlukları bulunan Celâl Atik uzun süre güreş hocalığı da yapmıştır.

Gazanfer  Bilge: 1920, İzmit Karamürsel doğumlu. 62, 67, 73 ve 79 kilolarda fırtına gibi esti. Boy 1.70. Bu sporcumuz 1948 Londra Olimpiyatlarında 62 kilonun şampiyonu oldu. Çok sayıda Avrupa birincilikleri var. Rakiplerini güçlü kollarıyla derhal havalara kaldırır ve başı üzerinde gezdirip yere çakardı.

Ahmet Uzun: Adını çok az kişinin bildiği bu pehlivan, dünya güreşine “Danabağı” oyununu armağan eden yiğittir. Ahmet Uzun’dan öğrendikleri bu oyunla Fransız Daniel Robin, Rus Medved, Japon Sasahara, Alman Seger, Dünya ve Olimpiyat şampiyonlukları kazanmıştır.

Zanapali Hanifi: En zorlu karakucak başpehlivanlarından. Adana Karataş ilçesi Yemişli köyünden. Yörük. 1918 doğumlu, boy 1.90. Kilo 115. Bu pehlivanımız da dünyaya “Yan Bağda” oyununu öğretti.

Nasuh Akar: 1925 Yozgat doğumlu. 57 kiloda Dünya ve Olimpiyat şampiyonlukları kazandı. Kendine has bir güreş stiline sahipti. Sarma tekrar, rakibini yayar ve süratle kündeye geçerdi.

Hüseyin Akbaş: 1933’de Tokat’ın Almus ilçesinde doğdu. Altı defa dünya şampiyonluğu kazanan Hüseyin Akbaş’ın da kimselere benzemez bir güreş üslûbu vardı. Azıcık kısa ve sakat olan sol bacağını rakibe verir, rakibi ise her yana dönen bu bacağı ne yapacağını bilmezken, Hüseyin adamı çökertir, oturduğu yerden künde üstüne künde atardı: Oturak kündesi.

Ali Yücel: 1930 Tokat doğumlu. Boy 1.58. Her güreşi heyecan uyandırır ve zevkle seyredilirdi. Akrobat yapılı Ali Yücel’in en bitirici oyunları arasında “Kafa-kol” ile “Salto” vardı. 52 kiloda Dünya ve Avrupa şampiyonlukları kazanmıştır.

İsmet Atli: 1931, Adana kozan ilçesi Çukurören köyünde doğdu. Dünya ve Olimpiyat şampiyonlukları sahibi. Boy 1.78. Ürkütücü bir kuvvet sahibi olan İsmet Atlı aynı zamanda iyi bir ozandır. Adı, Adana’da bir stadyuma ve Akyazı’da bir caddeye verilmiştir. İsmet Atlı antrenmanlarını çoğu defa Yaşar Doğu ile yapar ve güreş bittiğinde yarım saat baygın kalırdı.

Ahmet Ayik: 1936, Sivas’ın Hafik köyünde doğdu. Düzgün giyimi, tatlı konuşmasıyla bilinir. Ahmet Ayık’ın taş gibi sert bir vücudu vardı. O da Dünya ve Olimpiyat şampiyonlarımızdandır. Yenilmez Rus güreşçisi Medved’i tek yenebilen odur. Güreşe yatık girer, fırtına gibi çift dalar, sarma ve künde ile rakiplerini bozar, kısa zamanda tuşlardı.

Mahmut Atalay: 1934 Çorum doğumlu. Karakucak güreşinden gelme bu harika pehlivan rakibinin sol bacağından şimşek gibi dalar, omzu ile kasıktan vurup çökertirdi. Dünya ve Olimpiyat şampiyonumuzdur. En ünlü ve usta yabancı pehlivanların ondan ödü kopardı. Millî Takım antrenörlüğü yapmıştır.

Mustafa Dağistanli: 1932, Samsun, Çarşamba doğumlu. Adaleli, iri kemikli, fevkalâde cesur bir sporcu idi. Rakiplerinin her oyununu bozar ve hemen altına alırdı. Sonra sol yanına geçer, oturur, yaman bir burgu takar ve ileri doğru göğüsleyip tuşu tamamlardı. Antrenmanlarda kendinden cüsseli güreşçileri yenen Dağıstanlı da Dünya ve Olimpiyat şampiyonlarımızdan. Milletvekilliği yapmıştır. Sırtı hiç yere gelmedi.

Hasan Güngör: 1933’de Denizli’nin Acıpayam ilçesinde doğdu. Boy 1.80. O da efsane yıldızlarımızdan. Defalarca Dünya, Avrupa ve Olimpiyat şampiyonluğu kazandı. Her maçında buldozer gibi çalışır, oyundan oyuna geçerdi. Onun da kurtuluşu olmayan kündeleri dünyaca ünlüdür. Bir salon dolusu kupa, madalya, şilt ve başarı belgesi vardı.

Adil Atan: 1929 Adapazarı doğumlu. Boy 1.90. Kırkpınar Başpehlivanlığı ve Dünya şampiyonlukları kazandı. En bitirici oyunu, ayakta göğüs göğse iken dalmaktı. Alta düşünce isteyerek künde verir sonra da topuk kesip işi bitirirdi. Uzun kollarıyla ahtapot gibi sarar, rakibini kötü bunaltırdı.

İsmail Oğan: Ben bu yıkılması zor pehlivanı tıpkı Hasan Güngör, Bayram Şit, Yaşar Doğu gibi güreş meydan ve minderlerinde seyrettim. İsmail’in güreşi bitsin istemezdiniz. 1933 Antalya doğumlu. Boy 1.75. Sırrım gibi bir Yörük delikanlısı iken “Antalyalı Çürük” diye şöhret bulmuştu. Bolca koşar, bir oturuşta tıpkı Ahmet Ayık ve İsmet Atlı gibi bir oğlağı yiyebilirdi. Dünya ve Olimpiyat şampiyonlarımızdandır. Serbest güreşe odun kırar gibi acımasızca giren İsmail Oğan yağlıda da hatırı sayılan, ürkülen bir pehlivandı. En büyük özelliği kündeyi yüksekten ve çok şiddetli savurmasıdır.

Bayram Şit: Denizli ili Acıpayam ilçesi doğumlu. Boy 1.67. Çok dayanıklı, bol nefesli, yorulmak bilmeyen bir sporcu idi. 1952 Helsinki Olimpiyatlarında fırtına güreşler attı ve şampiyon oldu. mükemmel sarma takardı. Kendi icad ettiği oyunları vardı. Kırkpmar’da (boyunda) birinciliklere ulaşan Bayram Şit, Türk ve Fransız millî takımlarını çalıştırmış, dünya şampiyonları yetiştirmiştir. Fransızların iftihar ettiği müstesna güreşçi Daniel Robin onun çırağıdır.

Hamit Kaplan: 1933, Amasya ili, Hamamözü köyünden. Dünya, Avrupa ve Olimpiyat şampiyonu. 13 altın madalyanın sahibi. Ağır sıklet güreşen Hamit Kaplan, göğüs çaprazını en iyi uygulayan pehlivandı. Ardından yan üstü, sırt aşağı, rakibini yere sererdi. O yüzden en namlı dünya güreşçileri Hamit ile güreşe tam girmez, maçı puansız bitirmeyi kazanç sayarlardı.

Hamza Yerlikaya: Henüz 17 yaşında iken Avrupa ve Dünya şampiyonlukları, birden fazla Olimpiyat birincilikleri kazanan Hamza Yer-likaya “Salto”yu da, “Künde”yi de en mükemmel atabilen inanılmaz bir güreşçi, dev bir rekortmendir ki “Yirminci Yüzyılın en büyük güreşçisi” unvanını da hak etmiştir.

Dünya güreşine oyunlar ekleyen büyük çaplı bu güreşçilerimiz kadar, aynı ayarda diğer pehlivanlarımız ise şunlardır:
Nasuh Akar, Haydar Zafer, Mersinli Ahmet, Müzahir Sille, Rıza Doğan, Mithat Bayrak, Tevfik Kış, İbrahim Karabacak, Bekir Büke, Yusuf Aslan, Hasan Gemici, Mehmet Güçlü, Salih Bora, Aslan Seyhanlı, Nihat Kabanlı, İsmail Temiz, Mehmet Uzun, Ali Rıza Alan, Satılmış Tektaş, Hasan Sevinç, Ramazan Güngör, Dursun Ali Erbaş, Nureddin Zafer, Mehmet Kartal, Gıyaseddin Yılmaz, Ayhan Taşkın.
Onların tamamı, Türkiye sevinsin, bizler mutlu olalım diye senelerce ter döktü. Dökülen her damla ter miktarınca bu ölümsüz isimlere, gerçek kahramanlara minnet borcumuz var.

Dört asker doğurmakla müftehir şanlı Türk annesi! Nasihatamiz mektubunu, Divrin Ovası gibi güzel, yeşillik bir ovacığın ortasından geçen derenin kenarındaki armut ağacının gölgesinde otururken aldım. Tabiatın yeşillikleri içinde mest olmuş ruhumu bir kat daha takviye etti. Okudum, okudukça büyük büyük dersler aldım. Tekrar okudum. Şöyle güzel ve mukaddes bir vazifenin içinde bulunduğumdan sevindim.

Gözlerimi açtım uzaklara doğru baktım. yeşil yeşil ekinlerin rüzgara mukavemet edemeyerek eğilmesi, bana, annemden gelen mektubu selamlıyor gibi geldi. Hepsi benden tarafa doğru eğilip kalkıyordu ve beni annemden mektup geldi diyerek tebrik ediyorlardı.   Gözlerimi biraz sağa çevirdim güzel bir yamacın eteklerindeki muhteşem çam ağaçları kendilerine mahsus bir seda ile beni tebşir ediyorlardı. Nazarlarımı sola çevirdim cığıl cığıl akan dere, bana validemden gelen mektuptan dolayı gülüyor, oynuyor, köpürüyordu… Başımı kaldırdım, gölgesinde istirahat ettiğim ağacın yapraklarına baktım. Hepsi benim sevincime iştirak ettiğini, yaptıkları rakslarla anlatmak istiyordu. Diğer bir dalına baktım, güzel bir bülbül, tatlı sedasıyla beni tebşir ediyor ve hissiyatıma iştirak ettiğini ince gagalarını açarak göstermek istiyordu.
işte bu geçen dakikalar anında, hizmet eri:  

Efendim, çayınız, buyurunuz, içiniz, dedi.
Pekala, dedim. Aldım baktım, sütlü çay…
Mustafa bu sütü nereden aldın?
Dedim. Efendim, şu derenin kenarında yayıla yayıla giden sürü yok mu?
Evet, dedim. Evet ne kadar güzel İşte onun çobanından 10 paraya aldım.  

Valideciğim, on paraya yüz dirhem süt, hem de su katılmamış. Koyundan şimdi sağılmış, aldım ve içtim.
Fakat bu sırada düşünüyorum. Ben validemin sayesinde onun gönderdiği para ile böyle süt içeyim de, annem içmesin olur mu? Şevket neden içmiyor? dedim. Fakat yukarıdaki bülbül bağırıyordu: “Validen kaderine küssün  ne yapalım. O da erkek olsaydı, bu çiçeklerden koklayacak, bu sütten içecek, bu ekinlerin secdelerini görecek ve derenin aheste akışını tetkik edecek ve çıkardığı sesleri duyacak idi.”  

Şevket merak etmesin, o görür, belki de daha güzellerini görür. Fakat valideciğim, sen yine müteessir olma. Ben seni, evet seni mutlaka buralara getireceğim. Ve şu tabii manzarayı göstereceğim. Şevket, Hilmi de senin sayende görecektir. O güzel çayırın koyu yeşil bir tarafında, çamaşır yıkayan askerlerim saf saf dizilmişler. Gayet güzel sesli biri ezan okuyordu.’  

Ey Allah’ım, bu ovada onun sesi ne kadar güzeldi. Bülbül bile sustu, ekinler bile hareketten kesildi, dere bile sesini çıkarmıyordu. Herkes, her şey, bütün mevcudat onu, o mukaddes sesi dinliyordu. Ezan bitti. O dereden ben de bir abdest aldım. Cemaat ile namazı kıldık. O güzel yeşil çayırların üzerine diz çöktüm. Bütün dünyanın dağdağa ve debdebelerini unuttum. Ellerimi kaldırdım, gözümü yukarı diktim, ağzımı açtım ve dedim:

Ey Türklerin Ulu Rabbi Ey şu öten kusun, şu gezen ve meleyen koyunun, şu secde eden yeşil ekin ve otların, şu heybetli dağların Halikı Sen bütün bunları Türklere verdin. Yine Türklerde bırak Çünkü böyle güzel yerler, seni takdis eden ve seni ulu tanıyan Türklere mahsustur.

Ey benim Yüce Rabbim! Şu kahraman askerlerin bütün dilekleri; ism-i cemalini İngilizlere ve Fransızlara tanıtmaktır. Sen bu şerefli dileği ihsan eyle ve huzurunda titreyerek, böyle güzel ve sakin bir yerde sana dua eden biz askerlerin süngülerini keskin, düşmanlarını zaten kahrettin ya, bütün bütün mahfeyle! diyerek bir dua ettim ve kalktım. Artık benim kadar mes’ut, benim kadar mesrur bir kimse tasavvur edilemezdi.

Anneciğim, oğlun Halit de benim gibi güzel yerlerdedir. Dünyanın en güzel yerleri burası imiş. Yalnız bu memleketlerde düğün olmuyor, inşallah düşman asker çıkarır da, bizi de götürürler, bir düğün yaparız, olmaz mı? Kadire mektup yazdım.

Valideciğim, evdeki senet vesaireyi kimselere kat’iyyen vermeyin ve sorarlarsa biz bilmiyoruz deyin. Çantayı al, sandığa koy. Ben sana vaktiyle anlatmış idim, bu dünya böyledir. Fakat sen merak etme. O parayı vermezse, adliyedeki adam vermezdi. Hani nasıl aldık. Yalnız zaman ister. Valideciğim, çamaşır falan istemem, paralarım duruyor, Allah razı olsun.”

Oğlun Hasan Ethem 4 Nisan 1331/17 Nisan 1915

Şehit Ethem’in bu anlamlı mektubu, bugün”Bir 57. Alay şehidinin ilk ve son mektubu” diye 57. Alay Şehitliğinin kapısına büyük bir pano halinde asılı duruyor.  

Alman tarihçi Von Karabacek şöyle der:

“Türklerin İslâm’da ilk tarih sahnesine çıkışları gibi başlangıçta o derece ehemmiyetsiz görünüp de o ka­dar büyük tesirler icra etmiş olan bir tezahür, dünya tarihinde hemen hemen yok gibidir.”

Arap Mütefekkiri Cahiz, Abbasilerin en güçlü za­manında Türklerle ilgili şunları ifade eder:

“Vatan sevgisi, bütün insanlara şamil, beşere has bir histir. Fakat bu his, Türkler’de, başka kavimlerdekinden daha fazladır.”

Bir başka aydın ve kumandan Kuteybe Bin Müslim de:

“Türkler vatanlarına çok bağlıdır, vatanları için çırpınırlar. Hiçbir zaman vatanlarını unutmazlar. Nere­ye giderlerse gitsinler, vatanlarına bağlıdırlar. Türk’ü diğer milletlere üstün kılan amiller, bu hususiyetleridir ve bunu Türkler çok iyi bilirler” der.

Büyük Rus Tarihçisi Barthold şöyle bir tespitte bulunur:

“Türk kavimlerinin bilhassa X. Asırda başlayan fetihleri, onlarda milli bir gurur uyandırdı. Bu gurur XX. Asırda bile Türkler’in işine yaramıştır.”

Rus tarihçi tarihi bir vakayı tespit etti, ancak bizim yerli tarihçiler, aydınlar ve idareciler bu hakikati ısrarla görmemezlikten gelmektedirler.

Türklerin İslâmiyet’le şereflenmeleri diğer milletlerin Müslüman olmaları ile kıyas edilemeyecek kadar farklı­dır ve önemlidir. Bu tespiti yapanlardan biri de, XII. yüzyıl­da yaşamış din adamı ve tarihçi Süryani Mihail’dir.

Mihail: “Türk milleti tek tanrıya inanmakta idi. Arapla­rın da tek Allah’a inanmaları Türklerin İslâm dinini ka­bul etmelerine sebep olmuştur” der.

Din değiştirmenin millet hayatında meydana getirdi­ği değişiklikleri Türk tarihinde açık olarak görebiliriz. Türk­ler, Müslüman olmadan önce gerek Türkistan’da gerekse yayıldıkları diğer ülkelerde Budizm, Manihaizm, Musevilik ve Hıristiyanlık gibi dinleri kabul etmişlerdi. Ancak bu din­leri kabul etmeleri küçük guruplar halinde, kısmi olmuştur. Büyük kitle, kendi Gök-Tanrı dinlerine bağlı kalmışlardı. Türklerin kısmen de olsa kabul ettikleri bu dinlerin ortaya koyduğu nizam, onların töre ve yaşayışlarına uymadığı için kısa zamanda milli benliklerini kaybetmişlerdi. 

Göktürk Hakanı Bilge Kağan, veziri Tonyukuk’tan bir Budist mabe­dinin yapılmasını istediği zaman bilge vezirin ona verdiği cevap çok enteresandır:

“Savaşı ve hayvan eti yemeyi yasaklayan ve mis­kinlik telkin eden bu dinin kabulü Türkler için felaket olur.” 

Bu cevap, Türklerdeki yüksek fazilet unsurunu ve dine verdikleri ehemmiyeti bütün açıklığı ile ortaya koymaktadır. Büyük vezir Tonyukuk’un bu veciz sözlerinin bir kehanet olmadığını tarih göstermektedir. Museviliği kabul eden Ha­zarların, Hıristiyanlığı benimsemiş olan Bulgar ve Macarlar’ın bugün için Türklüklerinden bahsedilemez.

Bunlardan daha önemlisi, İslâm dininin ortaya koyduğu nizam ile Türk töre ve yaşayışı birbirine uyduğu ve birbirini tamamladığı için milli varlıklarını devam ettirmişlerdir.

Bu durum açıkça göstermiştir ki, Türk milleti varlı­ğını İslâm dini sayesinde koruyabilmiştir.
 
Kaynak: Yılmaz Öztuna, Büyük Türkiye Tarihi 

Bir söz vardır; “Emânete ihanet edilmez” diye. Bize bırakılanın üzerine titremek, sanki kendimizinmiş gibi korumaya çalışmak gerekmez mi? Allah’ın Resûlü emânete ihaneti nifak saymıştır. Bizde kaldığı sürece emâneti bırakıldığı gibi tutmamak, özüne zarar gelmesine yol açmak emânete bırakılana ihanetin tâ kendisidir.

Tohum toprağa, toprak suya, su da buluta emânet değil midir? Yavru yuvaya, yuva da anaya emânet değil midir? Onların hiç emânete ihanet ettiği görülmüş müdür?

Öyleyse ey delikanlı! Sen sana emânet edilen şeyleri ne oranda muhâfaza ediyorsun. Hiç düşündün mü emânet ehli misin, yoksa ihânet çukuruna çok yakın mısın? Üzerine düşen vazifeyi lâyıkıyla yapıyor musun? Bugün emânet aldığın şeyleri yarın teslim zamanı geldiği âna kadar aynıyla koruyor, bunun için mücadele veriyor musun?

Cephede kanlar içinde son anlarını yaşarken, vücudundan kanlı kurşunu çıkarıp “ ‘Arkadaşım, şunu al oğluma emânet et. Ben yaşadığım müddetçe vazifemi yaptım, İnandığım mukaddesler uğruna can veriyorum. Senden de bunun hakkını vermeni istiyorum’ dediğimi ilet.” diyerek son nefesini veren şehîdin verdiği mukaddes kurşunu ne yaptın? Aldığın emânetin şuurunda mısın? Sütçü İmam’ın iki bacımızın yaşmağını aldılar diye Maraş’ı kana bulayan celâliyetini, Şahin Beyin Antep’teki kükreyişini unuttun mu?

Yoksa, yoksa… “Hadi canım sen de, benden başka bu emânetin bırakılacağı kişi kalmadı mı” diyorsun? Sen sen olduğunun idrakinde, sen sana bırakılanın kutsiyetini anlayamayacak hallere mi düştün!

Arkadaş; gül de, bülbül de; bağ da, bahçıvan da; bu vatan da, hattâ ve hattâ yüzyıllarca atalarımın bayraktarlığını yaptığı şeyler de sana emânet. Devraldığın sorumluluğu omuzlarında hissetmiyor musun? Öyleyse şöyle bir düşün ve silkelen…

Zaman geçiyor. Zaman daralıyor. Zaman ilerlemekte. Zamanı durduramazsın. Zamanı zaman yapan sen değilsin. Fakat zamanı geldiğinde sana soracaklar: “Sana verdiğimiz emânetleri ne yaptın?” diye. Ve senden sonrakiler de “Bize neyi emânet bırakıyorsun, hani nerede?” diyecekler. Ne cevap vereceksin, ne diyeceksin?

Arkadaş; bir dönüm noktasında olduğunu sen de biliyorsun. Şu halde daha geç kalmadan sana bırakılan emânetlere lâkayt kalma. Sen, senin için bırakılan emânetleri al. Onlar senindir. Yoksa bunun şuurunda değil misin? Onlar senin özündür, mayandır. Sen şu an emânet edilensin.

Bizim kitabımızda emânete ihanet var mı? Kime emânet edildi? Sana, bana, bize. Öyle ise bize bırakılan emânete sahip çıkalım. Yoksa ihanet etmiş olmaz mıyız? Bize hâin demezler mi?
 

Valideciğim!Dört asker doğurmakla müftehir (iftihar eden) şanlı Türk annesi! Nasihatamiz mektubunu, Divrin Ovası gibi güzel, yeşillik bir ovacığın ortasından geçen derenin kenarındaki armut ağacının gölgesinde otururken aldım. Tabiatın yeşillikleri içinde mest olmuş ruhumu bir kat daha takviye etti. Okudum, okudukça büyük büyük dersler aldım. Tekrar okudum. Şöyle güzel ve mukaddes bir vazifenin içinde bulunduğumdan sevindim. 

Gözlerimi açtım uzaklara doğru baktım. yeşil yeşil ekinlerin rüzgara mukavemet edemeyerek eğilmesi, bana, annemden gelen mektubu selamlıyor gibi geldi. Hepsi benden tarafa doğru eğilip kalkıyordu ve beni annemden mektup geldi diyerek tebşir ediyorlardı (müjdeliyorlardı). Gözlerimi biraz sağa çevirdim güzel bir yamacın eteklerindeki muhteşem çam ağaçları kendilerine mahsus bir seda ile beni tebşir ediyorlardı. 
Nazarlarımı sola çevirdim cığıl cığıl akan dere, bana validemden gelen mektuptan dolayı gülüyor, oynuyor, köpürüyordu… Başımı kaldırdım, gölgesinde istirahat ettiğim ağacın yapraklarına baktım. Hepsi benim sevincime iştirak ettiğini, yaptıkları rakslarla anlatmak istiyordu. Diğer bir dalına baktım, güzel bir bülbül, tatlı sedasıyla beni tebşir ediyor ve hissiyatıma iştirak ettiğini ince gagalarını açarak göstermek istiyordu. işte bu geçen dakikalar anında, hizmet eri:   

“-Efendim, çayınız, buyurunuz, içiniz,” dedi. 
“-Pekala,” dedim. Aldım baktım, sütlü çay… 
“-Mustafa bu sütü nereden aldın?” Dedim. 
“-Efendim, şu derenin kenarında yayıla yayıla giden sürü yok mu?” 
“-Evet, ne kadar güzel” dedim. 
“-İşte onun çobanından 10 paraya aldım.”   

Valideciğim, on paraya yüz dirhem süt, hem de su katılmamış. Koyundan şimdi sağılmış, aldım ve içtim. Fakat bu sırada düşünüyorum. Ben validemin sayesinde onun gönderdiği para ile böyle süt içeyim de, annem içmesin olur mu? Şevket neden içmiyor? dedim. Fakat yukarıdaki bülbül bağırıyordu:

“Validen kaderine küssün  ne yapalım. O da erkek olsaydı, bu çiçeklerden koklayacak, bu sütten içecek, bu ekinlerin secdelerini görecek ve derenin aheste akışını tetkik edecek ve çıkardığı sesleri duyacak idi.”   

Şevket merak etmesin, o görür, belki de daha güzellerini görür. Fakat valideciğim, sen yine müteessir olma. Ben seni, evet seni mutlaka buralara getireceğim. Ve şu tabii manzarayı göstereceğim. Şevket, Hilmi de senin sayende görecektir. O güzel çayırın koyu yeşil bir tarafında, çamaşır yıkayan askerlerim saf saf dizilmişler. Gayet güzel sesli biri ezan okuyordu.’   

Ey Allah’ım, bu ovada onun sesi ne kadar güzeldi. Bülbül bile sustu, ekinler bile hareketten kesildi, dere bile sesini çıkarmıyordu. Herkes, her şey, bütün mevcudat onu, o mukaddes sesi dinliyordu. Ezan bitti. O dereden ben de bir abdest aldım. Cemaat ile namazı kıldık. O güzel yeşil çayırların üzerine diz çöktüm. Bütün dünyanın dağdağa ve debdebelerini unuttum. Ellerimi kaldırdım, gözümü yukarı diktim, ağzımı açtım ve dedim:

“Ey Türklerin Ulu Rabbi Ey şu öten kuşun, şu gezen ve meleyen koyunun, şu secde eden yeşil ekin ve otların, şu heybetli dağların Halikı Sen bütün bunları Türklere verdin. Yine Türklerde bırak Çünkü böyle güzel yerler, seni takdis eden ve seni ulu tanıyan Türklere mahsustur. Ey benim Yüce Rabbim! Şu kahraman askerlerin bütün dilekleri; İsm-i Cemalini İngilizlere ve Fransızlara tanıtmaktır. Sen bu şerefli dileği ihsan eyle ve huzurunda titreyerek, böyle güzel ve sakin bir yerde sana dua eden biz askerlerin süngülerini keskin, düşmanlarını zaten kahrettin ya, bütün bütün mahfeyle! diyerek bir dua ettim ve kalktım. Artık benim kadar mes’ut, benim kadar mesrur bir kimse tasavvur edilemezdi.”

Anneciğim, oğlun Halit de benim gibi güzel yerlerdedir. Dünyanın en güzel yerleri burası imiş. Yalnız bu memleketlerde düğün olmuyor, inşallah düşman asker çıkarır da, bizi de götürürler, bir düğün yaparız, olmaz mı? Kadire mektup yazdım.

Valideciğim, evdeki senet vesaireyi kimselere kat’iyyen vermeyin ve sorarlarsa biz bilmiyoruz deyin. Çantayı al, sandığa koy. Ben sana vaktiyle anlatmış idim, bu dünya böyledir. Fakat sen merak etme. O parayı vermezse, adliyedeki adam vermezdi. Hani nasıl aldık. Yalnız zaman ister. Valideciğim, çamaşır falan istemem, paralarım duruyor, Allah razı olsun. 

                                                                                              Oğlun Hasan Ethem
                                                                                         4 Nisan 1331/17 Nisan 1915

Not: Şehit Hasan Ethem’in bu mektubu, bugün “57. Alay şehidinin ilk ve son mektubu” diye 57. Alay Şehitliğinin kapısına büyük bir pano halinde asılı duruyor.  

  Yaşımı sorarsan, ister doksan beş say, ister yüz say. Hey gidi hey… Ne manga idi o manga. Süngüye kalktık mı, dağ yürüyor sanırdı İngiliz gâvuru. Conkbayırı’nın dili olsa da söylese. O alay gibi alay gelmemiştir. O manga gibi manga olmamıştır. Her biri bir arslan yavrusu. Boşa kurşun atmadık, boşa süngü sallamadık.
  Bir gün, mütareke var dediler. Ateş kestik bir günlüğüne. Ölüler, yaralılar toplanacakmış. Doğrulduk siperlerden. Biz, şehitlerimizi, yaralılarımızı topluyoruz: İngiliz gâvuru kendi ölüsünü, yaralısını alıp götürüyor. Birbirimize şeker, cigara filan veriyoruz. Sanki, dört aydır cenk eden biz değiliz. Bir İngiliz zabiti geldi yanımıza. Cebinden bir şerit metre çıkardı. Fan fin fon bir şeyler diyor. Ben de mel mel bakıyorum buna, ne der ki diye. Ayak ucumdan tepeme kadar boyumu ölçermiş meğer. 
  Babam rahmetlik pehlivandı. Onun babası da pehlivanmış dedemin babası da pehlivan. Düğünde bayramda güleşe soyunurdum. Şimdi, ufaklığımıza bakma sen. O zaman, bende bir boy var, selvi kavağı gibi bir boy. Sahaflar çarşısındaki Mümin usta kisbet uyduramıyor bacağıma. “Yedi Mehmetler Mangası” dedim ya. Yedimizin de boyu uzun. Ne postal uyar ayağımıza, ne urba uyar sırtımıza. Siperlere sığmıyoruz. Nâmımız almış yürümüş, İngiliz zabiti, onun için ölçermiş boyumu. 
   Mustafa Kemal, Fırka Kumandanımız. Geldi bir gün. Siperlerde dolaşıyor; hal hatır soruyor.   Her birimize uzun uzun baktı, sırtımızı sıvazladı. “Allah nazardan esirgesin” dedi, Mehmet dediğin böyle olur işte.
   Bir gün süngü hücûmuna kalkacağız. Helalleşiyoruz birbirimizle. İçimde bir yanma var; sorma gitsin. Derken, bir patlama oldu; yer gök sarsıldı; dağ yıkıldı üstümüze. Kâfir, toprağın altında lâğım patlatmış. “Yedi Mehmetler Mangası,” toprağın altında kaldık. Bir kalas parçasının altından beni çıkardılar yarı ölü, yarı diri vaziyette. Hastanede bacağımın birini kestiler. Ondan sonra, adımız Topal Mehmet Pehlivan’a çıktı. 
  Yanarım, Yedi Mehmetler Mangası’na. Gidip görmedim ya. Şimdi bir taş dikmişler Conkbayırı’nın oralara. “Mehmet Çavuş Anıtı” derlermiş. Gidip görsem oraları, yüz yaşıma daha girerdim. Ben kim, oralara gitmek kim? Ninem öleli on yıl oluyor. O sağken, birbirimizi omuzluyor, iki laf edip rahatlıyorduk hiç değilse. Ninem öleli Azrail aleyhisselâmın yolunu gözler oldum.
  Geçenlerde, Cuma Namazına gideyim diye çıktım evden. Uzun sokağın başında mahallenin çocukları kaydırak oynuyorlarmış. Ben, tahta bacağımı sürüye sürüye geçerken, başladılar zeklenip benimle gırgır geçmeye:
                          “Topalım topalım seki sekiver,                             Tarlaya tohumu eki ekiver…”

 Utandım, üzüldüm, yerin dibine geçtim. Ben, o bacağımı, Kayaaltı’nda hovardalık yaparken yitirmedim ki a efendi oğlum. Öyle ya veledler ne bilsin Çanakkale’yi, Conkbayırı’nı? O gün bu gündür, evden dışarı çıkmaz oldum. Çıkayım da çoluk çocuğun eğlencesi mi olayım? Camın önünde oturur; biri gelsin de iki lâf edelim diye yol gözlerim…  

“- Sana tebdil-i hava verelim” dediler.
“- Olmaz” dedim,
“-Beni kıtama yollayın”. Topal mopal Alay’a geri döndüm. Alay kalmamış ortada, Alay birbirine karışmış.  Neyse uzatmayalım, Çanakkale’den Galiçya’ya 63’üncü Mitralyöz Bölüğüne verdiler bizi. Fahrettin Çavuş diye bir kumandanımız var ki öyle babayiğit bir adam görülmemiştir. Keşfe çıkmıştık, pusuya düştük. Fahrettin Çavuş şehit oldu, ben yaralandım. Yaram hafifti, çabuk iyileştim. Galiçya’dan sonra, Cenup Cephesine; Dördüncü ordu’ya verdiler, Cemal Paşa’nın emrine. Gazze’de, Kanalda, Tih Sahrası’nda epey çakmak çaldım. Bu İngiliz gâvuru, şeytan gibi bir gâvur. Her gittiğim yerde o çıkıyor karşıma. Ne yalan söyleyeyim, vurduğum gâvur sayısı yüzden aşağı değildir. Çölde su yok, yiyecek yok, giyecek yok. Ayağımdaki postalları bezle sarıyorum ki büsbütün parçalanıp dağılmasın diye.  Bir gün süngü hücumuna geçtik. İngiliz siperlerine girince ayağımdaki postalları çıkarıp attım; ölü bir İngiliz gâvurunun yepiz yeni pabuçlarını geçirdim ayağıma, ohh…dünya varmış dedim. Terhis olana kadar İngiliz postalını çıkarmadım ayağımdan. Bu İngiliz malı sağlam oluyor beyim. Ne demişler, “Asılacaksan İngiliz sicimi ile asıl” Yemen gitti, Hicaz gitti, Kudüs gitti. Bozulup geri çekildik oralardan. Çok telefat verdik. Olanları anlatsam yürek dayanmaz. Civan gibi arkadaşlarımızı Arap çöllerinde kuma gömdük. Mezarları bile yoktur.  Sonra Sakarya… Yirmi iki gün, yirmi iki gece Yunan gâvuru ile cebelleştik. İyi ki İngiliz yoktu bu sefer karşımızda. Bu gâvur milleti ne kadar çok oluyor beyim? Vur vur bitmez. İngiliz’i gider, Yunan’ı gelir, sonra, kattık Yunan gâvurunu önümüze. Kovala ha kovala. Korkak adamın arkasından kurşun yetişmiyor, beyim. Yunan’ı denize dökene kadar kovaladık.  On bir yıl deyince köye döndüm. Vücudumda tam iki yara var. Kurşunun biri hâlâ kalça kemiğimde duruyor. İstiklâl Harbi’ne katılanlara madalya veriliyor, maaş bağlanıyor dediler. Kalktım, Askerlik Şubesi’ne gittim. Defterleri karıştırdılar, künyemi bir türlü bulamadılar. Defterin o yaprağı kaybolmuş. 
“- Bu durumda sana madalya veremeyiz Hüseyin Onbaşı” deyince, sönüp vücudumdaki on iki yarayı gösterdim Şube Reisi’ne. 

“- Oğlum, ben bu yaraları çelik çomak oynarken almadım ki. İngiliz kurşunu, kalça kemiğimin içinde duruyor hâlâ” dedimse de nafile. On bir yıl aserlik yaptığıma kimseyi inandıramadım. Bana bir madalyayı çok gördüler. Zararı yok, “Balık bilmezse Hâlık bilir” demişler. “Ne yaptıysak vatan için yaptık helâli hoş olsun.”

Bir şeyler söyleyebilmek için kendimi çok zorladım, fakat bir türlü beceremedim. Anladım ki.. Sevgili büyüğümüzün ideallerini, insan sevgisini ve engin merhametini kelimelerle anlatmak mümkün değilmiş.  Ne yapmalıydım?  En iyisi, sözü onlara bırakmaktı. Enver abinin, kalplerimize ferahlık veren o tatlı sohbetlerinden bazı cümleler derledim. Şöyle ki: 
-Kim toprak gibi mütevazı olursa, her nimete kavuşur. Bir parça yükselse, su,o toprakta durmaz. Büyüklerin feyz ve bereketine kavuşmak için, toprak gibi mütevazı, rahmete kavuşmak için de toprak olmak lâzımdır. 

-Ölümü hatırlamak, ömrü uzatır, çok yaşama arzusu ise, ömrü kısaltır. Böyle biri, üç şeye hasret gider: Topladığına doymaz, umduğuna kavuşamaz, ahiret yolculuğu için yeterli hazırlık yapamaz. 

-Mütevazı demek, ölmüş demektir. Ölü olan, kimseyi şikâyet etmez, ölüyü şikâyet eden de olmaz. 

-Müslümanın kul hakkından çok korkması lâzımdır. Her Müslümana karşı derin muhabbet ve hürmet içinde olmalıdır. Hiç kimseyi incitmemelidir. 

-Müslüman, hasreti çekilen insan demektir. Bir kimsenin hasreti çekilmiyorsa, son nefeste imanı tehlikededir. 

-Bir Müslüman, başka bir Müslümanın yanına, herhangi bir iş için, rahat gidemiyorsa, çekinerek gidiyorsa, o kendisinden çekinilen Müslümanın son nefesinden korkulur. 

-Müslüman, bencil, egoist değildir. Sırf kendini düşünmez. Allahü tealanın kullarına hizmeti, onlara yardım etmeyi birinci vazife bilir. Bunun için güler yüzlü olmaya, insanların itimadını, sevgisini kazanmaya mecburdur. 

-Cömert olmayan, vermekten hoşlanmayan, insanların sevgisini kazanamaz. -İhlaslı olmayanın, yani sırf Allah rızasını gözetmeyenin, yaptığı hizmetlerde insanlardan takdir veya maddi bir karşılık bekleyenin, ihlası zedelenir.  Allahü teâlâ da ihlassız kimseyi muvaffak kılmaz. 
Enver ağabeyimize Allahü teâlâdan rahmet, muhterem refikalarına, Mücahid Ören Bey’e, Ferruh Işık Bey’e ve İhlas Camiasına başsağlığı dilerim. 
Mekânı cennet olsun.

Mustafa Fevzi, Mahmut Tıflî , Ali Hikmet, Abdurrahman Fanî, Seyyid Mehmed Emen,Reşit Salih, Hacı Veled Şefkat,Refik Hilmi, Molla Halil Zeki, Sinan Sait, Abdülkadir Nakip,  Seyfettin Biravcı, Kaftan Hürmüzlü, Sami Türüncü, İbrahim Neftçi, Cemil Emin,  M. Kemal Dendeoğlu.

Eski tarihlerde yaşamış olan şairlerden başka son yıllarda aramızdan ayrılan şair ve edebiyatçıların hayatına ve edebî eserlerine yer veren Ata Terzibaşı, Sinan Sait gibi edebiyat, sanat, musiki ve gazetecilik gibi alanlarda değerli hizmetleri olan çok yönlü kişilerin de hakkını teslim etmekte ve eserlerinden örnekler vererek tanıtmaktadır.

Ata Terzibaşı’nın ömrünü verdiği ve büyük bir titizlikle hazırladığı Kerkük Şairleri, Irak Türkmen Edebiyatı tarihinin omurgasını oluşturan paha biçilmez bir eserdir. Bu büyük külliyatın Türk dünyasında yeterince tanınması için mutlaka Latin harfleri ile basılması, büyük bir kültür hizmeti olacaktır.

Köyümüz 
Köyümüz küçük sokakları dar
Tarlası yeşil suları çağlar
Evler çamurdan etrafı bağlar
Benim cennetim TazehurmatıO köyden seçtim ömür yoldaşım
Yirmi ikiydi o zaman yaşım
Yârin göğsüne dayadım başım
Aşkın pınarı TazehurmatıHuriye benzer gelini kızı
Rengârenk açar gülü nergisi
Gözümün ışığı yolumun izi
Anam kucağı TazehurmatıGökleri mavi toprağı kutsal
Damağımda kan dilimde masal
Çöllerde ceylan peteklerde bal
Mezarım taşı Tazehurmatı

Birinci Dünya Harbi… Yedi cephede savaş…  Harikalar ve nice destanlar… ve sonra yurdunu titrettiğin düşmanlar istilâ ve işgal eylesin. Hep tarihten alınması lâzım gelen dersi alamamanın onlara hazırladığı hacil âkibetlerdi bunlar…    

 “Kurucu ve Koruyucu” olmak… Osmanlının İslama hizmeti “Eshab-ı kiram”dan sonra makamları ise “Tabiinden” sonra gelir. Oysa Roma, Avrupa ve şimdi de “Yeni Roma” olarak adlandırılan ABD ve AB’nin medeniyet anlayışı iki temel üzerine kuruludur: Asimilasyon; Kendi kültür potasında eriterek kendine benzetmek ve yok etmek. Eliminasyon: Asimile çabalarının sonuç vermediği durumlarda açıkça yok etmek… 

Söğüt kasabasının Domaniç yaylasında 444 çadırdan üç kıtaya hakim olan Türk İslam Dünyasını birleştiren, 32 milyon km2’ye yayılan 180 milyon nüfusa sahip olan Osmanlı Devletinin başarısı şu sebeplere dayanır:
– Her yaptığını rıza-i ilahi için yapardı. – Sevgili ve Şerefli Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed’i ve sevdiklerini çok sevmesi ve örnek alması. – İslam ahlakı ile ziynetlenmesi. – Büyük düşünmesi ve ideal sahibi olması (Kızılelma). – İlme değer vermesi (Her ev okuldu). – Adaletin önünde Osmanlı Sultanı ile Sirkeci’deki hamal eşitti. – Sağlam aile yapısı. – Karşılıklı dayanışma, vakıf ve şahıslar yoluyla yardımlaşma ve kanaat duygusu. – Sultana, devlet büyüklerine, ordu ve din mensuplarına saygı ve itaat. – Kadın ve kızların iffet, ismet, ihlas, sadakat, sabır, edeb, namus timsali olması… 
Cemiyetleri yükselten kadındır. Osmanlı devrinde hanımlar, İslamın emirlerini vecd halinde âdeta kendinden geçercesine yaşıyordu. Çocuğunu İslam terbiyesi ile yetiştiriyordu. Erkeğine her konuda destek oluyordu. İlahi aşka bir nevi meczubeydi. Kadın ve erkeğin en büyük arzusu şehit olmaktı… Ancak bu saydığım güzel hasletler yok olunca İngiliz hilesiyle Osmanlı aydını din bilgisinden halk da fen bilgisinden uzaklaştırılınca çöküş süreci başlamış oldu…

Talihleri mesut ve zamanları bereketliydi. Yetmiş tarihindeki  (1893) Rusya seferinde muzaffer ve gazi oldular. 

Güzel el yazıları vardı. Yeniledikleri Hırka-i Şerif Camii’ndeki büyük yazılar güzel eserlerindendir. Güzel rik’a da yazarlardı.

Sultan Abdülmecid güzel konuşur, alçak gönüllü ve iltifat edici idiler. Hattâ atmış beş (1848) tarihinde Bâbıâlî’de yapılan huzur imtihanında Sadrâzam Reşid Paşa ve bütün vükelâ ve bendegân hazır oldukları halde imtihanın bitmesinden ve duadan sonra Sadrâzama:

– “Çocuklar güzel tahsil etmişler pek memnun oldum ve bizim çocukları da beraber getirdim ki onlar da tahsile heves etsinler”, diyerek iltifat buyurdukları Beyazıt Rüşdiye Mektebi talebesinden olarak orada mevcut bulunduğum için hatırımda kalmıştır. 

Fatma Sultan, Murad Efendi ve Abülhamid Efendi Sadrâzamın sağ tarafında idiler. Gene bir ramazan ayının on beşinci günü âdetleri olduğu gibi saraydaki “Hırka-i Şerif” ziyaretinden sonra Eski Ali Paşa civarında yeniledikleri ve inşa buyurdukları Hırka-i Şerif Camii’ne gitmişler. Mahfili teşriflerinde ikindi biraz gecikmiş ve cemaat hazır ve bekliyormuş. Hemen mahfilden cemaata:

– “Efendiler sünneti kıldınız mı?” Diye sorup:
– “Kıldık efendim”, denilince:
– “Öyle ise biz de sünneti kılalım da farzı beraber kılarız”, diyerek alçak gönüllülük gösterdikleri herkes tarafından söylenmiştir.

Ramazanlarda çok zaman Fâtih ve Beyazıt ve Ayasofya Camiler’ni ziyaret eder, vâiz ve hâfızları dolaşırken hoşlandıkları mecliste teklifsizce oturup maiyetlerinde olan bendelerine de elleriyle otur işareti verirler, vâiz veya hâfızı dinlerlerdi. 

Bir ara okçuluğa heves ettiğimiz için Ok Meydanı’na giderdik. Bir gün tesadüfen kendileri de atış yerine geldiklerinde sudûrdan ve kemankeşlerden (ok atıcılardan) ihtiyar Yesârî-zâde Efendi de orada bulunarak eteklerini öpmeye varınca eteklerini vermediği gibi okşayıcı sözler söyleyip iltifat ederek:

– “Sizin duanıza muhtacız. Hayır dua ediniz efendi”, dediği orada bulunanların malûmudur.

Kaynak: Hayat Tarih Mecmuası 
 

Geniş ve verimli topraklara sahip olan bu şirin köyde hiçbir iletişim bağımız olmamasına rağmen hâla Türkçe konuşuluyor, Türk örf ve adetleri yaşatılıyor. Köyün tarihi Müslümanların halifesi unvanına sahip olan Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim Han’ın 1516 ve 1517’deki Mısır seferine kadar uzanıyor. 
Sultan Selim’in Memlûk devletine son verip Lübnan’ı da Osmanlı sancağı yapmasıyla, 402 yıl Osmanlı idaresinde kalan Lübnan, özel bir statüye sahip olur. Zira refah seviyesi yüksek, harplerden uzak, sakin bir sancaktır burası, işte Göçerli köyü de 450 sene önce Sultan Selim’in seferinden sonra kurulur. Şimdi bu küçük köyde, büyük bir şuur sergileniyor.

Nasıl mı?

Köyün yaşlılarından aldığımız bilgilere göre, Osmanlının son dönemine kadar köyde bir Osmanlı medresesi vardır. Türkçe derslerin verildiği medrese, işgalci Fransızlar tarafından kapatılır. Yerine Fransızca dersler konulan bir okul açılır. Köy halkına da Türkçe konuşmaları yasaklanır. Fakat yaşadıkları onları yıldırmaz. Evlerinde sürekli Türkçe konuşarak çocuklarına ana dillerini öğreten köy halkı Türk dilinin unutulmamasını sağlar. 
Fransız döneminden sonra eğitim sadece Arapça olarak yapılmaya başlar. Göçerli halkı Arapçayı çok iyi konuştuğu halde aslını unutmamak için çocuklarına Türkçe öğretmekten vazgeçmez. Çocuklar önce evlerinde ana dillerini öğrenir, sonra da medresede Arapça eğitimi alırlar.

Evlatlarına Türkçe’yi öğretmek için çaba sarf eden köylüler yine de tedirgin. Eğer ilgilenilmezse, 15-20 sene sonra yörelerinde Türkçe konuşan kalmayacağından, hemen yanıbaşlarındaki Aydamın ve Zara köyleri gibi asimile olacaklarından korkuyorlar. Türkiye nasıl ilgilensin mi diyorsunuz? Onlar çok şey istemiyor… “Bir Türkçe öğretmeni gönderin yeter…” diyorlar.

II. Bayezid Han tahta çıkmasından evvel Amasya’da vali idi. Hattat Şeyh Hamdullah’ı orada tanıdı. II. Bayezid’ın da yazıya meraklı olması Şeyh’in hayatında yeni bir ufuk açtı. II. Bayezid yazı meşk ederek Şeyh’den icazet almıştır.
II. Bayezid, İstanbul’a gelip tahta çıktıktan sonra, Şeyh Hamdullah’ı İstanbul’a davet etti.
Şeyhe olan sevgisinden, ona yakın olup hat üzerine sohbetlerde bulunabilmek için sarayın harem dairesi civarında Kuran-ı Kerim yazması için bir oda tahsis etmişti. Bu tarihten itibaren Şeyh Hamdullah yazdığı eserlerinde “Sultan Bayezid Han’ın Katibi” ünvanını kullanırdı.
Şeyh Hamdullah’ın saraydaki mevkii, bazı alimleri kıskandırmış ve başköşeye oturtulması itirazlara sebep olmuştu. Bir gün alimlerle Şeyh Hamdullah’ı Padişahın meclisine davet etmişlerdi. Padişah başköşeyi Şeyh’e verince alimler buna alındılar. Durumu fark eden Padişah, onun yazdığı bir Kuran-ı Kerimi getirtip. Orada hazır bulunanlara gösterdi.
Herkes yazıyı beğenince Sultan;
 “- Eski hükümdarlardan hiç kimse böyle hattata malik olmamıştır” deyip, alimlerin orada bulunan kitaplarını üst üste koyarak,
“- Kuran-ı Kerimi bu kitapların üstüne mi altına mı koyalım” diye sorunca, mecliste bulunanların “Kuran-ı Kerimi en üste konulması gerektiğini söylemeleri üzerine” latife olarak;
 “- Kuran-ı Kerimi içinizde bu kadar güzel yazan bir kişi yoktur. Böyle bir kimseyi sizden aşağı bir yere nasıl oturtabilirim?” dedi
Osmanlı Devleti’nde büyük hat üstadlarından biri de Hafız Osman idi. Çok Kuran-ı Kerim yazdı. Günümüzde dahi “Hafız Osman hattı” olan Kuran-ı Kerimler tercih edilmektedir.
Sultan II. Mustafa da hattat bir Padişah idi. Hattatlara çok kıymet verirdi. Birgün bir meşk esnasında Sultan II. Mustafa saray teşrifatını umursamayarak Hafız Osman’ın okkasını tutarken; 

“- Artık Hafız Osman gibi bir hattat daha yetişmez” deyince, Hafız Osman:

“- Sultan’ımız gibi hocasının okkasını tutan Sultanlar geldikçe daha nice Hafız Osmanlar yetişir hünkârım” diyerek mukabelede bulunmuştur.
Kaynak: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Gündüz – Araştırmacı-Hattat Ömer Faruk Dere: Hat ve Tezhip Sanatı, TC Turizm ve Kültür Bakanlığı Yayını.

  M.Ö. 2500 veya 1700 yıllarında Asya bozkırlarında “küçük bedenli, kısa başlı, geniş alınlı atlarla dolaşan “savaşçı kavim ile Türk – Altay Kültürü arasında bağ arayan pek çok ilim adamı vardır. Atı terbiye eden, demiri yoğuran, göçebe olmakla birlikte, kendine mahsus yurdu, aile ve cemiyet yapısı, teşkilâtı, hakanı, töresi bulunan ve “Tek Tanrı”‘ya inanan Türk Milleti, çok eski ve köklü bir medeniyetin sahibidir.  O tarihlerden başlayarak İslâm dinine, büyük bir aşkla katılana kadar Türk, asırlar boyunca “Tanrı istediği için”, cihana hükmetmek için savaşmıştır… O zamanlarda dahi, Türk medeniyeti’nde iki muteber İnsan tipi vardır. “Bilge insan” ve “Alp”‘ler…  Haberdar olduktan sonra, bütün varlığı ve heyecanı ile İslâmiyet’e koşan Türk, hasretle beklediği “vahiy nizamına” kavuşmanın mutluluğunu tâ yüreğinde duymuştur. “Allah’tan başka ilâh yoktur” diyen, “cihad” emri ile “alplik ruhunu” besleyen, “Âlimlerin hak yolda akıttığı mürekkebi, şehid kanından daha mübarek” tutan İslâmiyet kısa zamanda Türk’ü fethetmekle kalmamış, Türkü, yeniden Türk’e buldurmuştur.  İslâm’dan önce, Budizm gibi, inzivayı teşvik eden, yaşama sevincini yok eden, kitleleri sahte mâbudlara ve putlara tapındıran, Hıristiyanlık ve Yahudilik gibi, Allah’tan gayrı “Tanrılar” kabul eden dinleri deneyen ve karmaşık inançlar içinde bulunan Türkoğlu, gerçekten de İslâm’da kendini yeniden keşfetmenin de heyecanını tatmıştır.  Kaldı ki, İslâm’dan önceki bazı inançlar, Türklüğün yok olmasına da sebep olmaktaydı. Şöyle ki, Tabgaçlar, Budizmin etkisi ile Çinlileşirken, Hazarlar Yahudi kültürüne yenik düşüyor, Peçenekler, Uzlar, Kumanlar, Macarlar ve Bulgarlar da Hıristiyanlığın tahribatına maruz kalıyorlardı.  İslâmiyet, millî kültür değerlerini inkâr ve tahrip etmeden yücelten “âlem şümul bir din” olduğundan, “millî medeniyetlerin” güçlenmesine büyük imkân sağlar. İslâmiyet, milletleri zayıflatmaz, yok etmez; aksine güçlendirir ve korur.  Nitekim, İslâm ile şereflenen milletler, bu dine samimiyetle sarıldıkları müddetçe, güçlü, sağlıklı ve parlak medeniyetler geliştirmeyi başarmışlardır.  Türkler, Araplar, Farslar, Hintliler, Berberîler,… tarihi hayran bırakan üstün medeniyetler geliştirmişlerdir. Böylece, farklı milletlerin, farklı “kültür malzemesine” kendi iman ve esprisi içinde orijinal birer kompozisyon imkânı sağlayan islâmiyet, birçok milletin “millî medeniyetine” damgasını vuran bir “üst – sistem” olmuştur. Bilindiği gibi, “üst – sistem” tâbiri, meşhur sosyolog P. Sorokin‘e aittir. 
  Biz, “İslâm Medeniyeti” tâbirini, İslâm dinini kabul eden, çeşitli ve çok sayıda milletin “millî medeniyetlerine” yeni bir ruh, iman ve şuur kazandıran “ortak bir üst – sistem” mânâsında kullanıyoruz. İslâmiyet, bir ‘üst – sistem’ olarak medeniyetlerin terkibini değiştirirken o, millî medeniyete kendi damgasını da vurmuş olur. Böylece gelişen, medeniyetlerden biri de “Türk – İslâm Medeniyeti” ‘dir.  Bütün tarihi boyunca “tevhidi” özleyen Türk Milleti, en az bin yıldan beri, tevhidin en muhteşemini savunan yüce İslâm güneşinin aydınlığında kültür ve medeniyetini, çağları hayran bırakacak ölçüler içinde geliştirmektedir.“Milletimiz, bu ruh ve imanını ebedîyen kaybetmemek azim ve imanını daima göstermiştir ve göstermekte devam edecektir.”
 

Eserlerinden yapılan tercümeler ve hakkında yazılanlar ABD’de en çok satanlar listesinden düşmeyen, internette adına gruplar kurulan Mevlânâ’ya ilgi gün geçtikçe artmakta, türbesi dünyanın her yerinden ziyaretçi akınına uğramaktadır.

UNESCO’nun, 2007’yi “Mevlâna Yılı” ilân etmesi de bu çok değerli büyüğümüze dünya çapında gösterilen alâkanın bir göstergesidir. Ancak, Anadolu’nun bağrından yükselen bu hakîkat güneşine lâyıkıyle sahip çıkamadığımız için, hakkında yalan yanlış bilgiler ortaya atılmakta, dünya onu Afganistan topraklarında doğmuş İranlı bir şâir olarak tanımaktadır.

– Yılların ihmâli olan bu ayıba bir son verilmeli, Mevlânâ okullarımızda okutulmalıdır.

Lisede Niçin Okutulmuyor?
 
Dünya çapında değerler çıkarmayı Türkiye’ye lâyık görmeyen Batı, ülkemiz için programladığı sömürge sistematiği Türkçe ve edebiyat derslerinde Mevlânâ’ya yer vermemiştir. Gerekçe ise Mevlânâ’nın ağırlıklı olarak Farsça yazmış olmasıdır. Evet, Mevlânâ’nın yaşadığı on üçüncü asır Selçuklu Türkiyesi’nde şartlar gereği Farsça ön plandadır. Çünkü Selçuklular, önce İran’da devlet kurmuş, orada güçlenmiş sonra Anadolu’yu fethederek, bu coğrafyayı bize yurt yapmışlardır. O günün şartlarını dikkate almadan, “Mevlânâ niçin Farsça yazdı?” demek, “Alp Arslan, Anadolu’yu niçin fethetti?” demeye eş değer saçma bir sorudur.

Büyük Türk Şâiri Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî, Millî Eğitim Bakanlığınca, Türkçe yazmadığı için okullarda okutulmuyorsa; İngiliz şâiri Shakespeare, Fransız şâiri Baudelaire, Amerikan şâiri Edgar Allan Poe’ya ders kitaplarında yer verilmesini neyle açıklayacağız?

-Batı edebiyatından olmalarıyla mı?

Şâyet öyleyse -ki öyle- o zaman ortaokul ve lise müfredatında Doğu edebiyatının, dolayısıyle Mevlânâ’nın da öğretilmemesi yine büyük bir eksikliktir.

Kaldı ki aslolan Mevlânâ’ya sahip çıkılması, dünyaya büyük Türk mutasavvıf ve şâiri olarak takdim edilmesidir. Zira, Mevlânâ’nın doğrudan doğruya Türkçe ile yazdığı şiirler de önemli bir yekûn tutmaktadır.

Mevlânâ’nın Türkçe Şiirleri

Mevlânâ, Farsça’nın yanı sıra Türkçe, Arapça ve Rumca şiirler de yazmış evrensel mesajlarıyla insanlığı aydınlatan büyük bir âlim ve şâirdir. İşte, Mevlânâ’nın bütünüyle Türkçe yazdığı (tercüme değil) şiirlerden birkaç beyit:

Böyle buyurdu Lemyezel bilin beni kılın amel,
Terk eyleniz tûli emel uymanız her bir batıla.
***
Bugün sevinirsin benim altunum akçem çok deyu,
Anmaz mısın ol günü kim muhtaç olasın bir pula?
***
Ol kim gide uzak yola gerek azık ala bile,
Almaz ise yolda kala irmeye hergiz menzile.
***
Okcılardır gözleri hoş nesne ol kaşları,
Öldürür yüz su eri kimdir o Alp Arslan?

(Bkz. Mevlânâ’da Türkçe Kelimeler ve Türkçe Şiirler, Ord. Prof. M. Şerafeddin Yaltkaya, Remzi Kitâbhânesi, 1934 İstanbul)

Sayın Başbakanım;

Millî Eğitim Bakanlığı ders kitaplarına, Türkçe yazdığı şiirlerden örnekler alarak, ortaokul, lise hatta ilkokuldan itibaren çocuklarımıza Mevlânâ hakkında bilgi vermelidir.

-Bu aynı zamanda, Avrupalıların dikte ettiği Türkoloji’yi millîleştirmenin de ilk adımı olacaktır!..

Psikoterapi… Osmanlı devrinde her külliyenin tepesinde hem medrese var, hem hastahane var, imarathaneler var, şifâhaneler var. Bu devreler içersinde kültür üretmiştir; edebiyatıyla, müziğiyle, mûsikisiyle Osmanlı… İslâm âlemini aydınlatmıştır. Çeşitli devreler yaşanmıştır. Şimdi cumhuriyet dönemindeyiz ve aynı şeylerin muhasebesini yapmaktayız.

Günümüzde uzun zamandan beri unutulan, unutturulmaya çalışılan Türk mûsikisini çok şükür devlete bağlı konservatuar haline getirdik. Ondan sonra diğer konservatuarlar Türk mûsikisi devlet koroları kuruldu. Bu bizim için çok müsbet bir gelişme oldu. Biz istiyoruzki bu müsbet yan, müsbet olarak devam etsin. Şu anda bakıyorum hiç bir televizyon Türk mûsikisinin ciddi, tutamak bir tarafını ortaya koyamıyor. Sabahtan başlıyor millet göbek atmaya, akşam gene öyle, gece yatarken gene öyle. Sabah açıp büyük sanatkârlar diye bağırıyorlar. Şov başka, müzik başka. Bunları ayırmak lazım. Bunları devlet adamlarımız da ayıramıyor, meclisimiz de ayıramıyor. Hatta ve hatta müzik kullanan bütün kurumlar- hiçbirini ayırmıyorum- tamamıyla ters düşüncedeki şov yapanları büyük sanatçı diye tanıtıyorlar. Kimisini güneş yapıyorlar, kimisini ay yapıyorlar, kimisini bilmem ne yapıyorlar. Birisini güneş yapmak lâzım geliyorsa bir Münir Nurettin var, birisi ay yapılması gerekiyorsa Bekir Sıtkı var. Bunların ne adı, ne sanı, ne de anılması var. Yok. Tanıtılması da yok. Bu musiki unutturulursa, o tür sanat değeri taşıyan tür unutturulursa, verilmezse bu bir maksadı ortaya koyuyor. Eğer verirseniz kulağa, yabancılık kalmazsa o yaşar. Vermezseniz, mesela ; ben şöyle geriye gidiyorum. En az 15 senedir bir çok değerli bestekârlarımızın, müzik adamlarımızın adını unutturduk. Hepsi rafa kaldırıldı. Yeni sanat değeri olmayan, kimisi kantoya, kimisi oyun havasına, kimisi rumların müziğine benziyor. Bunlar Türkçe yapılıyor ve millete yutturuluyor. Düğününde o çalıyor, eğlencelerde, değişik önemli sosyal kulüplerde o çalıyor. Hiç kimse artık müziğinin aslıyla ilgilenmiyor. Dinlemiyorlar, dinletilmiyor. Bu müziği temsil eden kişiler toplum dışı kalmış. Bir şey daha var; bizim babamız, anamız, dedemiz Osmanlıdır. Osmanlı tu-kaka ise sen de öylesin. Ben onlardan gelmekten dolayı bir yerinme duymuyorum, açık söyleyeyim. Osmanlılardan intikal etmiş bir Türk çocuğu olarak ben daha ileriyim. Çünkü 600 yıl bir imparatorluğu ayakta tutabilmiş insanlardı onlar… Var mı başka…? Bana gösterebilir misiniz bu tutarlılığı taşıyan bir ülke…? Bununla iftihar etmemiz lazım. Amerika eyalet sistemiyle Osmanlıyı taklit ediyor. Vakfı Osmanlıdan aldılar. Bizde dejenere oldu. İstanbul’un pek çok yerine hayrat su getirdi ecdâd… Hamidiye suyu… Vatandaşlar içsin, yararlansın diye . Bir de baktık bütün çeşmelerin köküne kibrit suyu dökülmüş.

Revan Köşkü’nde gezerken, kulağıma derinden bir Kur’an sesi geldi. Birdenbire İslâm mimarisini tam manâsıyla gördüm. Çünkü İslâm mimarisinin içine, bir ruh gibi, muhakkak rahle başında bir Kur’an sesi lâzım. O olmadığı zaman, bu mimari kuru bir şekilde görünüyor. Bu fikrimi, rehberim Lütfi Bey’e söyledim ve bu Kur’an sesinin nereden geldiğini sordum. “Hırka-i Saadet Dâiresinden” dedi. Yavaş yavaş sesin geldiği pencereye yaklaştım. Baktım; yeşil, yemyeşil rûhânî yeşil bir dâire, pencereye arkasını çevirmiş bir hafız, öteki âleme dalmış bir ruhun istirahatiyle okuyor, diğer bir hafız da gözlerini yummuş, bir köşede tesbihini çekerek bekliyor.

Rehberim Lütfi Bey’e sordum;

“Hırka-i Saâdet’te ne zaman bu hatim indirilir?” Lütfi Bey, gülümseyerek kulağıma dedi ki:

“Her gün! Her saat! Dörtyüz seneden beri geceli gündüzlü bilâfâsıla…” Hayretten gözlerimi kapanmış dinliyordum. Lütfi Bey biraz mâlûmat verdi:

“Yavuz Sultan Selîm, hilâfetin alâmeti olan Hırka-i Şerif, Sened-i Şerîf ve diğer Emanet-i Mübâreke’yi Mısır’dan İstanbul’a hatimle indirterek getirmiş; İstanbul’a vardığı gece, Saray’da yüksek bir mevkiye yerleştirmiş; mimarbaşı ve ustalar asıl tevdi olunacak makamı harıl harıl inşâ ederlerken, sefer yorgunluğuna bakmaksızın sabaha kadar ayakta beklemiş. O gece, geceli gündüzlü Kur’an okunması için bir vazife tertip ederek, kırkıncısı bizzat kendi olmak üzere kırk hafız tayin eylemiş. İşte o günden bu âna kadar, bu dâirede bir saniye tevakkuf etmeksizin (durmaksızın) Kur’an okunuyor. Bu hafızlar el’an kırk kişidir. Dâima, ikişerli nöbetle vazifelerini ifâ ederler. Bugün de, bu iki hafızın nöbeti” dedi.

Bu gece, bu saat, ben burada bu satırları yazarken, Hırka-i Saadet Dairesi’nde Kur’an okunuyor! Siz, bu saat, benim bu satırlarımı okurken, Hırka-i Saadet Dairesi’nde Kur’an okunuyor! Tam dörtyüz seneden beri de böyle fasılasız okunmuş.

O günden beri, bu düşünce, bir saat rakkası gibi hafızamda sallanıyor. O günden beri, Hilâfet’in Türk kalbinde ne kadar derin bir temeli olduğunu duydum. Hilâfet makamı olan İstanbul’da, böyle bir makamın yanında dört asırdır durmamış bir Kur’an sesi olduğunu bilmezdim. Nice Türkler, hattâ nice İstanbullular da bilmezler. Bu sarayın içinde dört yüz seneden beri olmuş ihtilaller, hal’ler, kıtaller, bu Kur’an sesini bir an susturamamış. Bu hâdiseyi idrak ettikten sonra, İstanbul’dan niçin çıkarılamıyoruz, bu şüpheyi halleder gibi oldum.

Bu yüzdendir ki millet olarak devam etmek isteyen; yakın ve uzak gelecekte sağlam kalmak emeli taşıyan ilim ve sanatsever ülkelerde edebiyat ve manevî bilimler, vazgeçilmez “disiplinler”dir. İleri memleketlerin gençlerine mecburî olarak ve hattâ taassupla okutulmaktadır. Bir Fransızın V. Hugo, Andre Gide veya Molliere gibi edebî şahsiyetlerini, bir Alman’ın Goethe veya Schiller’i; bir İngiliz’in Shakespeare veya Bayron‘u son satırlarına kadar, bilip anlamaması söz konusu olamaz. Edebiyatlarını bilmeyenler, (seçkinlik şöyle dursun) Fransız, İngiliz, Alman bile sayılmazlar.

Ama o milletlerin sarsılmaz birlikleri; hattâ vatan millet sevgileri ve birbirleriyle iyi geçinmeleri dahi, kendi şair ve yazarlarını mutlaka iyi okumalarından ileri gelmektedir.

Her Türk öğrencinin liseyi bitirinceye kadar, en az 10 adet Türkçe şaheseri, inceleyerek okumaları da, millî birliğimizi sağlamakta, dostluk ve barışın oluşunda milyonlarca nutuk ve öğütten daha kıymetlidir. Bir Oğuz Han‘a, bir Dede Korkut‘a bir Fuzûli‘ye, Ahmet Yesevi’ye, Yunus Emre, Ömer Seyfeddin veya Arif Nihat Asya’ya imrenmesini bilen gençlerden, ordularımız sayısınca Alperen kazanırız. Fransız’ın gönlünde Jeanne Darc’lar gibi Türk’ün gönlünde Battal Gazi‘ler de edebiyat sayesinde yaşarlar.

Aksine “Türk edebiyatı”nın liselerde bu ölçüde hafiflik ve lâubalilikle, böyle geleceksiz ve ufuksuzca harcanması ise: Bölücülük kininin; birbirimizle anlaşmazlıkların, hamlık ve kabalıkların; anlayışsız ve anlatışsız olmanın, ruhları âdileştiren başlıca sebepleridir.

İlk paragrafta belirttiğim gibi, 1990’larda resmen başlatılan, edebiyatın lüzumuna inanmamak, onu seçimlik ders yapmaya kadar gitmek cahilliği… Ve 1995’lerdeki bu anlamsız ders sınırlaması ile edebiyatı “müzelik etmeğe” yönelen bu kafalar Türkiye’de yapılan üçüncü kültür ihtilâli kazanını kaldırmış bulunuyorlar.

Herhalde; Çin kültürünü, Konfiçyüs’ten tutarak mahvetmeğe kalkan yarı-insan Mao Çe Tung, bizdeki kültür düşmanlarının öz atasıdır. Eğitimde, bugüne kadar uygulanan kültür zulmü, vicdan baskısı, millete yabancılaştırma cinnetleri yetmezmiş gibi bir de gençlerimizi, Alperen ruhu veren edebiyatlarından mahrum etmek, herhalde bazılarını rahatsız eden tarihî, fizikî, sosyal bazı komplekslerin sonucu olsa gerektir.

Milletinin edebiyatına, folkloruna, sanat ve zenaatlerine, destanlarına eğilmeyen, hattâ onların okunmaması, görülmemesi, beğenilmemesi, yenilenmemesi için çırpınan militanlar o milletin ruhuna âşinâ olabilirler mi? Bu yüce estetik mirasın millet çocukları arasında paylaşılmasını önlemek için her yasağa, her karalamaya başvuran kişide, Alperen ruhumuzdan zerre dahi bulunabilir mi?

Neden “Üçüncü Kültür İhtilâli” dediniz? diye sorulabilir: Şundan ki: Bugüne kadar “Harf devrimi” lâfı altında, başka hiçbir ülkede görülmeyen (bizden başka yalnız Ruslar tarafından yine Türklere uygulanan) bir “kültür ihtilâli” yapılmıştır. Bununla, 1300 yıllık yazılı ifade aracımız olan alfabe değiştirilmiştir. O devirlerde, liderler aldatılarak, istemedikleri halde onlara yaptırtılan bu darbe ile yüzbinlerce kitap bir daha okunmamak üzere raflara kaldırılmıştır. Bu yüzden içimize kültürsüzlük kompleksi çökmüştür. Dünya bizi bilgisiz, tarihsiz, geleneksiz, inançsız bir topluluk gibi görerek küçümsemeye başlamıştır. Biz dahi kendimizi bütün milletlerden aşağı görerek; daha önce küçümsediğimiz Batı toplumlarına körkütük hayran olmuşuzdur. Çünkü yazısız, felsefesiz, tarihsiz ve edebiyatsız bir millet, kişilik sahibi olamaz. İkinci kültür ihtilâli ise, bin yıl boyunca Türkistan, Anadolu ve Balkanlar’da, yüksek edebiyat dili oluşturan Türkçemizin planlı şekilde yıkılarak, 21. yüzyıl başında kabile dili haline getirilmiş olmasıdır. Ziya Gökalp-Ömer Seyfeddin ve Ali Canip beylerin asrın başında Genç Kalemler ile yaydıkları, geniş ufuklu bir sadeleşme hareketi Tasfiyecilik ve dil ihanetine değiştirildi.
Dilimizi mahveden bu “ihtilâl” ile artık hiçbir fikir, edebiyat ve ilim eserinin dikiş tutmayacağı bir yoksulluk ve kargaşalık içine düşürüldük.

İlmin uzağındaki birtakım partizanlar kendi çıkarları için tabu haline getirdikleri “resmi ideoloji”ye yaranmak ve onu büsbütün saptırarak nüfuz sağlamak için dil bozgunculuğunu yürüttüler. Bin yıldan beri halkımızca benimsenmiş “hayal” gibi “sebep” gibi hâkim gibi kelimelere karşı yürüttükleri bu ırkçı arıt macılıktan sonra, zenginlik ve karakterini yitiren Türkçemiz, şimdi de İngilizcenin, çıkarcılarına peşkeş çekiliyor.

Özellikle bütün Türk dünyasında kullanılan İslâmî kaynaktan gelen sözlerimizi yasaklayarak veya unutturarak, korkunç, dil, üslûp ifade ve kültür kargaşalığına meydan açıyorlar.

Kültürümüzü mahveden bu üç ihtilâl konularında yeterince ciddi ve objektif yayın yapılamadığı malûmdur. Özellikle, milli kültüre vurulan bu darbelerin, bizden başka dünyanın hiçbir yerinde olmadığına dikkat çekilmelidir.

Böylece “Üçüncü yıkım” dediğimiz “Edebiyat düşmanlığı“nın da bizi ne gibi iflâslara götürmek istediği herkese malûm olmalıdır.

Bu edebiyat düşmanlığı dahi harf ve dil ihtilâlleri ölçüsünde “Kültür” demek olan milletimizi yok eden ağır sonuçlar doğuracaktır.

Çünkü Türk edebiyatı (başka bazı milletlerden farklı olarak) Türk kültür varlığının bütününü içine almaktadır. Roman, şiir, mesnevi, destan, hikâye, fıkra… vs. bir yana; felsefemiz, dinimiz, ahlâkımız, siyasetimiz, hattâ sosyal ilimlere ait bilgilerimiz dahi en güzel ifadelerini edebiyatımızda bulmuştur.

Edebiyatımıza vurulan son darbe ile onun yerine Amerikan sloganlarının geçirilmesi millî kültürümüzden yarına hiçbir yüceltici unsur, hiçbir eser bırakmamak kastını taşımaktadır.    

“Türkiye’nin en önemli meselesi millî eğitimdir. Yetmiş yıldır uygulanan eğitim sistemimiz insanımızla bağdaşmamaktadır. Bu sistemin sonucu olarak da eğitilmiş insan yerine, eğitilmiş hırsız yetiştiriyoruz. Bize, birtakım taklit sistemler uygulanmaya çalışılıyor. Kültürümüze ters gelen bu yapılanma, ahlâksız ve millî değerlerden mahrum insan yetişmesine sebebiyet veriyor.” Kabaklı Hoca, çözümünü de şöyle ifade ediyordu:

“Yabancıya itimadımız var, kendimize yok. Bu işin altından kalkmanın tek yolu, öze dönmektir. Bu eğitim sistemiyle yetişen insanların bırakın Orta Asya’yı, kendilerini bile kurtarmaları mümkün değildir. Öz kültürümüze, millî ve manevî değerlerle yoğrulmuş Türk Milleti’ne hitap eden eğitim sistemine dönmediğimiz sürece, başarılı olamayız Bu yanlış yoldan dönmemiz için üç şeye önem vermeliyiz: Yönetici seçmeye, öğretmen ve din adamı yetiştirmeye. Bunlar, Türk Milleti’nin temelini teşkil eder. Temel sağlam olursa, bu yanlış yoldan dönebiliriz.” Bu yazımı hazırlarken, Bayrak şairimiz Arif Nihat Asya’nın, Ahmet Kabaklı Hocamıza ithaf ettiği Yüksekler başlıklı rubaisine rastladım. İsabet oldu. Ben de bu güzel şiirle bitiriyorum: Kuşlar… kimi yerden, kimi yüksekten uçar…Kuşlar vardır, ki ürkütülmekten uçar…Uçmak kolay iş… fakat, bu yurdun -ancak-Yüksekten uçan kuşları, gerçekten uçar!