Selimiye’de Bulgar Yağması

Osmanlı mimarisinin şaheseri olan Selimiye Camii, muhteşem yapısını ve sanat servetini muhafaza ediyordu. Selimiye’de kirli ve çirkin görünüşlü Bulgar askerleri dolaşıyordu. 

Bulgarlar şehrin yağması esnasında , Selimiye Camii’nin avlusundaki kütüphaneye kapıları kırmak suretiyle girmişler, burada bulunan ve o dönemde bile paha biçilemeyen kitap, eşya ve bir miktar parayı yağmalamışlardı.

Bulgarlar’ın talanından sonra kütüphanede sayım yapan Hafız-ı Kütüp Yakup, çalınan eserlerle ilgili tafsilatlı bir döküm çıkarmıştır. 
Buna göre: 
-Sultan II. Selim Han hazretlerine ait üzeri Kur’an-ı Kerim işlemeli bir gömlek, 
– Bir satırı altın, Diğer satırı lacivert mürekkeple yazılı H. 967 tarihli bir adet, Kelâm-ı Kadîm (Kur’ân-ı Kerim). 
-İki adet, tarihsiz Kelâm-ı Kadîm
-16 adet, Kur’ân-ı Kerim cüzleri
-Bir adet Fethü’r-rah-man Tefsiri 
-Bir adet Tefsir-i İmam Mansur Maturîdî  
-Bir adet İmam Mansur Maturidi’mn Te’vilâfı 
-Bir adet Tefsir-i Râgıbü’l-îsfahânî 
-İki adet, Tefsir-i Ebus’suûd Efendi
-İki adet Tefsîr-i Kebîr
-Bir adet Keşşaf tefsiri
-Bir adet Uyûn’üt Tefâsir 
-Bir adet Menâfi’ul-Kur’âni’l-Azîm
-Bir adet İmam Muhammed’in Fukahâtü’l-Usul, 
-Bir adet Kansa dö Gor’un Kâmus -i Arabi’si, 
-Bir adet içerisinde kıymetli resimler bulunan Hafız Dîvânı,

Kıymetleri takdir olunamayan bu eserlerden başka, Hâfız-ı Kütüb’ün listesindeki şu eşyalar da çalınmiştir: Merhum Hacı İzzet bin Derviş tarafından vakfedilen bir çift buhurdanlık ve tablasıyla beraber bir adet gülabdanlık, eşrafdan Ahmed Bey’in kerimesi tarafından vakfedilen bir adet gümüş işlemeli levha ve Hafızı Kütüb’e ait kütüphane çekmecesinde saklı bulunan yirmi bir adet Osmanlı altınıyla on üc adet mecidiye.

Boşuna Gayret

Edirne Evkaf  Müdürlüğü’de tanzim ettiği belgelerle bu durumu adı geçen eşyaların geri alınması veya istenmesi gerektiğini  17 Şevval 1331,  5 Eylül 1329 tarihli yazısıyla Evkaf  Nezareti’ne bildirmiştir.

O günlerde Osmanlı Hükümeti ile Bulgarlar arasında barış görüşmeleri yapılmaktadır. Balkanlar’da Bulgarlar aleyhine gelişen gerginlik neticesinde, Bulgar Başkomutan Vekili General Savof  başkanlığında bir heyet İstanbul’da bulunmaktaydı.  

Türk  tarafını da Dahiliye Nazırı Talat Paşa başkanlığında bir heyet temsil ediyordu. Evkaf-ı Hümâyûn Nezareti de adı geçen eserlerin geri alınmasını Dahiliye Nezareti’ne ve dolayısıyla Talat Paşa’ya 19 Şubat 1331,5 Eylül 1329 tarihli bir yazıyla bildirmiştir.

Talat Paşa da meydana gelen olayı, hatta kaybolan eserlerin listesini General Savof’a yazılı olarak bildirmiştir. Talat Paşa, çalınan bütün eserlerin geri verilmesini istemiş, özellikle, Sultan II. Selim’e ait, üzeri Kuran-ı Kerim işlemeli gömleğin buldurtulup iade edilmesini talep etmiştir. 

Yaptığımız çalışmalar neticesinde, bu kitapların ve eşyaların Bulgarlar tarafından iade edildiğine dair bir belge veya bilgiye rastlayamadık. Kim bilir bu eserler hangi Avrupa müzesini veya özel koleksiyonu süslemektedir?