* Prof. Dr. Murat Sarıcık
Bir Osmanlı Şehzadesi beş altı yaşına basıp tahsil çağına gelince, kendisine bir hoca tayin edilir, merasimle derse başlardı. Bu tahsile başlama merasimine “Bed’-i Besmele” denir. Törene “Nakîbü’l-eşrâflar” davet olunurdu. Davetliler huzurunda evvela Şeyhü’l-İslâm teberrüken, Şehzadeye “elif”den başlayıp “yâ”ya kadar okuturdu. Sonra dua eder merasim sona ererdi.
Şehzde, Şeyhü’l-İslâmdan elif bâ’yı okuduktan sonra o’nun elini öpmek ister, müftü elini öptürmez, Şehzade Kur’ân-ı Kerim’i hatmedince, başta Sadrazam olarak diğer devlet erkânı kendisine hediyeler verirdi.
Bu merasim münasebetiyle padişah tarafından davetlilere mevkilerine göre kürkler dağıtılırdı. Şehzadeler altı yedi yaşına gelince sünnet olurlar, onüç ondört yaşlarında kendilerine birer oda verilirdi. Anneleri ve kız kardeşleri dışında Haremden hiçbir kadını görmeye izinli değillerdi.
Bu merasimlere “Nakîbü’l-eşrâflar”, Sadrazam tarafından Mektûbî-i Sadr-ı Ali vasıtasıyla hususen kendilerine tezkire gönderilerek davet edilirlerdi.
Nakîbü’l-eşrâf: Seyid ve şeriflerin işlerini takip eden teşkilatın reisi.
Mektûbî-i Sadr-ı Ali: Şeyhü’l-İslâmlık özel kalemi
* * *
Bu metin, kıymetli Türkistan Birliği okuyucuları için şâyân-ı tavsiye telakki edildiğinden Türk Alemiyiz websayfasından iktibas edilerek nazar-ı dikkatinize takdim edilmiştir. Muhtevası ve paylaştığı fikirler tamamen yazarına aittir.
