M
ehmet Emin Buğra, Doğu Türkistan milli mücadelesinin en önemli isimlerinden biridir. 1901 yılında Doğu Türkistan’ın Hoten şehrinde doğdu. İlk tahsilini Hoten’de yaptı. Daha sonra Karakaş’da o devrin meşhur medreselerinde dini tahsilini tamamladı. Arap ve Fars dillerini öğrendi. 1922-1930 yılları arasında Hoten’de tefsir ve hadis müderrisi olarak vazife yaptı. Yüksek ilmi ve hitabet kabiliyetinden dolayı kısa zamanda bölgede ün kazandı. Uygur Türklerinde muteber din adamlarına verilen “Hazretim” unvanı ile anıldı. İsa Yusuf Alptekin ile birlikte Doğu Türkistan’da kurulan Eyalet Hükümeti’nde yer alarak Bayındırlık Bakanlığı yaptı.
Türkiye’ye geldikten sonra, İsa Yusuf Alptekin’le birlikte Doğu Türkistan davası için aktif şekilde siyasi ve sosyal faaliyetlerde bulundu.
İstanbul’da 1951-1954 yıllarında ‘‘Türkistan’’ adlı bir dergi yayımladı. Bu dergi Türkistan hürriyet mücadelesinin bir yayın organı durumundaydı. 1956’da Ankara’da, ‘‘Türkistan’ın Sesi’’ adında aylık bir dergi çıkardı. Ayrıca ‘‘The Voice of Turkistan’’ adında üç aylık bir İngilizce dergi de neşretti.
Buğra’nın ‘‘Doğu Türkistan’ın Dünü Bugünü’’, ‘‘Şarkî Türkistan Tarihi’’, ‘‘Kutluk Türkan’’, ‘‘Kadda-i Vataniye’’ eserleri vardır. Ayrıca yüzlerce makale ve şiirleri bulunmaktadır.
Mehmet Emin Buğra 1965’de Ankara’da vefat etti.
