Tebessümün sebebi; tarihi, kültürel ve ekonomik olarak bağlarımızın her geçen gün artarak devam etmesi, burukluğumuzun ise son yüzyıldır Kosova’nın kendi içinde yaşadıklarıdır.
Pasaportla gidip gelsek de Kosova’nın başşehri “Priştine” ve tarihi dokusunu halen koruyan “Prizren” başta olmak üzere hangi şehrine gitsek, sanki Türkiye’de herhangi bir vilayete gitmişiz gibi bir duyguyla dolaşılır oralarda.
Kosova’nın her noktasında mutlaka Türkçe konuşan “Evlad-ı Fatihan”lara rastlarsınız.
“Biz Karaman’dan, biz Manisa’dan, biz Denizli’den, biz Adana’dan, biz Niğde’den gelmişiz” diye vilayetler sayılır dökülür.
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın, Başbakan iken Kosova ziyaretinde söylediği, “Kosova Türkiye’dir, Türkiye Kosova’dır” ifadesini bulursunuz.
Kosova ve diğer şehirlerinde ticari olarak neler yapılabilir meselesine kısaca değinmeden önce Türkiye’den Kosova’ya giden herkesin uğramadan gelmediği, Sultan I. Murad Türbesi hakkında kısaca bilgi paylaşmak isterim.
“Kosova Sultan Murad ile Sultan Murad Kosova ile anılır” ve Avrupa içlerine “İpek Yolu”nu Sultan I. Murad açar.
Sultan I. Murad Hüdavendigâr Türbesi, Priştine—Mitroviça yolunun 6. kilometresinde, Mazgit köyünde bulunur.
Balkanlar’daki en eski Osmanlı eserlerinden birisi olan ve Kosova’nın en çok ziyaret edilen tarihi, dini ve kültürel mekânların başında gelir.
Türbenin bulunduğu yer, “Meşhed-i Hüdavendigâr” olarak anılır. Meşhed-i Hüdavendigar, şehid olunan veya şehidlerin bulunduğu yer anlamına gelir.
Yine kısaca o günlere bir yolculuk yapalım.
Osmanlı ve Sırp orduları arasında 10 Ağustos 1389 tarihinde Kosova Ovası’nda meydana gelen savaşı Osmanlı ordusu kazandı.
Sultan I. Murad Hüdavendigar savaşın ardından savaş meydanındaki askerlerinin durumunu incelerken, Sırp Miloşobiliç’in saldırısı sonucu şehid oldu.
Sultan I. Murad’ın şehid edildiği bu yerde iç organları gömüldü, oğlu Sultan Yıldırım Beyazıt tarafından türbesi yaptırıldı. Sultan’ın tahnit edilen naaşı ise Bursa’ya getirilerek Çekirge’deki türbesine defnedildi.
Türbe 2005 yılında Türkiye Diyanet Vakfı tarafından restore edildi. Türbe kompleksi içerisinde atıl durumda bulunan “Selamlık” binası ise Türk İş Birliği Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkanlığı tarafından “Sultan I. Murad, Kosova Savaşı ve Balkanlar’da Osmanlı Mirası” konulu bir “Kültür ve Tanıtım Evi”ne dönüştürülerek, 4 Kasım 2010 tarihinde Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından hizmete sokuldu.
Bu tarihten itibaren gelen ziyaretçilere daha iyi hizmet verilmesi amacıyla Sultan I. Murad Türbesi’nin işletmesi ve bakımı TİKA’nın katkıları ile Meşhed-i Hüdavendigar Derneği tarafından yapılıyor.
Kosova’nın Türkiye ve insanımız için öneminin başında, elbet yüzyıllardır süren ortak değer yargılarımız gelir.
Son 10 yılda ise ticari ilişkilerimizle kültürel ve sosyal münasebetlerimiz, sadece Kosova’da değil, Balkanlar’ın tümünde arttı ve artmaya da devam ediyor. Balkanlar’ın her yerinde hem büyük hem de ortak ölçekli firmalar için ciddi iş sahaları bulunuyor.
Turizm, gıda, tekstil ve inşaatın önde geldiği söylenebilir.
Kosova ve Makedonya bir üzüm sahrasıdır. Önümüzdeki yılların yükselen değeri pekmez olacaktır. Buralarda ise pekmez ve kuru üzüm pek bilinmiyor ve ticari olarak değerlendirilememiyor.
Turizm açısından ise Kosova ve diğer Balkan ülkelerinde keşfedilmeyen pek çok mekan olduğu ifade ediliyor. İnşaat meselesine gelince; otel, konut ve işyerleri hususunda büyük boşluklar olduğu sıkça dile getiriliyor.
Bu sahalarda Alman firmalarının hızlı bir şekilde Kosova’da iş yaptıklarını da hatırlatalım.
Balkanlar ile ortak değerlerimizden birisi de türkülerimiz, deyimlerimiz ve atasözlerimizdir. Hepimizin bildiği şu deyimle mesajlarını aktarıyorlar:
“Burada un var, şeker var, yağ var, sadece helva yapacak adama ihtiyaç var. Haydi buyurun” diyorlar.
Sözün özü; Kosova ve Balkanlar, I. Murad Hüdavendigâr’ın bir emanetidir.
Hüseyin Öztürk
