slam medeniyetini, insan başta olmak üzere her canlı üzerinde tesis eden Osmanlı Devleti’nde, kendi işini kendisi göremeyen ve çeşitli hastalıklara müptela insanlara; “Muhterem Acizler” diye hitap edilmiştir.
İşte bu hitabın gereklerini yerine getirme adına, tahtından alındığı gün bile milleti ve devleti için mesaisine ara vermeyen Cennetmekân II. Abdülhamid Han, Darülaceze’yi kurmuştur.
Darülaceze’den ilk yaralananlar ise İstanbul’daki gayrimüslimlerdir. Müslümanlar 1940’lardan sonra Darülaceze’ye gelmişlerdir.
Belki pek yeri değil, ama şu soruyu sormak gerekir. Peki, böyle bir sultanı tahtından indirenler kimlerdir? El Cevap; İstanbul’daki gayrimüslimlerin baş temsilcileriyle bir Türk’tür.
Benimkisi biraz gâvura kızarak oruç bozmaya benzedi ama gelin de siz tüm iyi niyetinizle, haydi şu meseleye bir yol ve yordam bulup “olabilir” deyin.
Darülaceze “emin ellere” geçmeden önce yine II. Abdülhamid’in kurduğu “Hamidiye Suları” bu müesseseye sokulmamıştır. Bu düşmanlık hangi gerekçeyle açıklanabilir? Geçelim.
Resmi kayıtlara göre Darülaceze’nin kuruluşu şöyle tarif edilmektedir:
Darülaceze’nin kuruluş süreci, 1877 Osmanlı-Rus Savaşı’na kadar uzanmaktadır. Bu savaşın ardından, göçler başlamış 1877-79 arasında İstanbul’a dört yüz bine yakın göçmen gelmiştir.
Sokaklarda evsiz, barksız, hasta, kimsesiz çocuk ve dilenciler artmıştır.
İstanbul’daki dilencileri, sokaklarda başıboş gezen kimsesiz çocukları, cami avlusunda yatan kimsesiz muhtaçları bir araya toplayıp ıslah ederek, sanat sahibi yapmak, kimsesizlerin ahir ömürlerini huzur içinde yaşamalarını sağlamak maksadıyla, zamanın Padişahı II. Abdülhamid Han, bir ferman ile Darülaceze kurulmasını emir buyurmuştur.
Bu ferman sonrası oluşturulan komisyonun araştırmalarında, Darülaceze’nin Okmeydanı’nda kurulmasının muvafık olacağı ve inşaatının 72.000 altın liraya çıkabileceğini padişaha arz edilmiştir.
Bunun üzerine Darülaceze’nin Okmeydanı’nda inşasına başlanması, Padişahın 25 Mart 1306 (6 Nisan 1890) tarihli fermanı ile emir buyrulmuş ve bu ferman, 30 Mart 1306 (11 Nisan 1890) tarihli Resmi Tebliğ ile yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Sultan II. Abdülhamid Han, Darülaceze’nin kuruluş masraflarını karşılamak üzere 7.000 altın lira kıymetindeki eşyasını hediye etmiş, 10.000 altın lira da nakit olarak bağışlamıştır.
Ayrıca yardım kampanyası düzenlenmiş, geniş bir katılım sağlanmış ve toplanan teberrularla 50.000 altın lira toplanmıştır.
Böylelikle temin edilen inşaat parasıyla 6 Ekim 1892 tarihinde, 21 koyun kurban edilerek, Darülaceze’nin temeli atılmıştır.
Sultan II. Abdülhamid Han’ın cülusunun sene-i devriyesi olan 19 Ağustos 1895 tarihinde binaların inşaatı tamamlanmıştır.
Fotoğraflardan oluşan iki albümle birlikte, Darülaceze’nin anahtarları Sultan’a teslim edilmiştir. Darülaceze’nin resmi açılışı tarihi, 31 Ocak 1896 günüdür.
Bu tarihlere dikkat edilirse, II. Abdülhamid Han, hem bütün dünyanın üzerine saldığı şeytanlarla uğraşmaktadır, hem de böyle hayır işleriyle.
Hüseyin Öztürk
