Bu da Sultan’ın sıra dışı dünyası

efatının 100. yıl dönümü olan Sultan Abdülhamid, belki de kendisi hakkında en çok şey yazılan fakat hayatı en gizli kalmış Osmanlı Padişahlarından biri… Onun yanlış bilginin kara bulutlarıyla örtülü olan hayatı, vefatından bir asır sonra eşyalarının yer aldığı sergiyle aydınlanıyor. Cumhurbaşkanlığı tarafından geçtiğimiz günlerde Yıldız Sarayı’nda açılan “Vefatının 100. Yılında Sultan Abdülhamid’i Anlamak” isimli sergi, büyük bir siyasi deha ve prestijli bir halifenin hayatının sıra dışı ve ‘merak dolu’ detaylarını ortaya koyuyor.

Çektirdiği fotoğrafları, kendisini taşıyan bastonu, zikir çektiği tesbihi, deri cüzdanı, okuduğu polisiye romanları, enteresan teknik aletleri ve maket binaları… Sergide Sultan Abdülhamid’in gündelik hayatında el sürdüğü 103 tane nesne ve 24 kategoride fotoğraflar görülebiliyor. Bütün bunlarla bir aracı olmaksızın Sultan Abdülhamid’in ruh dünyası da keşfediliyor; çok kitap okuyan, kültürlü, hobileri ve zevkleri olan, sanata alaka duyan ve tüm bunların yanında tasavvuf ehli, geleneksel dindarlığı kuvvetli bir Sultan’la karşılaşılıyor.

Sorularımızı cevaplayan serginin küratörü Kâmil Fırat, Sultan’ın alakaları üzerinden yola çıktıklarını kaydederek “Onun meraklarının ‘baktıkları’ ve ‘dokundukları’ diye iki boyut var. Baktıklarını fotoğraflarıyla yansıtıyoruz, dokunduklarını ise eşyalarıyla… Sultan Abdülhamid, birçok yerde fotoğraflar çektirerek dünyayı anlamaya çalışmış. Fotoğraflar üzerinden politika üretmiş. Sanata, şehirlere, tabii felaketlere ve imparatorluğunda olan biten şeylere duyduğu merakı bu fotoğraflardan anlayabiliyoruz” diyor. 

Sultan’ın çok enteresan eşyalarının da olduğu anlatan Fırat şöyle konuşuyor: Onun eşyaları arasında telgraf direği maketi, bir su tulumbası numunesi ve telgraf kabloları var. Bütün bunlar onun alışılmışın dışında dünyası olduğunu gösteriyor.” Yıldız Sarayı, Müze Müdürü Ali İlker Tepeköy ise sergi hakkında şunları söylüyor: Sultan Abdülhamid’in hem dünya görüşünü hem de meraklarını yansıtan nesneler burada yer alıyor. Bu sergi, Sultan Abdülhamid’i anlamaya yardımcı olacak.

Kitaplara, hassaten polisiye romanlara büyük bir merakı olan Sultan Abdülhamid, İngiliz yazar Sir Arthur Conan Doyle’un “Sherlock Holmes” eserini Osmanlı Türkçesine tercüme ettirmiş. 

Zamanının teknolojilerini takip eden Abdülhamid Han’a ait enteresan eşyaların arasında, muhtemelen o yıllarda yeni imal edilen portatif tulumba da yer alıyor.

Çok kültürlü Osmanlı tebaasından bir Rum, Sultan Abdülhamid’e methiye yazmış.

Hem Sünniliğe hem de tasavvufa hassasiyeti kuvvetli olan Padişah’ın zikir ettiği kehribar tesbih…

Aynı zamanda sanatkâr biri olan Sultan Abdülhamid’in, Japonya’dan getirttiği marangozluk aletleri… Bunlarla atölyesinde, zarif mobilyalar imal ediyordu.

Sultan, göz bebeği gibi koruduğu Kudüs’ün kabartma haritasını da yaptırmış.