553 de İstanbul’a gelen Alman imparatoru elçilik heyeti reisi Busbecq’ in Türkiye hakkındaki müşahede ve düşünceleri dikkate şayandır. O Türk ordusunda gördüğü iman, nizâm, fedâkarlık, ve temizlik dolayısıyla hayranlığını belirtirken, kendi memleketinde hüküm süren fakirlik, atalet, imansızlık, maneviyat bozukluğu, ordunun disiplinsizliği, subayların zulmü, sefahat, sarhoşluk ve kumardan çok şikayet eder. Ona göre iki düşman kuvvetten biri için çöküş mukadderdir.
Türk ordusu mağlubiyet görmemiş, tecrübeler kazanmış, sabırlı, intizamlı olup daima zafer şarkıları söylemiş, şan ve şerefe alışmış ve uğurlu istikbale inanarak İran’dan Macaristan’a kadar çok büyük kaynaklara sahip olmuştur. O, “Bu gidişin sonu hakkında bir tereddüt var mı dır?. Bizim halimiz malûm; ne korkunç şey Allahım!” cümleleri ile büyük Türkiye Avrupa arsındaki kuvvet farkını güzel ifade eder.
Busbecq: “ Türklerin mevcûd sistemini kendi sistemimizle mukayese edince istikbalimizin başımıza getireceği felâketleri düşünüyor, titriyor ve âkıbetimizden korkuyorum.” Cümlesini de ilave eder.
Kaynak: Prof.Dr. Osman Turan – Türk Cihân Hâkimiyeti
Prof. Dr. Osman Turan
