Dil ve EdebiyatTürk Dili

Bir Hicivci Gözüyle 1927-1947 Yıllarında Türkçe

T

ürk Dil Tarihinde Cumhuriyet Dönemi ayrı bir önem taşır. Bu dönemde Türk Harf İnkılâbı yapılmış Türk Dil Kurumun kurulmuş, Güneş Dil Teorisi ortaya atılmıştır. Bütün bunlarla ilgili yazarlarımız çeşitli görüşler ileri sürmüşlerdir. Bu görüşlerini bazen şiirle bazen nesirle ortaya koymuşlardır. Görüşlerini şiirle anlatan şairlerden biriside Halil Nihad Boztepe’dir.

26 Kasım 1934’te Kazım Özalp başkanlığında toplanan Meclis; “Ağa, Hacı, Hafız, Hoca, Molla, Efendi, Bey, Beyefendi, Paşa, Hanım, Hanımefendi ve Hazretleri” gibi lakap ve unvanları kaldırmıştır. Erkek ve kadın vatandaşların kanun karşısında ve resmi belgelerde yalnız adlarıyla anılmasını öngören bu kanun dolayısıyla Halil Nihad Boztepe’nin “Ağaç Kasidesi”nde yazdığı beyitlerden birkaçı aşağıdadır:

“Efendi, bey, ağa, hafız ve arkadan da hacı,
Düzüldüler yola hep birden, oldular sılacı!
Senin de geldi sıran, belki geçti bay molla!
Zaman fırınları artık pişirmiyor fodla!” (s. 23)

“Nasıl bulundu ya Bay? Bakma huylanıp yan yan!
Bulamayınca Hanım, bak, nasıl bulundu Bayan!

Ümitlenip deme lâkin: Bulunmayan şey yok!
Demiştim önce esasen: Efendi yok, Bey yok

Efendiden, paşadan kes ümidi, beyden kes!
Majeste geldi fakat, geldi Ekselans, Alles!

Bütün gelenlere rağmen demokratız toptan!
Büyük, küçük ne demek, şimdi bir şu var: İnsan!

Sınıf yok artık, eşitlik var, ayrı insan yok!
Adıyla yâd edilir herkes, öyle unvan yok!

Beyim, paşam denemez, sade sen ve ben vardır.
Sorarsalar bana hattâ ne ben ne sen vardır!” (s. 39-40)

“Hanım denirdi geçen yıl, bu yıl Bayan dendi!
Nazardan oldu nihan büsbütün Hanımefendi!” (s. 88)

Yrd. Doç. Dr. M. Sani Adıgüzel

Kaynak

İlgili Gönderiler

1 / 128