Ü
çüncü ve dokuzuncu yüzyıllar arasında Orta Asya ve Avrupa’da önemli rol oynamış ve devlet kurmuş eski bir Türk boyu. Asya’da Hun İmparatorluğu çöktükten sonra 5. yüzyıl başlarında Avarlar İrtiş Irmağından Kore Yarımadasına kadar uzanan sahada büyük bir devlet kurdular. Ancak 458 yılında Çinlilere yenilerek kuzeye doğru çekildiler.
552 yılında da Büyük Türk Hakanlığı tahtını Bumin Kağan idaresinde Çinlilere karşı ayaklanan Göktürklere kaptırdılar. Bu durumda Göktürklere boyun eğmek istemeyen Avarlar, batıya göç ettiler ve 558 senesinde Volga Nehrinin doğusuna gelip yerleştiler. Güney Rusya Türklerini biraraya topladılar.
568’de Orta Avrupa’ya gittikleri zaman başlarında Bayan-Kağan bulunuyordu. Lombardlarla birleşen Avarlar, Macaristan’ı ele geçirdiler. Lombardların Kuzey İtalya’ya göç etmelerinden sonra ise, bu ülkeye bütünüyle sahip oldular. Peşinden Ukrayna, Romanya, Bulgaristan, Çekoslovakya, Sırbistan-Hırvatistan topraklarını içine alan büyük bir imparatorluk kurdular.
Bizans İmparatorluğunu üst üste mağlubiyete uğratan Bayan Kağan’ın orduları Konstantinopolis (İstanbul) önlerine kadar geldi. 617 ve 626 yıllarında İstanbul iki defa kuşatma altına alındı ise de bir netice elde edilemedi. Bu başarısızlıklardan sonra Avarların gerileme dönemi başladı.
Avarlara bağlı kavimler, Bizans’ın da desteği ile ayaklanarak topraklarını ele geçirmeye başladılar. Sekizinci yüzyılda Bavyeralılar ile devam eden yirmi yıl savaşlarında Avarlar iyice zayıfladı. 791’de Frank Kralı Charlemigne, Avarlar üzerine büyük bir sefer düzenledi ve hakimiyeti altına aldı. 805 yılında düzenlediği son seferde ise, Avar Devletine son verdi.
Avarlar göçebe bir kavimdi. Diğer eski Türk beyliklerinde olduğu gibi Şaman inancına mensuptular. Ancak Avrupa’da Frank istilası sırasında Hıristiyan olmuşlardı.
Devlet yönetimi askeri nitelikte olup, başta kağan bulunurdu. Askeri kuvvetleri atlı Avarlar ile Slav kavimlerinden teşekkül eden piyadelerden oluşuyordu. Avarlarla ilgili eserlere Macaristan bölgesinde rastlanmaktadır.
Yapılan kazılardan elde edilen bilgiler Avarların Avrupa’da büyük bir topluluk halinde yaşadıklarını ve ölülerini atlarıyla beraber gömdüklerini ortaya koymaktadırlar.
