oyu bugün Doğu Türkistan Uygur
Özerk Bölgesinde bulunan Tomanay aşiretine dayanmaktadır. 1819’da Kilis’te
doğdu. Tomanay aşiretinin nüfusu artınca geniş bir aile Tazabay aşiretini
oluşturdu. Bu aşiretten bir grup 16. yüzyılda Özbekistan, Kazakistan,
Türkmenistan ve Azerbeycan’a göç etti. Abdullah Sermest’in dedesi Süleyman Akif
Bey 18. yüzyılda Taşkent’ten Irak üzerinden Kilis’e geldi ve buraya yerleşti.
Abdullah Efendi altı yaşında iken
babası hoca Mehmed Efendi hacca gitti ve orada vefat etti. İki sene sonra da
annesi vefat etti.
Abdullah Sermest Efendi babasının
bir talebesinin himayesinde büyüdü. İlk tahsiline Kilis’te Akcarun Camii
müderrisi Hacı Hafız Efendinin yanında başladı. Kavalalı İbrahim Paşa’nın Kilis’i
işgal ettiği sırada yaptırdığı kışla inşaatında zorla çalıştırıldı ve bir süre
tahsiline ara verdi. İbrahim Paşa Kilis’de eli silah ve kalem tutan herkesi
zorla asker kaydetti. Zorla asker kayd edilen Abullah Sermest, İbrahim Paşa
tarafından Mısır’a götürüldü. Mısır’da on yıl kaldı. Bu on yılın kaç yılı
askerlikle geçtiği bilinmemektedir.
Askerden terhis olunca Kahire’ye
yerleşti. Geçimini hattatlık ve hakkaklık ile sağlamaya çalıştı. 1846’da Mekke’ye gitti. Orada Nakşi
şeyhlerinden Muhammed Can ile tanıştı ve ona bağlandı. Bombay ve Bağdat’a gidip
geldi. 12 yıl Mekke’de kaldı. Bundan sonra hocasının emri ile 1858’de Kilis’e
gelerek Muhammed Bedevi zaviyesine yerleşti. Bir müddet burada kalıp kendisi
için bir tekke inşa ettirdi. Yirmi yıl bu tekkede insanlara İslamiyetin emir ve
yasaklarını anlattı.
Vefatından önce bir vakıf kurarak
bütün malını mülkünü bir vakfa bağışladı. Bu vakıf halen faaliyettedir.
26 Mart 1882’de vefat etti. Kilis’in
Bölük mahallesinde Kurtağa Caddesindeki Çekmeceli Camii karşısında bulunan
tekkesinin bahçesine defn edildi. Kabri üzerine bir türbe inşa edilmiş olup
günümüzde ziyaret edilmektedir.
Abdullah Sermest, Muhammed Can ve
Abdullah Dehlevi vasıtasıyla Müceddidiyye yoluna ulaşır. Kendisi de Antepli
Akif ve Elbistanlı Ahmed Hamdi’ye icazet vermiştir. Oğlu Mehmed Vakıf Tazebay
ise tasavvufi eğitimini Ahmed Hamdi Efendinin yanında yapmıştır. Babasının tekkesini
tekkeler kapanıncaya kadar idare etmiştir.
Abdullah Sermest efendinin Türkçe
Arapça ve Farsça şiirleri vardır. 118 şiirden meydana gelen divanının çoğu
Türkçe gazellerden oluşur.
