ultan Abdülhamid Han Osmanlı Devleti’nin hemen her
köşesinde büyük bir imar ve kalkınma hamleleri gerçekleştirdi. Kıymetli eserler yapıldı. Bunlardan bazıları aşağıdadır:
-Her vilayette mektepler, hastaneler, yollar, çeşmeler,
yapıldı.
-Viyana’dan başka bir yerde eşi bulunmayan modern bir tıp
fakültesi açıldı.
-1876’da Mekteb-i Mülkiyeyi yaptırdığı gibi 1879’da da
bir müze yaptırdı.
-1880’de Hukuk Mektebi ve Divan-ı Muhasebatı (Sayıştay)
kurdu.
-Beyoğlu Kadın Hastanesini yaptırdı.
-1881’de Güzel Sanatlar Akademisi, 1883’te Yüksek Ticaret
Mektebi, 1884’te Yüksek Mühendis Mektebi ve Yatılı Kız Lisesi açıldı.
-1886’da Terkos Suyunu İstanbul’a getirtti ve Mülkiye
Lisesini açtı.
-1887’de Alman İmparatoru İstanbul’a geldiğinde, Sultan
Ahmed Meydanında Alman Çeşmesi yapıldı.
-1889’da Bursa’da İpekçilik Mektebini yaptırdı.
-1891’de Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi ile
Kağıthane’de bir poligon kurdurdu.
-1890’da Bursa demiryolunu ve Aşiret Mektebini yaptırdı.
-1891’de Üsküdar Lisesi ve Rüşdiyye Mektebleri ve yeni
postane binası ve Osmanlı Bankası ile reji binalarını ve Yafa-Kudüs demiryolu
ile Ankara demiryolu yapıldı.
-1892’de Hamidiye Kağıt Fabrikası, Kadıköy Havagazı
Fabrikası ve Beyrut Limanı Rıhtımını yaptırdı.
-1893’te Osmanlı sigorta şirketi, Küçüksu Barajı ve
Manastır-Selanik demiryolu yapıldı. 1894’te Şam-Horan demiryolu ve
Eskişehir-Kütahya demiryolu yapıldı.
-1894’te Hamidiye Yüksek Ticaret Mektebi ve Galata-Tophane
Rıhtımı, Dolmabahçe Saat Kulesi inşa edildi.
-1895’te Beyrut-Şam demiryolu, Darülaceze binası, mum
fabrikası, Afyon-Konya demiryolu, Sakız Limanı Rıhtımı, şimdiki İstanbul Lisesi
binası, İstanbul-Selanik demiryolu yapıldı. Ereğli kömür ocakları çalıştırıldı.
-1896’da Tuna Nehrinde Demirkapı Kanalını, Kapalıçarşı
tamirini yaptırdı.
-1900’de Akıl Hastanesini, Medine-i münevvereye kadar
telgraf hattını yaptırdı.
-1902’de Hamidiye Hicaz demiryolu Zerka’ya kadar işledi.
Kağıthane’deki Hamidiye suyu İstanbul’a getirildi. Yeni Balıkhane, Haydarpaşa
Rıhtımı, Maden Arama Mektebi, Şam’da Tıbbiye-i Mülkiye yapıldı.
-Haydarpaşa’da 1903’te Askeri Tıbbiye Mekteb-i Şahanesi,
1904’te Dilsiz ve Sağırlar Mektebi açıldı.
1904’te Bingazi’ye telgraf hattı yapıldı.
-Harp gücünü kaybetmiş olan eski gemileri Haliç’e çekip
Avrupa’da yapılan üstün evsaflı kruvazörler, zırhlılar ile donanmayı kuvvetlendirdi.
-1905’te İstanbul-Köstence kablosu döşendi. Haydarpaşa
İstasyon Binası yapıldı. Beşiktaş Tepesindeki Yıldız Sarayı ve önündeki camiyi
yaptırdı.
-Din bilgileri, fen ve edebiyat ile ilgili pek çok kitap
bastırdı, köylere kadar kurslar açtırdı, kitaplarını parasız gönderdi.
Velhasıl Avrupa’da yapılan yeniliklerin hepsini en modern
şekilde yurdumuzda yaptırdı.
Ne yazık ki, 1909’da tahttan indirilince, bütün bu
ilerlemeler durdu ve memleket kana boyandı. Abdülhamid Han,
İstanbul-Eskişehir-Ankara ve Eskişehir-Adana-Bağdad ve Adana- Şam-Medine
demiryollarını yaptırdığı zaman, başka memleketlerde bu kadar demiryolu yoktu.
Askeri, subayı öyle şerefli olmuştu ki, bir kahvenin
önünden bir binbaşı geçerken, kahvede oturanlar ayağa kalkarak saygı
gösterirlerdi. Öyle bereket vardı ki, bir binbaşının evinde pişen yemekten, bir
mahalle fakirlerinin karnı doyardı. Bütün millet, sivil, asker, herkes
birbirini severdi.
Kaynak: –
Rehber Ansiklopedisi
– Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Şeker
