* Esad Efendi
Osmanlı İmparatorluğu’nda Hırka-i Şerif ziyareti, her yıl Ramazan ayının on beşinde büyük bir törenle gerçekleştirilirdi. Bu tören, devlet adamlarının hiyerarşik düzenini ve dini vecibelere verilen önemi yansıtıyordu.
Tören Öncesi Hazırlıklar:
- Davetiyeler: Ziyaretten bir gün önce, vezirlere, ulemaya, şeyhlere ve diğer önemli devlet adamlarına kethüda bey ve şeyhülislam tarafından tezkireler (davetiyeler) gönderilirdi.
- Askeri Ocaklar: Yeniçeri ağası ve diğer askeri ocakların liderlerine de çavuşbaşı ağa tarafından tezkireler gönderilirdi.
- Diğer Yetkililer: Harameyn müfettişi, muhasebecisi ve şehr-emini gibi yetkililere de ziyaret günü hakkında bilgi verilirdi.
Ziyaret Günü:
- Toplanma: Davetliler öğle namazını kıldıktan sonra Topkapı Sarayı’nın “Babü’s-saade” kapısı önünde toplanır, vezirler ve ulema sağ tarafta, ocak ağaları ve diğerleri sol tarafta yerlerini alırlardı.
- Sadrazamın Gelişi: Sadrazam, şeyhülislamı evinden alıp Ayasofya Camii’ne götürür, burada öğle namazını kıldıktan sonra Topkapı Sarayı’na gelirdi.
- Saray’a Giriş: Sadrazam ve şeyhülislam, çeşitli görevliler tarafından karşılanır ve törenle saraya girerlerdi.
- Hırka-i Şerif Odasına Giriş: Diğer davetliler de içeri alınır, önce vezirler, sonra ulema, ardından askeri liderler ve diğer yetkililer sırayla Hırka-i Şerif odasına girerlerdi.
Hırka-i Şerif’e Yüz Sürme:
- Kur’an Okuma: Birinci ve ikinci imamlar Kur’an okurlardı.
- Sandığın Açılması: Padişah sandığı açar ve Hırka-i Şerif’e yüz sürülmesine izin verirdi.
- Yüz Sürme Sırası: İlk önce sadrazam, ardından şeyhülislam, vezirler, ulema ve diğerleri rütbelerine göre sırayla Hırka-i Şerif’e yüz sürerlerdi.
- Şeyhlerin Duası: Şeyhler dua ettikten sonra yüz sürerlerdi.
- Dönüş: Padişahın izniyle herkes dışarı çıkardı. Sadrazam, şeyhülislam ve vezirler padişaha veda eder, sonra diğerleri çıkardı.
Tören Sonrası:
- Sadrazamın Uğurlanması: Sadrazam törenle uğurlanır ve sarayına dönerdi.
- Askerlere Baklava Dağıtımı: Yeniçeri ve diğer ocak askerlerine baklava dağıtılırdı.
- Hırka-i Şerif’in Temizlenmesi: Hırka-i Şerif’e yüz sürüldükçe tülbent ile silinir, sonra altın maşrapa içinde yıkanır ve kurutulurdu.
Giyim Kuşam: Tören sırasında herkes resmi kıyafetler giyerdi.
Bu tören, Osmanlı İmparatorluğu’nda Hırka-i Şerif’e verilen önemi ve devlet adamları arasındaki hiyerarşik düzeni göstermesi açısından önemliydi. Aynı zamanda dini bir ritüel olarak da büyük bir anlam taşıyordu.
* * *
Bu metin, kıymetli Türkistan Birliği okuyucuları için şâyân-ı tavsiye telakki edildiğinden Türk Alemiyiz websayfasından iktibas edilerek nazar-ı dikkatinize takdim edilmiştir. Muhtevası ve paylaştığı fikirler tamamen yazarına aittir.
