P
rof. Dr. Mekemtas Mirzahmetov tarafından “Kazaktar Kalay Orıstandırıldı” (Kazaklar Nasıl Ruslaştırıldı) adıyla kaleme alınan, Prof. Dr. Z. Bağlan Özer ve Yrd. Doç. Dr. B. Tümen Somuncuoğlu tarafından Türkiye Türkçesine aktarılan eser, “Kazaklar Nasıl Ruslaştırılmaya Çalışıldı” adıyla Çankırı Karatekin Üniversitesi Avrasya Stratejik Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından Avrasya Araştırma Serisinin 4. Kitabı olarak yayınlandı.
176 sayfadan oluşan eser üç bölüm ve bir röportajdan oluşuyor.
1- “Millet Nasıl Ruslaştırıldı?” (Muhtar Avezov’un oto sansürünün tarihçesi),
2- “Vatan Nasıl Ruslaştırıldı?” (Vatan Tarihi-Millet Tarihidir),
3- “Şuur Nasıl Ruslaştırıldı?”(Alfabe niçin değiştirildi?) başlıklarından oluşuyor.
4- Yazarın şahsi, sanat ve bilim çalışmaları üzerine kapsamlı bir röportaj yer alıyor.
Sovyetler Birliği’nin kurulması ile Türk halkları bir beklenti içine girseler de bu dönemde asimilasyon Türkistan’da ve diğer Türk bölgelerindeki yeni bir şekil almıştır. Sovyetler Birliği hâkimiyeti altındaki bütün azınlıkların ve yerli hakların Ruslaştırılması projesinde Çarlık Rusya’sının daha uzun süren idaresi döneminde elde edemediği neticelere ulaşılmıştır.
Sovyet Rusya 70-80 yıl gibi kısa sayılabilecek bir zaman diliminde Ruslaştırma faaliyetlerinde önemli bir mesafe kat etmiş olsa da hakimiyeti altındaki milletleri tamamen dönüştürmeyi başaramamıştır. İdeolojik eğitim sistemi ile yeni nesillerin yetiştirilmeye çalışıldığı ve yeni bir Sovyet insanı meydana getirmeye çalışıldığı bu dönemin başlangıcında kullanılan sembol milli, muhteva ise sosyalist idi.
Sovyet rejiminin 1991 yılında yıkılışından iki yıl sonra okuyucu ile buluşan bu çalışma, hürriyetlerine kavuştuktan sonra halkın şuurlu kesimini oluşturan edebiyat ve tarih çevrelerinin kendi halklarına karşı borçlarını ödemelerinin bir örneğidir.
Kitabın birinci bölümünde “Millet Nasıl Ruslaştırıldı?” (Muhtar Avezov’un oto sansürünün tarihçesi) başlığını taşıyor. Bu bölümde Rusya ve Sovyetler Birliği döneminde Kazaklara yönelik asimilasyon politikaları ele alınarak örneklendirilmiştir. Hatta asimilasyon politikalarını dile getirenlerin bile cezalandırıldığı bütün açıklığıyla vurgulanmıştır
Kaynak
