E
vliyânın meşhurlarından. 1299 (H.699) senesinde vefât etti. Derin âlim ve büyük velî olup faziletler sâhibi idi. Şeyh Necmeddîn Ali bin Bezgaşî Şirâzî’den feyz almış onun sohbetlerinde kemâle ermiştir. Ayrıca zamanın büyük velîlerinden olan Sadreddîn Konevî hazretlerinden de ilim ve feyz almıştır. Ondan zâhirî ve bâtınî ilimlerini öğrendi.
Kİymetli eserler yazmıştır. İbn-i Fârid’İn Kasîde-i Tâiyyesine farsça bir Şerh yazmıştır. Bu Şerhi hocası Sadreddîn Konevî çok be?enip bir takriz yazmıştır. Bu takrizi kitabİna aynen koymuştur.
Menâhic-ül-İbâd ile’l-Meâd adlİ farsça eseri dört mezhebe göre fıkıh bilgilerini, ibâdet mevzularını anlatmakta, tasavvuf ve güzel ahlâk üzerinde geniş bilgi vermektedir. Çok kıymetli bir kitabdır. Bu kitap İstanbul’da İhlâs Vakfı tarafından yayınlanmıştır.
Saidüddîn Fergânî hazretleri buyurdu ki:
“Yetmiş bin kerre “Lâ ilâhe illallah” söyleyerek ölmüşlerin ruhlarına hediye etmek sadakanın en güzeli ve en iyisidir. Bunu hâlis niyyetle ve bağışlanan kimsenin Cehennem ateşinden kurtulması için söylemelidir. Bir kişi de söylese olur bir cemâat aralarında paylaşarak söylese de olur.
Şeyh Muhyiddîn ibni Arabî hazretleri buyurdu ki: “Eğer bir kimse kendisi için veya başka birisi için hâlis niyyetle ve azabdan kurtulmak niyyeti ile bunu yetmiş bin defa söylese, elbette kimin için söylenmişse o kimse Cehennem azabından kurtulur. Bu hususta nakil vardır. Bana Ebû’l-Abbas Kastalânî şöyle anlattı. Şeyh Ebü’-Rebi’ bu kelime-i tevhîdi yetmiş bin defâ söylemişti. Fakat bir kimse adına veya bir kimseye bağışlamaya niyyet etmemişti. Bir gün bir cemâatle birlikte bir sofrada yemek yiyordu. Aralarında kalb gözü açık bir çocuk da vardı. Çocuk yemeğe elini uzatıp yiyeceği sırada âniden feryad etmeye başladı. Yemekten elini çekti. Ona niçin ağlıyorsun? dediler.
Çocuk dedi ki: “Şu anda Cehennem’i ve annemin de Cehennem’de azâbda olduğunu görüyorum! Bu sebebden ağlıyorum! dedi. Şeyh Ebü’r-Rebi’ dedi ki: Bu sözleri duyunca içimden; “Yâ Rabbî sen biliyorsun ki ben yetmiş bin defa “Lâ ilâhe illallah” demiştim. O yetmiş bin kelime-i tevhîdin sevâbını bu çocuğun annesinin Cehennem azâbından kurtulması için ona bağışladım diye niyyet ettim. Ben içimden böyle niyet edince çocuk tebessüm etti ve yüzü güldü. “Annemi görüyorum. Cehennem ateşinden kurtuldu. Elhamdülillah!” dedi. Sonra yemek yemeğe başladı.
Şeyh Ebü’r-Rebi’ sofrada bulunanlara dedi ki: “Bu çocuğun keşfi doğrudur. Bu hususda haber-i nebevî vardır. Eğer yetmiş bin defa “Lâ ilâhe illallah” söylenip bir ölünün veya kişinin kendisinin Cehennem ateşinden kurtulması için bağışlansa bunun fâidesi tam hâsıl olur.
